Dáriger: Vaktsına degenimiz - vırýsty adam aǵzasyna tanystyrý
№6 Aqtóbe qalalyq emhanasynyń menedjeri Ádilbek Ismaılov koronavırýs ınfektsııasy, omıkron shtamymen kúres jumysy men vaktsına saldyrý jaıynda «Jelide 103» baǵdarlamasynda aıtyp berdi.
Ol aldymen vırýstyń shtamdaryna toqtalyp, aýrýdyń taralý jolyn bólisti.
«COVID-19 vırýstyń bir túri bolsa, onyń shtamdary ártúrli. «Omıkronnyń» ereksheligi – tez taralýy. Máselen biz koronavırýs ınfektsııasyn juqtyrǵan kezde onyń sımptomdary 14 kúnniń ishinde kórindi. Keıin «Delta» shtamy kelgen kezde 7 kúnge qysqardy, al «Omıkronda» eki saǵat pen eki táýliktiń arasy. Neigizi shtamdarǵa bólgenimizben, aýrý belgilerin ajyratý óte qıyn. Jalpy báriniń klınıkalyq belgisi uqsas. Alǵashqyda tumaýratyp, qamsyz júrgende asqynyp ketedi. Tek vırýsologııalyq tekserýden soń anyqtalyp jatady. Tıimdi joly PTR synama alyp, naqtylaý. Túsinikti etip aıtar bolsaq, ata, bala, nemere dep tarqatamyz. Vırýs ta sondaı, birneshe túrge bólinedi. Onyń barlyǵy mýtatsııadan, bir túrden ekinshisine aýysýyna baılanysty. Ózgeris adamzatqa keri áserin tıgizip tur. «Omıkron» shtamynda ólim-jitim az bolǵanymen, adamnyń jumys isteý qabileti, ósim súrý sapasyn tómendetedi», - dedi Ádilbek Ismaılov.
Aıta keteıik, ázirge Aqtóbede «Omıkron» shtamy tirkelgen joq. Biraq qamsyz otyrýǵa bolmaıdy. Sebebi elimizdiń ózge óńirinde bar vırýstyń oblysqa da jetýi yqtımal.
«Birinshiden, vaktsına saldyrý kerek. Ekinshiden, jeke bas gıgıenasyn saqtaý mańyzdy. Maska taǵý, qolda taza ustaý, adam kóp jınalatyn orynda ereje saqtaý, reti kelse oqshaýlaný. Bárin aıtamyz, biraq mán berip tyńdaı bermeımiz. Maska taǵýdyń mańyzyna toqtalsam... Infektsııa aýa tamshylary arqyly taraıdy. ıAǵnı, sóılegende syrtqa shyǵady. Adamnyń DNK jasýshasyna kirip, damıdy da adamnan bólingen suıyqtyq arqyly jan-jaqqa taraıdy. Eger maska taǵyp júrsek, sóıleskende silekeı taramaıdy. Betperdeni syrttan vırýs juqtyrmaımyn dep emes, ózgege juqtyrmaımyn dep taqqan jón. Eki saǵatta bir rettik maska ylǵal bolyp, qorǵamaı qalady. Sondyqtan der kezinde almastyrý mańyzjy. Qoldy jýý tártibi de mańyzdy. Sabyndap 2-3 mınýt jýý kerek. Kóz, muryn sııaqty kilegeı qabatty osy arqyly da saqtaımyz», - dedi dáriger.
Ádilbek Ismaılov №6 qalalyq emhanada sapaǵa jaýapty. Naýqastyń dárigerge shaǵymy, qyzmet kórsetý uqyptylyǵy nazarda. Sonymen birge adamdarǵa em izdemeı, aýrýdyń aldyn alý jolyn túsindiredi.
«Eger men vaktsına saldyrsam aýyrmaımyn dep oılaıdy adamdar. Shyn máninde olaı emes. Vaktsına degenimiz - adamnyń aǵzasyna vırýsty tanystyrý. «Vırýs bar, onyń shtamdary mynaý, eger sen osyny bilseń, sen odan qorǵana alasyń» dep aǵzany tanystyramyz. Vırýstyń bir bólshegin engizgen kezde aǵzada ımmýnıtet qalyptasa bastaıdy. Máselen, siz beıtanys ortaǵa qonaqqa barasyz. Kóp jaǵdaıda sizdi elemeı otyra beredi. Biri Berik, ekinshisi Serik tanıtyn bolar dep otyra beredi. Eger sizdi dosyńyz aparyp, ózgelermen tanystyrsa, basqasha qarym-qatynas bolady. Vaktsına da sol sekildi. Aǵzaǵa engizip, tanystyryp qoıamyz. Negizi barlyq adamda ımmýnıtet bolady. Tek keıbiri ımmýnıtetti basatyn preparattar qabyldaıdy. Máselen, onkologııalyq, júıelik aýrýǵa qarsy dári-dármek. Ol kezde shynymen de ımmýnıtet túsip, vırýsty kórmeı qalady. Vaktsına bolsa, vırýs túskende aǵza bilip otyrady. Kóbine biz vırýstyń saldyrymen kúresemiz. Adam aǵzasynyń qaı jeri álsiz, sol jerine soǵady. Eger naýqastyń júregi aýyrsa, búıregi syr berse, sol jerine ótip, álseretip ketedi. Qazir júrek-qam tamyry júıesi, qant dıabetimen aýyrǵan adamdar arasynda kóp kezdesip jatyr. Pandemııa bastalǵanda anyqtaý qıyn boldy, qazir zertteý kúsheıip, esimizdi jıyp, baǵyt-baǵdarymyzdy ajyratyp aldyq», - dedi ol.
