COVID-19 Qazaqstan medıtsınasyna qalaı yqpal etti
ASTANA. KAZINFORM – Osydan bes jyl buryn naýryz aıynda elimizde koronavırýs ınfektsııasy anyqtalyp, keıinirek tutas álemde pandemııa jarııalanǵan bolatyn. Bul aralyqta eldiń densaýlyq saqtaý júıesi qaýipti ınfektsııanyń taralýyna qarsy turyp, turǵyndardyń densaýlyǵyn qorǵaý úshin bar kúshin saldy.
Osy oraıda QR Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń Sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý komıteti COVID-19 Qazaqstan medıtsınasyna qalaı áser etkenin túsindirdi.
Komıtettiń habrlaýynsha, COVID-19 koronavırýs pandemııasy Qazaqstanda epıdemıolog-dáriger kadrlarynyń tapshylyǵyn kórsetti. Osyǵan baılanysty medıtsınalyq joǵary oqý oryndarynda medıtsınalyq-profılaktıkalyq fakýltet qalpyna keltirildi, epıdemıologtar men gıgıenısterdi daıarlaý úshin medıtsınalyq bilim berý uıymdarynda memlekettik tapsyrys ulǵaıtyldy.
Osy ýaqyt aralyǵynda elimizdiń birneshe qalasynda 16 modýldik aýrýhana salyndy jáne 3 ınfektsııalyq aýrýhana qaıta jańartyldy. Sondaı-aq 63 ambýlatorııalyq-emhanalyq uıym paıdalanýǵa berildi. Psıhoemotsıonaldyq júkteme men qaýipterdi eskerip, pandemııanyń barlyq kezeńinde 57 myń medıtsına qyzmetkeri shamamen 285 mlrd teńge kóleminde túrli kovıdtik tólemder aldy.
Medıtsınalyq uıymdar ókpeni jasandy jeldetý apparatymen tolyq qamtyldy (3264 dana), 64 ottegi stantsııasy paıdalanýǵa berildi. 185 aýdandyq aýrýhana rentgendik dıagnostıkalyq jabdyqtarmen 100% jabdyqtaldy. Jedel medıtsınalyq kómek qyzmetine 1367 avtokólik satyp alyndy, jyljymaly medıtsınalyq keshender parki 100% jaraqtandyryldy. Medıtsınalyq buıymdar, onyń ishinde maska shyǵaratyn 231 otandyq taýar óndiretin uıym áli kúnge deıin jumysyn jalǵastyrýda.
− Jalpy bıoqaýipterdiń aldyn alý boıynsha strategııalyq josparlaý, ǵylymı-zertteý baǵyttaryn kúsheıtý, el ishinde dárilik zattardy, vaktsınalardy, medıtsınalyq buıymdardy óndirý, halyqaralyq tájirıbeni, epıdemıologııalyq jaǵdaıdy eskerip, aldyn alý, emdeý, shekteý sharalaryn engizý tásilderin jetildirý, kadr daıarlaý, obektilerdi qaıta beıimdeý, aqparattyq júıeler men ónimderdi keńinen qoldaný sııaqty pandemııadan keıingi reformalyq jáne yqtımal pandemııaǵa daıyndyqty qamtamasyz etýdiń negizgi tuǵyry qalyptasty, − dep atap ótti komıtet.
COVID-19-dan keıin keı adamdarda álsizdik, este saqtaý qabiletiniń tómendeýi, tynys alýdyń qıyndaýy sııaqty belgiler baıqalýy múmkin. Bul Long COVID sındromynyń saldary bolýy yqtımal. Koronavırýs ınfektsııasy keı adamdarda uzaqqa sozylyp, birneshe aı boıy densaýlyqqa keri áserin tıgizýi múmkin. Tıisinshe 2023 jyly 30 qańtarda «Eresekterdegi COVID-19 keıingi jaǵdaıdy» dıagnostıkalaý men emdeýdiń klınıkalyq hattamasy ázirlendi. Osylaısha asqyný baıqalǵan patsıentter beıindi mamandardan em aldy.
«Halyq densaýlyǵy jáne densaýlyq saqtaý júıesi týraly» kodeks azamattarǵa medıtsınalyq kómekke teń qol jetkizýge kepildik beredi. El azamattary medıtsınalyq kómek alýǵa, medıtsınalyq kómektiń kepildik berilgen kólemi men MÁMS júıesinde dári-dármekpen, medıtsınalyq buıymdarmen qamtylýǵa, dáriger men medıtsınalyq uıymdardy tańdaýǵa quqyly. Búgingi tańda elmizde 12 434 tósek-orny bar 838 medıtsınalyq uıymda ońaltýdan ótýge bolady. Medıtsınalyq ońaltý patsıenttiń jaı-kúıi men densaýlyǵynyń áleýetine, aýrýdyń ótý kezeńine sáıkes júrgiziledi.
Eldegi eresek turǵyndardy medıtsınalyq ońaltý 7 beıin boıynsha júrgiziledi: kardıologııa, kardıohırýrgııa nevropatologııa, neırohırýrgııa, travmatologııa, ortopedııa jáne 2022 jyldan bastap qaterli isikter qosylǵan.
2023 jyldyń mamyrynda Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń basshysy Tedros Adan Gebreıesýs álemdegi COVID-19 pandemııasyna baılanysty tótenshe jaǵdaı rejıminiń aıaqtalǵanyn málimdedi.
DDSU baǵalaýynsha, 3 jylǵa sozylǵan pandemııa kezinde koronavırýstan 20 mıllıon adam qaıtys boldy. Al Qazaqstanda 2020-2023 jyldary koronavırýstan 20 582 adam qaıtys boldy.
Qazir de Sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý komıteti eldegi juqpaly aýrýlarǵa monıtorıng júrgizýdi jalǵastyryp keledi. 2025 jyldyń basynan bastap respýblıkada KVI-diń 146 jaǵdaıy tirkeldi. Aýrý jeńil formada ótip jatyr, tıisinshe aýrýhanaǵa jatqyzýdy qajet etpeıdi. Ólim-jitim tirkelgen joq.
Búginde elimizde túrli syrqattar boıynsha aýyrǵan adamdardy emdeýge qajetti dári-dármekterdiń 3 aılyq qory bar jáne bul qor tıisinshe tolyqtyrylyp otyrady. Qazir elimizde koronavırýsqa qarsy vaktsınatsııa júrgizilip jatqan joq, biraq epıdemııa órshigen jaǵdaıda qosymsha vaktsına alý máselesi qaralmaq.
Osyǵan deıin Sanıtarlyq-epıdemıologııalyq baqylaý komıtetiniń tóraǵasy bıyl 1 qańtardan beri Qazaqstan aýmaǵynda 51 koronavırýs ınfektsııasyn juqtyrý jaǵdaıy tirkelgenin aıtty. Bul kórsetkish ótken jyldyń osy kezeńimen salystyrǵanda 7 ese tómen.