COVID-19: Álem elderi ekpege qamdanyp jatyr
Qytaıda koronavırýsty juqtyrý derekteri qaıta tirkelgen. Sońǵy kezde aýrýdyń jańa oshaqtary Іshki Mońǵolııa óńirinde anyqtaldy. Osyǵan baılanysty Manchjoýlı qalasynda turǵyndardy jappaı test arqyly tekserý bastaldy. Tekserýden 200 myńdaı adam ótýi tıis. Qysqy maýsymda indettiń ekinshi tolqynyna jol bermes úshin densaýlyq saqtaý mınıstrligi jergilikti bılikke nusqaý berdi. Vırýsty juqtyrý qaýpi bar adamdardy únemi tekserip, oqý oryndary men bazarlarda sanıtarlyq sharalar ótkizýdi tapsyrdy.
Qyrǵyzstanda koronavırýske shaldyqqan naýqastardyń sany kún saıyn kóbeıip barady. Sońǵy bir táýlikte 440 adamnyń qaýipti indetpen aýyrǵany anyqtalǵan. 4 adam osy aýrýdyń qaıtys boldy. Qyrǵyz bıligi koronavırýstyń ekinshi tolqynyna daıyndalyp jatyr. Sońǵy ret elde karantınniń qatań shekteý sharalary men komendanttyq saǵat naýryz aıynda jarııalanǵan bolatyn. Qazir qosymsha medıtsına ortalyqtary qaıta ashý jumystary júrip jatyr. Jalpy pandemııa bastalǵaly bul elde 74 myńnan astam adam ınfektsııa juqtyrǵan. Onyń 1200-den astamy osy dertten kóz jumǵan eken. Búginde aýrýhanalarda 2 myń 600 naýqas em qabyldap jatyr.
Germanııada lokdaýn merzimi qańtardyń onyna deıin uzartylatyn bolypty. Kantsler Angela Merkel men federaldyq óńirlerdiń basshylary osyndaı sheshim qabyldaǵan. Teatr, murajaı, fıtnes zaldary, dámhana men meıramhanalar ashylmaıdy degen sóz. El turǵyndarynyń kóbi qashyqtan jumys isteıtin bolady. Іndet órship turǵan óńirlerde bılik jańa sharalar engizýdi kózdep otyr. Máselen Hemnıtts, Drezden, Leıptsıg, Passaý jáne Nıýrnberg qalasynyń turǵyndaryna beısaýat úılerinen shyǵýǵa tyıym salyndy. Tek jumys pen dárihanaǵa baryp, azyq-túlik satyp alýǵa ruqsat bar.
Italııada Rojdestvo men Jańa jyl merekesinen keıin indettiń úshinshi tolqynyn boldyrmaý úshin jańa sheketýler engiziledi. Bul týraly osy eldiń Premer-mınıstri Djýzeppe Konte málimdedi. Jańa tártipke saı jeltoqsannyń 21-inen qańtardyń 6-syna deıin bir aımaqtan ekinshi aımaqqa sapar shegýge tyıym salynady. Taýdaǵy shıpajaılar jabylady. Osy ýaqytqa deıin qoldanylyp kelgen komendanttyq saǵat kúshinde qalyp, Jańa jyl aldynda onyń ýaqyty uzartylady. Al resmı derekke qaraǵanda Apennın túbeginde sońǵy bir kúnde vırýstan 993 naýqas kóz jumyp, indet bastalǵaly eń joǵarǵy táýliktik ólim-jitim tirkelgen. Dertti juqtyrǵandar sany 1 mıllıon 600 myńnan asypty.
Portýgalııa úkimeti halyqty koronavırýsqa qarsy vaktsınatsııalaý týraly ulttyq josparyn jarııalady. Oǵan sáıkes juqpaly dertke qarsy egý birneshe kezeńmen júzege asyrylmaq. Aldymen keler jyldyń qańtar aıynan sáýirge deıin 1 mıllıon turǵynǵa ekpe salmaq. Birinshi bolyp jasy 50-den asqan sozylmaly aýrýy bar azamattar, dárigerler, polıtseıler jáne qarttar úıinde turyp jatqandar egiledi. Ekinshi kezeńde jasy 65-ten asqan 2 mıllıonǵa jýyq turǵyn qamtylady. Al sońǵy úshinshi kezeńde halyqtyń qalǵan bóligin egý josparlanyp otyr. Portýgalııada vırýsty juqtyrǵandar 300 myńnan asqan.
Frantsııada halyqty jappaı vaktsınatsııalaý sharasy kelesi jyly bastalmaq. Jergilikti bılik zertteýden ótken ekpeni qoldaný úshin aldymen Eýroodaq kelisimin berý kerek dep otyr. Boljam boıynsha odaq «Pfaızer» men «Moderna» preparatyn jeltoqsannyń 29-y maquldaýy tıis. Sodan keıin ǵana Frantsııanyń densaýlyq saqtaý mınıstrligi vaktsınany turǵyndarǵa egý máselesin qolǵa almaq. Aıta keteıik, Frantsııa 6 zerthanamen kelisimshartqa otyryp, aldyn ala 200 mln doza vaktsınaǵa tapsyrys berdi. Bul dári 100 mln turǵynǵa ǵana jetedi. Al kelesi jyldyń kókteminde Sanofı men Paster Instıtýtynyń frantsýz zertteýshileri daıyndaǵan preparaty ázir bolmaq. Aqparat kózderiniń habarlaýynsha ekpe aldymen qarttar úıiniń turǵyndary men qyzmetkerlerine egiledi. Al 18 jasqa tolmaǵan balalarǵa koronavırýske qarsy vaktsınany egý josparda joq.
Túrkııada koronavırýsqa qarsy egý naýqany 11 jeltoqsanda bastalady. Bul jóninde eldiń densaýlyq saqtaý mınıstri Fahrettın Qoja málimdedi. Onyń aıtýynsha, vaktsına salý 4 kezeń boıynsha júrgiziledi. Alǵashqyda ekpeni medıtsına qyzmetkerleri, 65 jastan asqan azamattar, múgedekter, qarttar jáne jetimderge salynady. Ekinshi kezekte halyqpen tyǵyz baılanysta jumys isteıtin qyzmetkerler men 50 jastan úlken kem degende bir sozylmaly aýrýy bar azamattar, odan keıin 50 jasqa deıingi azamattar sozylmaly aýrýmen aýyratyndar jáne alǵashqy eki toptaǵy turǵyndar qamtylǵan. Sońǵy kezekte qalǵan turǵyndar bar. Túrkııa ekpe úshin Qytaıdan 50 mıllıon doza CoronaVac jáne 25 mıllıon BioNTech pen Pfizer ekpesin satyp almaq.
Avstrııa Rojdestvo merekesi aldynda indettiń taralýyn toqtatý úshin jappaı testileýdi qolǵa aldy. Shara aldymen Vena men taǵy birneshe qalada júrgiziledi. Qalǵan aımaqtarda testileý birneshe kúnnen keıin bastalady. Barlyq ortalyqtarda qorytyndysy birneshe mınýtta shyǵatyn ekspress-test jasalady. 6 jastan bastap barlyq adam tegin óte alady. Eger tekseris nátıjesi oń bolsa naýqas qaıtadan PTR testten ótip, keseldi juqtyrǵany naqtylansa 14 kúndik karantınge jabylady. Bul elde koronovırýs ınfektsııasyn juqtyrǵandar 300 myńǵa jýyqtaǵan.
Ózbekstanǵa koronavırýsqa qarsy reseılik vaktsına jetkizildi. «Cpýtnık V» preparatynyń úlgisi kórshi memleketke synaqtan ótý úshin ákelinip otyr. Ózbekter osy aıda bul vaktsınanyń sapasyn tekseredi. Al klınıkalyq synaqtar keler jyldyń basynda bastalýy múmkin, deıdi respýblıkalyq sanıtarlyq-epıdemıologııalyq qyzmet ókilderi. Osy eldiń Densaýlyq saqtaý mınıstrligi Reseıden «Spýtnık V» preparatynyń 5 myń dozasyn suraǵan edi. Al oǵan deıin ózbekstandyqtarǵa Qytaı vaktsınasyn salmaq. Egý jumystary aldaǵy aptanyń sońyna josparlapty.