Chehııadaǵy parlament saılaýy: saıası kúshterdiń ara salmaǵy jáne basty úmitkerler
ASTANA. KAZINFORM - Cheh Respýblıkasynda aldaǵy eki kún ishinde tómengi palata – depýtattar palatasyna saılaý ótedi, dep habarlaıdy Kazinform agenttiginiń menshikti tilshisi.
Depýtattar palatasynda 200 mandat bar, olardyń ıeleri tórt jyl merzimge saılanady. El aýmaǵy 14 saılaý okrýgine bólingen: 13 aımaq jáne astana - Praga. Parlamentke ótý shegi – bir partııa úshin 5 paıyz. Eki partııadan quralǵan koalıtsııa úshin – 8 paıyz, úsh jáne odan da kóp partııalardan quralǵan koalıtsııalar úshin – 11 paıyz.
Saılaý aldyndaǵy kúni Chehııa Prezıdenti Petr Pavel halyqqa úndeý joldap, ol birqatar BAQ-ta tikeleı efırden kórsetildi. Memleket basshysy keıbir saıasatkerlerdiń «osy jylǵy saılaý júıe ózgerisine ákelýi tıis» degen málimdemelerine alańdaýshylyq bildirdi.
– Saılaýdan keıin Chehııa Respýblıkasyna demokratııalyq memleketter qaýymdastyǵynda egemendigimizdi qorǵaı alatyn úkimet qajet bolady, – dedi Prezıdent.
Deutsche Welle basylymynyń jazýynsha, Prezıdenttiń bul málimdemesi bıylǵy saılaý naýqany ádettegiden mańyzdyraq ekenin kórsetip otyr.
Aıta keteıik, sońǵy tórt jyl boıy Chehııada lıberaldy-konservatıvti koalıtsııa bılik etip keldi. Ony premer-mınıstr Petr Fıala basqarady. Alaıda úkimet pandemııa men Ýkraınadaǵy soǵys saldarynan týyndaǵan ekonomıkalyq qıyndyqtarǵa baılanysty asa tanymal emes.
Chehııada ótip jatqan parlamenttik saılaýda basty favorıt retinde burynǵy premer-mınıstr Andreı Babısh basqaratyn oppozıtsııalyq «Azamattardyń narazylyq aktsııasy» (ANO) qozǵalysy tanylyp otyr.
Saýalnamalarǵa sáıkes, ANO qozǵalysy saılaýshylardyń 28-30 paıyz daýysyn jınaýy múmkin. Al qazirgi úkimetti qurap otyrǵan ońshyl-tsentrıstik «Birge» (Spolu) koalıtsııasy 20-22 paıyz kóleminde daýys alýy yqtımal. Koalıtsııa quramyndaǵy taǵy bir saıası kúsh – lıberaldy-konservatıvtik baǵyttaǵy «Merler men táýelsizder» (STAN) partııasyna 10-12 paıyz daýys beriledi dep boljanyp otyr.
Sarapshylardyń aıtýynsha, saılaý qorytyndylary Praga men Brıýssel arasyndaǵy qarym-qatynasqa, Eýropa Odaǵynyń bolashaqtaǵy saıasatyna, NATO-men baılanysqa jáne EO men Ýkraına arasyndaǵy qatynasqa eleýli áser etýi múmkin.
Eger Petr Fıala bastaǵan qazirgi úkimet bılikten ketse, Chehııanyń Eýroodaq basshylyǵyna jáne tutastaı alǵanda, odaqtyń shyǵys qanattaǵy saıasatyna degen kózqarasy ózgerýi yqtımal. Mundaı jaǵdaıda Babısh pen onyń seriktesteri Brıýsselge qatysty baǵytyn qaıta qaraýy múmkin.
2017–2021 jyldary Chehııa Úkimetin basqarǵan Andreı Babısh EO-nyń klımattyq ózgerister men kóshi-qon salasyndaǵy saıasatyn jıi synǵa alǵan.
Osy turǵyda Brıýsseldegi sheneýnikter men dıplomattar EO-ǵa múshe 27 eldiń ishinde Eýropa basshylyǵynyń ustanymdarymen árdaıym kelise bermeıtin taǵy bir kóshbasshy paıda bolýy múmkin degen qaýip bar ekenin jasyrmaıdy. Qazirgi tańda mundaı ustanymdy Vengrııa Premer-mınıstri Vıktor Orban men Slovakııa Úkimetiniń basshysy Robert Fıtso baıqatyp otyr. Olar Eýroodaqtyń energetıkalyq saıasaty men Ýkraınaǵa qoldaý kórsetý máselelerinde egemen sheshim qabyldap keledi.
Osyǵan deıin Chehııa halqynyń sany jyldan-jylǵa azaıyp bara jatqany týraly jazdyq.