CAQQULAQ BI
Aқmola oblysynyң Ereımentaý aýdanynda dүnıege kelgen. Jasynan zerdeli de zerek өsken ol 12-13 jasynan әkesi Bapan bıdiң қasynda jүrip, sheshendik өnerin ұshtaғan, el bıleý isine aralasқan. Balasynyң қabiletin sezgen әkesi Sәbdendi 15 jasynda kishigirim daý-damaıdy sheship kelýge jұmsaғan. Ol 16 jasynda sol өңirde sheshendik aty shyққan Baıdaly bımen saıysқa tүsip, Baıdalynyң «құlaғyң netken saқ edi» degen sөzinen keıin «Saққұlaқ» atanyp ketken.
Saққұlaқ bıdiң «Saққұlaқtyң Shoқanғa bergen batasy», «Aқyl týraly», «Shoқannyң Saққұlaқ bıge қoıғan saýaldaryna bergen jaýaby», «Tөrt nәrseden қashyқ қyl», «Mұsanyң өlimine aıtқany», «Orman-toғaı jer syny», «Jaқsy қatyn alsaңyz dүr-shekerdi», «Қyz kүninde balaң-balaң», «Shoқannyң қaryndasyna aıtқany», Shoқan қazasyna oraı «Bұl da bir ғalymnyң biri edi-aý», «Shyңғysқa өz aýzynan aıtқan kөңili», «Batyrdyң basy orda қalar», «Baıdaly bıge aıtқany», «Ғylym týraly», «Mұsaғa aıtқany», «Mүsetke aıtқany», taғy basқa kөptegen sheshendik sөzderi bar.
Onyң sheshendik naқyl sөzderinen eldik pen erlik, ғylym, bilim, jaқsylyқ pen jamandyқ týraly tereң fılosofııalyқ oı-tүıinderdi baıқaýғa bolady. Basқa bı-sheshenderdeı emes, Saққұlaқ bı өzi aıtқan bılik sөzderi men basқa bılerdiң ataly sөzderin, baғaly oılaryn үnemi қaғazғa tүsirip jүrgen. Saққұlaқ bıdiң shyғarmashylyғy tolyқ jүıelenip zerttelmegen. Saққұlaқ bıden jeti ұl қalғan. Nұraly, Eraly degen ұldary әkesine tartyp bı-sheshen bolғan. Eralynyң «Jantaı» dep atalatyn dastanyn S.Seıfýllın jazyp alyp, 1936 jyly «Әdebıet maıdany» jýrnalynda jarııalaғan.
Saққұlaқ bı Қorjynkөl kөliniң jaғalaýyndaғy Bөgenbaı batyr ұrpaқtarynyң қorymyna jerlengen. Mazaryn halyқ sheberi Rysқұl ornatқan. Eskertkish memleket қorғaýyna alynғan.
Derek kөzderi:
Қazaқstan ұlttyқ entsıklopedııasy, 7 tom;
Soltүstik Қazaқstan oblysynyң entsıklopedııasy.
