«Búrkit» arnaıy jasaǵy: áskerı kıimi, daıyndyǵy jáne qarý-jaraǵy
ASTANA. KAZINFORM – QR Ulttyq ulany sarbazdary qandaı jaǵdaıda áskerı boryshyn ótep jatyr? «Búrkit» arnaıy jasaǵynyń jaýyngerleri qalaı jattyǵady? Olar qandaı qarý ustap, qandaı kıim kıip, qandaı kólik minedi? Qala berdi, qandaı as ishedi? Astanadaǵy 5573 áskerı bóliminde BAQ ókilderiniń qatysýymen ótken press-týrda osy suraqtarǵa jaýap berildi.
Bıyl QR Ulttyq ulany «Búrkit» arnaıy maqsattaǵy bólimshesiniń qurylǵanyna 25 jyl tolyp jatyr. Bul press-týr da osy bir aıtýly dataǵa oraı uıymdastyrylǵan.
Ulttyq ulan QR ishki ister organdarynyń biryńǵaı júıesine kiredi. Basty mindeti — qoǵam men memlekettiń qaýipsizdigin qamtamasyz etý, el azamattarynyń quqyǵy men bostandyǵyn qorǵaý.
BAQ ókilderine áýeli 5573 áskerı bóliminiń ornalasqan aýmaǵy maket arqyly tanystyryldy. Áskerı bólimniń aýmaǵy keń, tutas 21 gektar jerdi alyp jatyr jáne úsh bólikten turady. Birinde áskerılerdiń kazarmasy ornalassa, ekinshisi tyl aýmaǵy atalady. Úshinshisinde áskerı qoımalar, arnaıy tehnıkalardyń turaqjaıy, jattyǵý alańdary bar.
Áskerı kazarma ishi tap-taza, tap-tuınaqtaı. Tósekterdiń qyry shyǵyp tur. Osyndaıda qazaqtyń «qyzdyń jıǵan júgindeı» deıtin tirkesi oıǵa oralady. Alaıda, bul jerde Ulttyq ulan sapynda merzimdi áskerı qyzmet atqaryp júrgen sarbazdar turatynyn, olar óz jatyn ornyn ózderi jınaıtynyn túsinip turmyz.
Jaýyngerlik daıyndyq
BAQ ókilderin qarsy alyp, aınalany tynbaı tanystyryp kele jatqan — 5573 áskerı bóliminiń komandıri, general Aıan Esjanov myrza.
Kazarma aldyndaǵy jattyǵý alańyna jetkende komandırdi jaýyngerlik qyzmet bóliminiń bastyǵy podpolkovnık Amangeldi Omarov qarsy alyp, esep berdi. Alańda áskerı qyzmetshiler dene jattyǵýlaryn jasap jatty.
Ulttyq ulan sarbazdarynyń daıyndyǵyna jaýapty Amangeldi Turǵanbaıulynyń aıtýynsha, munda túsken ár sarbaz alǵashy 30 kún ishinde oqý pýnktinde bilim alady. Odan keıin eki apta jaýyngerlik qyzmetke daıyndyqtan ótedi. Osy kezde Ákimshilik kodekstiń ózderi qyzmet babynda qoldanatyn barlyq baptaryn, quqyqtyq normalardy jattaıdy.
Al ár kúni jaýyngerlik qyzmetke kiriser aldynda olarǵa 50 mınýt nusqaýlyq sabaq ótkiziledi. Sondaı-aq, úsh túrli oqý suraqtaryna jaýap berýi tıis. Sodan soń qoıan-qoltyq urysqa mashyǵady.
Brondy kólikter
Kelesi aıaldama – áskerı tehnıkalar alańy. Ulttyq ulan eldiń ishki ister organdary júıesinde ekenin joǵaryda aıttyq. Sondyqtan bul áskerı bólimnen tankter men áskerı ushaqtardy keziktirmeıtinimiz zańdy. Alaıda munda brondy áskerı kólikterdiń túr-túrin kórýge bolady.
Áýeli kózimizge ottaı basylǵan — áıgili BTR-80. Keńes odaǵy kezinde qoldanysqa engen áskerı brondy tasymaldaýshy kólik óziniń qolaılylyǵymen ómirsheń.
Qaýipti aımaqqa áskerdi aman jetkizý úshin bul kólikke sý da tosqaýyl bola almaıdy. Ol saǵatyna 9,5 shaqyrym jyldamdyqpen júze alady. Al tas jolda jyldamdyǵy saǵatyna 80-90 km-ge jetedi. Bir ret janarmaı quıyp alyp 600 shaqyrymǵa jetetin BTR-80 10 adamǵa shaqtalǵan (2+8).
Ekinshi kózge túsken kólik — «Spartak» (ÝRAL «ÁÓK» 59095). Bul da 10 adamdyq brondy tasymaldaýshy. Biraq ol bir quıǵan janarmaımen 1000 shaqyrymdy júrip óte alady. Mamandardyń aıtýynsha, qorǵanys deńgeıiniń dárejesi — 5-sanat. Al, motor bóliginiki – 4-sanat. ıAǵnı, 4 keli trotıldiń jarylysynan qorǵaı alady.
Áıgili alyp «ÝRAL-VV» da qatarda tur. «Spartak» dep otyrǵanymyz osynyń shaǵyndatylǵan nusqasy. «ÝRAL-VV» júrgizýshiden bólek 15 jaýyngerdi tasymaldaı alady. Onyń jan-jaǵy men tóbesi – 5, motor bóligi – 3, aldy men terezeleri – 6-shy sanattaǵy qorǵanys dárejesine jatady.
Áskerıler budan bólek taǵy birneshe áskerı kólikti tanystyrdy. Olardyń ishinen kádimgi azamattyq kólikterdi de keziktirdik. Álemdik tájirıbe kórsetkendeı, qazir lańkester jarylǵysh drondardy da jıi paıdalana bastaýyna baılanysty jaýyngerlerdi keı jaǵdaıda osyndaı azamattyq kóliktermen tasymaldaý áldeqaıda qaýipsiz kórinedi. Sebebi mundaı kólikpen áskerılerdiń kele jatqanyn ańǵarý óte qıyn.
Iisshil ıtter
Qyzyq kınologııalyq qalashyqqa barǵanda bastaldy. Kınodan kóretin ıisshil ıtterdiń munda túri bar eken. Biri esirtki ıisin, biri jarylǵysh zat – trotıl ıisin jazbaı tanýǵa mashyqqan bolsa, endi biri qashqyn kúdiktiniń izin kesip, adaspaı tabýdy meńgergen.
Aldyn ala daıyndalǵan stsenarıı boıynsha, jýrnalısterdiń birine kólikke trotıl jarylǵyshyna uqsaıtyn (ıisi birdeı) zatty qoıý tapsyryldy. Sálden soń kınolog baqylaý jasaý úshin qashyqtan basqarylatyn kishkentaı robot-mashınany jiberdi. Onyń artynan ıisshil ıt — Chempıon kelip, jarylǵyshty izdeı bastady. It ony tapqan jaǵdaıda qozǵalmaı qatyp qalýy kerek eken. Sebebi sońǵy úlgidegi jarylǵysh zattar dybys pen qozǵalysqa da áser berip, jarylyp ketetin qasıetke ıe. Chempıon dál solaı istedi de.
Ekinshi jattyǵý esirtkini izdeýge arnalǵan. Munda da BAQ ókili esirtkige uqsaıtyn zatty jáshikterdiń birine jasyrdy. Ony Kaı esimdi ıisshil ıt aınymaı tapty.
Úshinshi jaǵdaıda kúdikti shınalardan jasalǵan qudyqtardyń birine jasyryndy. Qashqyndardyń izin kesýdi meńgergen Taıson esimdi ıt te qapy qalmady. Biraz aınalyp júrdi de, qashqyn otyrǵan jerge kelip, ıesine úrip ún qatty. Jýrnalıster úsh ıttiń de sheberligine tánti bolǵanyn shapalaq soǵyp bildirip turdy.
Kınologııa qyzmetiniń bastyǵy maıor Nursultan Sarıevtiń aıtýynsha, mundaǵy ıtterge kúnine eki ýaqyt tamaq beriledi. Al kınologter ár kún saıyn arnaıy júgirý jolaǵynda ıisshil ıtterdi eki saǵat jattyqtyryp otyrady.
«Kınologııa qalashyǵynda 31 qyzmettik ıt bar. Olar esirtki izdeýshi, jarylǵysh zattardy izdeýshi, shabýyl jasaýshy, iz kesýshi jáne patrýldik ıt bolyp bólinedi. Biz Astana qalasynda Polıtsııa departamentimen birge jaýyngerlik qyzmetti atqaramyz. 2024 jyldyń basynan beri bizdiń kınologter 10 márte qyzmettik ıtti sátti paıdalanǵan. Sonyń ishinde aıtyp ótetin jaıt, osydan eki apta buryn Aqmola oblysy Polıtsııa departamenti qyzmetkerlerimen birlese otyryp Astana óńirindegi aýyldardyń birinen 18,3 kg gashısh esirtki zatyn tárkiledik. Ustalǵan adam boıynsha qylmystyq is qozǵalyp, ol tergelip jatyr», - deıdi Nursultan Serikuly.
Sondaı-aq, maman ıtter 6 aılyq kúshik kezinen qabyldanyp, 8 jyl 3 aı qyzmet atqaratynyn aıtty. Odan keıin ıtti baptaǵan kınolog ony alýǵa ótinish bildirse, beriledi. Bolmasa, ıtti jeke jáne zańdy tulǵalarǵa berý de qarastyrylǵan.
Áskerı kıimder
QR Ulttyq ulany áskerı qyzmetshileriniń kıimi jyldyń tórt maýsymyna saı jazǵy, kúz-kóktemge arnalǵan jáne qysqy bolyp bólinedi. Qysqy kıimniń óziniń 20 gradýsqa deıingi jáne 20 gradýstan sýyq kezge arnalǵan eki túri bar.
Odan bólek, paradqa arnalǵan mýndır, barlyq jeke quramǵa arnalǵan kúndelikti kıetin kıim, Qurmet qaraýyly rotasynyń erekshe paradtyq kıimi, qoǵamdyq tártipti kúzetý kezinde kıetin kıim úlgileri tanystyryldy.
Aıaq kıimder de jyl maýsymdaryna saı ózgerip turady.
Sondaı-aq, arnaıy jasaq kıimderi de tanystyryldy. Olar jattyǵýǵa, áskerı qyzmet atqarý barysyna, dalalyq marshtarǵa, shabýylǵa (bronjıletimen, jalpy salmaǵy 22 kg), jarylǵysh zattardan qorǵaýǵa (jalpy salmaǵy 32 kg), taýly jerlerde áskerı qyzmet atqarýǵa (arqany, qar-muzdy jerlerde júrýge arnǵal qural-jabdyqtary bar) jáne mergenderge arnalǵan bolyp bólinedi eken.
«Búrkit» arnaıy jasaǵynyń qarý-jaraǵy
«Búrkit» arnaıy maqsattaǵy bólimsheleriniń jaýyngerleri qoldanatyn qarý-jaraq arsenaly tapanshadan granata atqysh, pýlemetterge deıin ulasady.
Glok-17 tapanshasy.
PP-2000 pıstolet-pýlemeti
Vıtıaz-SN pıstolet-pýlemeti
AK-74 avtomaty
SR-3M shaǵyn avtomaty
GM-94 granatometi
M212 pompalyq tegis uńǵyly qarýy
Barrett MRAD mergender vıntovkasy
Sondaı-aq, Kalashnıkov pýlemeti, AGS-30 granata atqyshy, OSV-69 úlken kolıbrli mergender vıntovkasy (2 km jerden kóliktiń qozǵaltqyshyn tese alady), NSV «Ýtes» pýlemeti (brondy qorǵanysy bar kólikterge ornatylady) sekildi ataýynyń ózi at úrkitetin qarýlar bar.
Odan bólek, mergender vıntovkasyna arnalǵan dybys tunshyqtyrǵyshtar men saýnd moderatorlar, nysanaǵa deıingi qashyqtyqty ólsheıtin dúrbiler, ratsııalar, spýtnıktik baılanys quraldary, tipti kóshede tártip buzǵandarǵa aıyppul toltyrýǵa arnalǵan planshetterge deıin tanystyryldy.
Shara Ulttyq ulan án-bı ansambli men úlgili kórsetimdi orkestri qoıǵan shaǵyn kontsertpen qorytyndylandy. Onda Qurmet qaraýyly rotasy da saptyq defıle kórsetti.
BAQ ókilderi Ulttyq ulan áskerı bóliminiń ashanasynda tústenip, Otan aldyndaǵy boryshyn ótep júrgen sarbazdardyń qalaı tamaqtanatynyn da kórip qaıtty.
