Býllıngpen qalaı kúresýge bolady - zańger jaýaby
«Býllıng pen kıberbýllıngke baılanysty nege nazar aýdarýymyz kerek? Birinshiden, psıhologııalyq, fızıkalyq túrdegi zorlyq-zombylyq sııaqty adam quqyǵynyń óreskel buzylýyna nazar aýdarý qajet. Bul quqyq buzýshylyqtarǵa qatysty qylmystyq jáne ákimshilik jaýapkershilikke tartýǵa bolady. Adamnyń ar-namysyn taptaý, balaǵattaý, zardap shegýshiniń ruqsatynsyz ıntımdik sýretterin taratý, ózgemen jazysqan habarlamalardy buzyp kirý, ony taratý - osynyń bári kıberbýllıngke jatady», - deıdi BUU-nyń adam quqyǵy boıynsha sarapshysy Halıda Ájiǵulova.
Ol býllıng psıhologııalyq zorlyq-zombylyq retinde otbasy ishinde bolýy múmkin ekenin de aıtty.
«Eger býllıng úıde jasalsa - ol turmystyq zorlyq-zombylyqqa jatady. Eger ol júıeli túrde qaıtalanyp otyrsa ata-ana jáne otbasynyń basqa músheleri qylmystyq jaýapkershilikke tartylýy múmkin», - deıdi ol.
Ol býlıngpen qalaı kúresýge bolatynyn aıtty.
«Men «Street Law Kazakhstan» áleýmettik jáne ǵylym-bilim berý jobasynyń koordınatorymyn. Biz balalardy býllıng, kıberbýllıngten qorǵaýmen aınalysamyz. Byltyrdan beri Almatyda osy baǵyt boıynsha sabaq bersek, bıyl Qazaqstan boıynsha muǵalim, ádisker, psıhologtarǵa onlaın sabaq berýdemiz. Men zańger-ǵalym retinde Ulybrıtanııa, AQSh, Reseıdiń tájirıbesine súıene otyryp býllıngke qarsy qural oılap taptym. Eger ony mektepke engizetin bolsaq qaýipsiz ortany qalyptastyrýǵa kómektesedi. Mysaly, Ulybrıtanııada 1 qyrkúıek kúni mektepke balasyn aparǵan ár ata-ana býllıngpen kúresý týraly paraqsha alady. Ol jerde býllıng, kıberbýllıng týraly tolyq aqparat jazylady. Eger bala býllıng jasasa, ıaǵnı áldebir balany balaǵattasa, kemsitse bul jaǵdaı balanyń jeke isine elektrondy formatta jazylady. Ol is balanyń búkil oqýshylyq ómirinde saqtalady. Sondyqtan ata-ana balasynyń býller atanǵanyn qalamasa - balasymen jumys istep, tárbıesimen aınalysady. Mundaı qural bizdiń eldegi mektepterge de engizilse durys bolady», - deıdi ol.
