Bul jetistigime ákem sebepker boldy — AQSh-tyń 7 ýnıversıtetinen shaqyrtý alǵan Nursıla Berikbaeva
ASTANA. KAZINFORM – Qostanaı qalasynda turatyn Nursıla Berikbaeva esimdi talapker qazirdiń ózinde AQSh-tyń 7 ýnıversıtetinen shaqyrtý alǵan. Kazinform agenttiginiń tilshisi álemniń ozyq oqý oryndarynyń údesinen shyqqan jas arýmen tildesip, bul jetistiginiń syryn surap bildi.
— Áýeli ózińizben tanysyp alaıyq. Qaıdan bolasyz? Qaıda bilim aldyńyz?
— Qostanaı óńiriniń týmasymyn. Jasym 17-de. Úıimiz Rýdnyı qalasynda turady. Ózim bıyl Qostanaıdaǵy «Qazbilim» ulttyq lıtseıiniń 11-synybyn bitirdim. Onda 9-synyptan bastap oqydym.
— Siz AQSh-tyń 7 oqý ornynan shaqyrtý aldy dep estip jatyrmyz. Sony tarqatyp aıtyp berseńiz?
— Meni oqýǵa shaqyrǵan 7 joǵary oqý orny AQSh-tyń ártúrli shtatynda, ártúrli qalasynda ornalasqan. Osy 7 ýnıversıtetke túsý úshin men birinshi SAT, IELTS sekildi testilerdi tapsyrdym, yntalandyrý hatyn, sondaı-aq muǵalimderden usynym hat alyp joldadym. Odan bólek basqa da jetistikter kerek boldy. Mysaly, eriktiler qozǵalysyna qatysýyń kerek. Sonyń bárin jınap, ótken jyldyń jeltoqsan aıynda jiberdim. Qazirgi tańda 7-eýinen shaqyrtý kelip tur.
— Osy 7 oqý ornyn atap kórsete alasyz ba? Bári de Amerıka Qurama Shtattarynda ornalasqan ba?
— Iá, bári AQSh-ta ornalasqan. Atap ótetin bolsam, olar myna ýnıversıtetter:
- DePaul university
- Albion college
- Suffolk University
- Loyola university
- New haven university
- Montclair university
- New Hampshire university.
— Bizdiń elde JOO granty berilgende, oqý tolyqtaı tegin bolady. Al shetelderde grant uǵymy ondaı emes, oqý aqysynyń belgili bir paıyzyna jeńildik jasalatyn da granttar bolady. Sizge shaqyrtý joldaǵan oqý oryndarynyń sharty qandaı?
— Jalpy, meniń bilýimshe, AQSh-ta tolyq grant alý múmkindigi óte az, sondyqtan kóbine tek jeńildik utyp alýǵa bolady. Men túsken ýnıversıtetter maǵan 80-90% jeńildik berdi, ıaǵnı qalǵan somany ózim tóleýim kerek bolady.
— Qandaı mamandyq boıynsha bilim alýdy josparlap otyrsyz?
— Business administration and management mamandyǵyn (Bıznesti basqarý jáne menedjmen – red.) tańdap otyrmyn. Osy ýnıversıtetterge hat joldaǵanda eki mamandyqty tańdap kórsetýiń kerek. Men birinshisine osyny, al ekinshisine ekonomıst mamandyǵyn kórsettim.
— Bul óte jaqsy nátıje dep oılaımyz. Ádette ata-analar balasy eldegi oqý ornyna grantqa tússe de bórkin aspanǵa atyp qýanyp jatady. Al sizdiń jaǵdaıda sonaý AQSh-taǵy 7 ýnıversıtet birden shaqyrtý berip otyr. Bul jetistiktiń syry nede? Qalaı daıyndaldyńyz? Kúnine daıyndyqqa qansha ýaqyt jumsadyńyz?
— Jalpy men repetıtorlardyń kómegimen 5-6 synyptarda aǵylshyn tilin úırenýdi bastadym. 9-synypta «Qazbilim» ulttyq lıtseıine kelgen kezde meniń aǵylshynsham V1 (Intermediate – ortasha) deńgeıde boldy. Osy kezderde negizinen aǵylshynshamdy myqtap qolǵa aldym. Maǵan IELTS-qa daıyndalý keregin túsindim. Bizdiń mektepte IELTS-synyptar bar, sonda bilim aldym. Odan bólek kúnine 2-3 saǵatymdy arnap otyrdym. Kóptegen Speaking club-tarǵa qatystym. Aqyry 10-synyptyń aıaǵynda IELTS-tan 7 ball, 11-synyptyń basynda 7,5 ball aldym.
IELTS-qa daıyndyqta aǵylshyn tilinen beretin ustazym kóp kómek kórsetti. Ol kisi ár balanyń júregine jol taba biledi. Mysaly, oqýshynyń qyzyǵýshylyǵyna sáıkes taqyrypty túsindirip, soǵan mysal keltiredi.
SAT ekzamenine 4-5 aı daıyndaldym. Kúndelikti aǵylshyn jáne matematıka páninen beretin muǵalimim kómektesip otyrdy.
— Osyndaı kórsetkishke jetýge ne sebep boldy dep oılaısyz?
— Meniń jetistikterge jetýime basty sebep – ákemniń qoldaýy dep oılaımyn. Biz negizi kópbalaly otbasymyz, úıde 5 qyzbyz. Ákem kishkentaı kezimnen bastap «shetelde bilim al, aǵylshyn tilin jetik meńger» dep únemi aıtyp otyratyn, motıvatsııalyq aqyl-keńester beretin. Sondaı qoldaýdyń arqasynda osyndaı jetistikke jettim.
Odan bólek til úırengende árbir adamǵa «men aǵylshyn tilin qansha oqyp jatsam da áli jaqsy bilmeımin, bul tildi jetik bilý qıyn» degen oı keledi. Bul sondaı bir kezeń, sol sátte berilmeý kerek, ary qaraı jalǵastyra berý kerek. IELTS-tan 6,5 alsań keıbireýler buny tómen kórsetkish sanaıdy. Al ol adam taǵy sál eńbektenip, taǵy sál tabandylyq tanytsa, 7,5-ke de jetedi.
— Eń jiti daıyndalyp júrgen kezdegi kún tártibińizdi aıtyp berseńiz? Ol qaı synypta boldy?
— Ol kezeńdi 10-synypta ótkerdim. Kún tártibim bylaı edi: tańerteń 6-larda turyp, birden aǵylshynsha sózder jattaýshy edim. Sebebi tańǵy ýaqytta jattaǵan sózder este jaqsy saqtalady. Mektepke barǵan soń da IELTS-qa daıyndyq jáne aǵylshyn tili pánderine basymdyq beretinmin. Ózge pánderge qatty kóńil bólmeı ketken kezderim de boldy. Sondyqtan meniń tań atqannan kún batqanǵa deıingi bar oıym tek aǵylshyn tilinde boldy desem bolady.
— Qandaı hobbıińiz, qyzyǵýshylyǵyńyz bar?
— Mamandyǵym bızneske qatysty bolǵandyqtan kóptegen bıznes-konferentsııalarǵa, bıznes-jobalarǵa qatysýǵa tyrysamyn. Aldyńǵy jyly óz qalamda Momentým degen bıznes-joba bolǵan edi. Onda 3 aı kýrstan ótesiń, odan keıin óz jobańdy qorǵaısyń. Men sonda 1-oryn alyp, 100 myń teńgedeı syıaqy utyp aldym. Meniń jobam ulttyq naqyshtaǵy kıimderge qatysty boldy.
— Bolashaqqa josparyńyz qandaı?
— Shynymdy aıtsam, qaı ýnıversıtetti tańdaıtynymdy áli sheshken joqpyn. Biraq shetelde oqysam, sonda bıznes mamandyǵy boıynsha bakalavrdy da, magıstratýrany da támamdap, keıin Qazaqstanǵa kelip, ózimniń bıznesimdi ashqym keledi. Kásibimdi bilim berý salasynan ashar edim. Ákem de kóptegen jyldan beri bıznes kásippen aınalysady, men de sol kisi sekildi jeke kásipker bolǵym keledi.
— Іske sát! Arman-maqsatyńyzǵa jetýińizge tilektespiz!