Búgin – Memlekettik qyzmetshi kúni
ASTANA. KAZINFORM - Búgin – Memlekettik qyzmetshi kúni. Osynaý ataýly datanyń tarıhyna kóz júgirtsek, ol bastaýyn Birikken Ulttar Uıymynan alatynyn baıqaýǵa bolady. Este bolsa, 2003 jyldyń 7 naýryzynda BUU Bas assambleıasynyń 57-sessııasynda 23 maýsymdy Memlekettik qyzmet kúni dep jarııalaý týraly qaýly qabyldaǵan-dy. Al elimizde bul data resmı túrde 2013 jyly bekitilip, sodan beri Memlekettik qyzmetshi kúni retinde atalyp keledi.
2022 jyldan bastap Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń bastamasymen memlekettik basqarý salasynda aýqymdy jańǵyrtý jumystary júrgizilip jatyr. Ol Memleket basshysy jarııa etken «Adam memleket úshin emes, memleket adam úshin» irgeli qaǵıdaty negizinde júzege asyrylyp keledi. Memlekettik basqarý salasynda adam kapıtalyn damytý, tsıfrlandyrý jáne bıýrokratııalyq kedergilerdi azaıtý, sondaı-aq memlekettik apparattyń kásibıligin arttyrý baǵytynda eleýli ózgerister oryn alýda.
Ótken jyly 2024-2029 jyldarǵa arnalǵan Memlekettik qyzmetti damytý tujyrymdamasy bekitildi.
Memlekettik qyzmetti damytý kelesi qaǵıdattarǵa negizdeledi:
- adaldyq pen ashyqtyq: jalǵa alý jáne ilgeriletý protsedýralary qoǵam úshin múmkindiginshe ashyq jáne túsinikti;
- merıtokratııa: memlekettik qyzmetke irikteý jáne ilgeriletý eńbegine, quzyretine jáne kásibı daǵdylaryna negizdelgen;
- ıkemdilik: memlekettik qyzmettiń tıimdiligin arttyrýǵa múmkindik beretin jańa ıkemdi tásilderdi, ınnovatsııalar men tehnologııalardy engizý;
- úzdiksiz oqytý: memlekettik qyzmetshilerdiń biliktiligi men jumys tıimdiligin arttyrý úshin olardy kásibı damytý;
- klıentke baǵdarlaný: ozyq jumys, túpkilikti nátıjege baǵdarlaný jáne qoljetimdilikti qamtamasyz etý;
- pragmatızm: praktıkalyq paıda men tıimdilikke qol jetkizý úshin ártúrli quraldardy qoldanýdyń basymdyǵy;
- jaýapkershilik jáne eseptilik: azamattar men memleket aldynda qabyldanǵan sheshimder men is-áreketter úshin memlekettik qyzmetshilerdiń jaýapkershiligin kúsheıtý. Jumysta joǵary etıkalyq standarttardy saqtaý, sybaılas jemqorlyqqa tıimdi qarsy is-qımyl.
Munan bólek, 2025 jylǵy 2 mamyrdaǵy Prezıdent Jarlyǵymen memlekettik qyzmetshilerge tártiptik jaza qoldaný qaǵıdalaryna ózgerister engizildi. https://kaz.inform.kz/news/memlekettk-kizmetshlerd-zhauapkershlkke-tartu-tartb-ozgerd-fcc071/ «Memlekettik qyzmet týraly» jańa zań jobasyn ázirleý qolǵa alyndy.
Prezıdenttiń «Ádiletti Qazaqstan» tujyrymdamasy aıasynda memlekettik qyzmette ár azamat úshin teń múmkindikterge negizdelgen mansaptyq jáne pozıtsııalyq modelderdi biriktiretin memlekettik qyzmettiń qazaqstandyq gıbrıdti modelin jan-jaqty engizý jumystary qolǵa alynǵan.
Jalpy, búgingi jahandyq transformatsııalar, onyń ishinde tehnologııalardyń jedel damýy, klımattyq jáne geosaıası syn-qaterler memlekettik sektordaǵy adam kapıtalyn basqarý júıesin túbegeıli qaıta qaraýdy talap etedi. Ol úshin mynalar qajet:
- kadrlyq qyzmetter tek ákimshilik fýnktsııamen shektelmeı, adam resýrstaryn utymdy paıdalaný men adam kapıtalyn ilgeriletip jańashyldyqtardy tıimdi iske asyrý úderisine belsendi qatysýy tıis;
- kásibı qarym-qabiletine qaraı qyzmetkerdiń áleýetin eńbek ónimdiligin arttyrýǵa tıimdi baǵyttaı bilýi qajet;
- jasandy ıntellekt, úlken derekter, blokcheın jáne bulttyq tehnologııalarmen tıimdi jumys isteı alatyn kásibı kadrlardy daıarlaý kerek;
- «e-Qyzmet» ulttyq ıntegratsııalanǵan aqparattyq júıesine jasandy ıntellekt elementterin engizý qajet (Adam jasandy ıntellektige emes, jasandy ıntellekt adamǵa beıimdelýi kerek. Elimizde memlekettik qyzmetshiler jasandy ıntellekt daǵdylaryn jetik meńgerýge tıis. Óıtkeni salada qaǵazbastylyqtan arylý protsesi qarqyndy júrip jatyr. Arnaıy baǵdarlama aıasynda jyl saıyn shamamen 30 myń memlekettik qyzmetkerdi oqytý josparlanǵan);
-tsıfrlyq sheshimderdi memlekettik apparattyń jumysynda tıimdi paıdalaný baǵyttaǵy jumystardy keshendi túrde turaqty jalǵastyrý kerek;
- memlekettik qyzmettiń jastar úshin tartymdylyǵyn arttyrý qajet.
Sońǵy ataǵan másele boıynsha elimizde turaqty jumys istelinip jatyr. Memleket basshysynyń tikeleı bastamasymen talantty jastarǵa áleýmettik lıft bolatyn Prezıdenttik jastar kadr rezervi jobasy qolǵa alynǵan. Oǵan joǵary bilimi bar, keminde 5 jyl eńbek ótili jáne 35 jastan aspaǵan azamattar qatysa alady. 2019, 2021 jáne 2023 jyldary ótken irikteýlerge 60 myńnan astam qazaqstandyq qyzyǵýshylyq tanytyp, sonyń ishinen 400 adam memlekettik qyzmetke qabyldanǵan. Búginde olardyń 318-i jaýapty qyzmetterge taǵaıyndalyp, ekonomıkanyń túrli salalarynda elimizdiń damýyna óz úlesterin qosyp otyr. Atap aıtqanda, 167-si ortalyq memlekettik organdarda, 37-si jergilikti atqarýshy organdarda, 62-si ulttyq kompanııalarda, 52-si ózge uıymdarda qyzmet istep júr. Sondaı-aq, rezervke alynǵan 39 maman saıası laýazymdarda, 3 adam «A» korpýsynyń laýazymdarynda jumys isteıdi. 2 Májilis depýtaty, 1 bir máslıhat depýtaty bar.
Aıta keterligi, bıyl 1 maýsymda Prezıdenttik jastar kadr rezervine úmitkerlerdi irikteý bastaldy.
Іrikteý 6 negizgi sala boıynsha júrgiziledi. Olar:
- ınfraqurylym;
- ónerkásip jáne saýda saıasaty;
- agroónerkásiptik keshen jáne qorshaǵan orta;
- syrtqy saıasat jáne ınvestıtsııalar;
- ekonomıkalyq jáne qarjylyq saıasat;
- tsıfrlandyrý, áleýmettik saıasat jáne azamattyq qoǵam.
Rezervtiń ár salalyq baǵyty boıynsha kvotalar qarastyrylyp, irikteý sol salalyq baǵyt boıynsha ǵana júrgiziledi. Bul ádis salalar arasyndaǵy teńgerimdi qamtamasyz etip, naqty baǵyttar boıynsha úmitkerlerdi irikteýgee múmkindik beredi.