Búgin – Abaı kúni

ASTANA. KAZINFORM – Búgin – Abaı kúni. 10 tamyz resmı túrde aqyn Abaı Qunanbaıulynyń týǵan kúni dep esepteledi. 

Qazaq ádebıetiniń eń iri tulǵasy týǵan kúndi osylaı dáriptep jatsaq, týǵan ólkesine qandaı qurmet kórsetip jatyrmyz? Aqynnyń azan shaqyryp qoıǵan aty – Ibrahım. 1845 jyly qazirgi Abaı oblysynyń Abaı aýdanyndaǵy Qaraýyl aýylynda dúnıege kelgen. Arada 25 jyl ótkende Abaıdy dúnıege ákelgen óńir qaıtadan oblys mártebesin alyp, Abaıdyń atymen ataldy. Osylaısha qazir elimizde eki aqynnyń atynda oblys bar. Biri – Jambyl, ekinshisi – Abaı.

Abaı murasy degende eske júzdegen óleńi men ondaǵan áni, poemalary men 50-ge jýyq «qara sózi» túsedi. Orys ádebıetinen Pýshkın men Krylovty, Batys ádebıetinen Gete men Baırondy aýdardy. «Masǵut», «Eskendir» poemalaryn oqyǵan adam aqynnyń Shyǵys ádebıetiniń jaýharlarymen etene tanys bolǵanyna kóz jetkizedi. Batys pen Shyǵys ádebıetin tel emip, odan alǵan azyǵymen qazaq ádebıetin baıytqan oıshyldy ult rýhanııatynyń reformatoryna teńeıtinder bar.

Ádebıet teorııasynda Abaıdy qazaqtyń jazba ádebıetiniń bastaýyndaǵy tulǵa dep sıpattalady. Ózinen keıingi «Abaıdyń aqyndyq mektebi» dep aıdar taǵylǵan býyn Alash zııalylarynyń ádebı damýyna áser etip, úlgi boldy.

«Qazaqtyń bas aqyny – Abaı Qunanbaev. Onan asqan burynǵy-sońǵy zamanda qazaq dalasynda biz biletin aqyn bolǵan joq», - dep jazdy ult ustazy Ahmet Baıtursynuly.

Abaı Qunanbaıulyna berilgen eń ádiletti, eń bıik baǵa da osy.