Bishkekte Túrki akademııasynyń qyrǵyz tilindegi jańa basylymdary tanystyryldy
BІShKEK. KAZINFORM – Qyrǵyz Respýblıkasynyń Túrki memleketteri uıymyna tóraǵalyǵy aıasynda Halyqaralyq Túrki akademııasy Bishkekte jańa basylymdaryn tanystyrdy. Jıynda sońǵy eki jylda qyrǵyz tiline aýdarylǵan ǵylymı eńbekter, kitaptar jáne zertteýler kópshilikke usynyldy.
Qyrǵyzstan ǵylymdaryna akademık V.V. Bartoldtyń ǵylym men mádenıetke zor úles qosqan uly ámirshi jáne ǵalym jaıynda syr shertetin «Ulyqbek jáne onyń dáýiri» atty eńbegi, Ázerbaıjannyń kórnekti memleket qaıratkeri Muhammed Ámın Rasýlzadeniń túrki memleketteri arasyndaǵy tuńǵysh demokratııalyq respýblıka (1918–1920) tarıhyn baıandaıtyn «Ázerbaıjan Respýblıkasy» eńbegi, Zamanaýı ózbek ádebıetiniń negizin qalaýshylardyń biri Abdýraýf Fytrattyń sol kezeńdegi Buharanyń turmysyn aıshyqtaıtyn «Úndi saıahatshysynyń estelikteri (Buhara qalasynyń shynaıy kelbeti)» shyǵarmasy, túrki dúnıesiniń kórnekti ıdeologtary, aǵartýshylary men qaıratkerleriniń eńbekteri engen «Túrki halyqtarynyń fılosofııalyq-saıası oı tarıhy» hrestomatııasynyń birinshi tomy usynyldy.
Sonymen birge, alǵash ret «Qyrǵyzstannyń Batken oblysyndaǵy Egiz-Qara men Aq-Tash petroglıfteri» atty Túrki Akademııasynyń ǵylymı albom-monografııasy usynylyp otyr. Batken óńirindegi kóne petroglıfter júıeli túrde jınaqtalyp, ǵylymı sıpattamalar men sapaly ıllıýstratsııalarmen tolyqtyrylǵan bul basylymda ejelgi qyrǵyzdardyń baı tarıhy pash etiledi.
Túrki akademııasynyń prezıdenti Shahın Mustafaev akademııanyń túrki memleketteri men halyqtarynyń yntymaqtastyǵyn tereńdetýge baǵyttalǵan mańyzdy ǵylymı jáne mádenı jobalardy júzege asyryp jatqanyn atap ótti.
– Bul eńbekter tek ǵylymı yntymaqtastyq kókjıegin keńeıtip qana qoımaı, túrkilik biregeılikti nyǵaıtyp, ortaq mádenı muramyzdy saqtaýǵa qyzmet etedi. Tanystyrylǵan bastamalardyń barlyǵy da qyrǵyz jerinde túrkitanýdyń damýyna ári baýyrlas halyqtar arasyndaǵy baılanystardy bekemdeýge úles qosaryna senemin, – dedi Sh. Mustafaev.
Túrki Akademııasy ázirlegen termınologııalyq sózdikterimen qatar, túrki elderiniń yntymaqtastyǵynyń mańyzdy baǵyttaryna, máselen, ekonomıka, kólik jáne energetıkalyq ózara baılanys, azyq-túlik qaýipsizdigi men ornyqty damý, sý resýrstaryn birlesip paıdalaný, bilim berý jáne ǵylymı yqpaldastyq sekildi máseleleri qamtylǵan saraptamalyq baıandamalar da tanystyryldy.
Sharaǵa Qyrǵyz Respýblıkasy Mınıstrler Kabıneti tóraǵasynyń orynbasary Edıl Baısalov, Qyrǵyz Ulttyq ǵylym akademııasynyń prezıdenti Qanat Abdrahmatov, Qyrǵyz Respýblıkasy Prezıdentiniń keńesshisi, Tarıh ǵylymyn damytý jónindegi komıssııa tóraǵasy Arslan Qoıchıev jáne ǵylymı-mádenı qaýymdastyq ókilderi qatysty.
Aıta keteıik, Túrki memleketteri uıymynyń týy ǵaryshqa jiberiledi.