Bir palataly Parlament zań qabyldaý isin jedeldetýge múmkindik beredi — sarapshy

TAShKENT. KAZINFORM — Bir palataly Parlament júıesine kóshý — Qazaqstanda júrgizilip kele jatqan saıası reformalardyń logıkalyq jalǵasy. Mundaı pikirdi Kazinform agenttiginiń menshikti tilshisine suhbat bergen belgili ózbekstandyq saıasattanýshy, Álemdik ekonomıka jáne dıplomatııa ýnıversıteti Halyqaralyq qatynastar kafedrasynyń dotsenti Mýrat Bahadırov bildirdi.

Sóz basynda sarapshy keıingi birneshe kún saıası oqıǵalarǵa toly bolǵanyn atap ótti. Mýrat Bahadırovtiń pikirinshe, solardyń biri ári mańyzdysy — Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń Qazaqstan halqyna Joldaýy.

— Joldaýda memlekettiń damýyna qatysty uzaqmerzimdi strategııalyq mindetter aıqyndaldy. Atap aıtqanda, men bir palataly Parlament júıesine kóshý bastamasyna erekshe nazar aýdardym. Toqtala keteıik, atalǵan usynys Joldaýdaǵy tapsyrmalardan bólek kóterilgen joq. Sondyqtan muny osy ýaqytqa deıin Qazaqstanda júrgizilip kele jatqan saıası reformalardyń logıkalyq jalǵasy dep qabyldaǵan jón bolar. Óıtkeni, 2022 jyldan beri Parlamenttiń, onyń ishinde Májilistiń ókilettiligi kúsheıip keledi. Osy rette Prezıdent Senat óziniń tarıhı mıssııasyn tolyq oryndaǵanyn atap ótti. ıAǵnı, Qasym-Jomart Toqaev bul palatanyń mańyzdylyǵyn jáne onyń rólin jaqsy túsinedi. Óıtkeni, ol ózi Senat tóraǵasy laýazymynda boldy, sáıkesinshe onyń qyzmet baǵytyn tolyq biledi, — dedi Mýrat Bahadırov.

Osy rette sarapshy bir palataly Parlament júıesin tańdaǵan álem elderiniń tájirıbesin eske saldy. Máselen, Skandınavııa memleketteriniń kóbi ýaqyt óte kele zań shyǵarýshy organnyń qurylymy men qyzmetine reforma jasady.

— Bir palataly Parlament zańdardy qabyldaý protsesin jedeldetýge jáne onyń ashyqtyǵyn qamtamasyz etýge múmkindik beredi. Sonymen qatar, shyǵyndardy qysqartyp, halyqtyń senimin arttyrady. Sondyqtan jahandyq trendke ilesip otyrýdy maqsat etken Qazaqstan úshin bir palataly Parlament júıesi qajet dep oılaımyn, — dep toqtaldy saıasattanýshy.

Mýrat Bahadırovtiń sózinshe, bir palataly Parlament depýtattaryna zor jaýapkershilik júkteledi. Óıtkeni, ol qurylym halyq pen bılik arasyndaǵy teńgerimdi dıalogty jalǵastyrýǵa jaýapty. Sondaı-aq, Parlament zań shyǵarýshy basty ári sapaly ortalyqqa aınalýy tıis.

— Bir palataly Parlament modeline kóshý tek tehnıkalyq turǵydan retteıtin másele emes. Ol memlekettik bılikke jáne Konstıtýtsııaǵa ózgeris engizýdi talap etetin tereń saıası reforma. Sondyqtan mundaı mańyzdy sheshimniń referendým arqyly qabyldanýy oryndy. Referendým ótkizý nemese ony uıymdastyrmaý máselesin kóterý negizsiz. Óıtkeni, mindeti túrde reforma júrgizilýi tıis. Osy rette Prezıdent Qazaqstan damý úshin jahandyq ózgeristerge jedel ıkemdelýi qajet ekenin atap ótti. Bul maqsatqa tsıfrlyq transformatsııasyz qol jetkizý múmkin emes. ıAǵnı, eldiń saıası júıesi jedel áreket etip, jaǵdaıǵa ıkemdele bilgeni oryndy. Sol sebepti referendým arqyly atalǵan máseleni halyq talqysyna shyǵarý Qasym-Jomart Toqaevtyń ashyq ári ádil sheshim qabyldaýǵa umtylysyn rastaıdy, — deıdi sarapshy.

Saıasattanýshynyń pikiri bir palataly Parlament modeline kóshý reformasyn asyǵystyq tanytpaı, sapaly júrgizý kerek degenge saıady.

— Talqylaýdyń barlyǵy ashyq ótýi tıis. ıAǵnı, barlyq pikir men kózqarasty eskere otyryp, teńgerimdi sheshim qabyldaý mańyzdy. Máselen, bir palataly Parlament depýtattaryn partııalyq tizim boıynsha saılaý áli talqylaýdy talap etetin másele. Parlament saıası dıskýssııa ortalyǵyna aınalý úshin tıisti jaǵdaı jasalýy qajet. Álemdik tájirıbe kórsetkendeı, kóppartııaly júıeni damytý kerek. Jańa saıası partııalar men qozǵalystardy tirkeý protsesin jetildirý oryndy. Sondaı-aq, basty mindet — Parlament qyzmetiniń ashyqtyǵyn qamtamasyz etý. Atap aıtqanda, qoǵam bul qurylymnyń jumysyn baqylap, olardyń kún tártibindegi máselelerge yqpal ete alýy tıis, — dep túıindedi Mýrat Bahadırov.

Sarapshy atap ótkendeı, Prezıdent parlament qurylymyna reforma jasaý bastamasyn kótergenimen, ony júzege asyrý josparyn jarııalamady. Tıisinshe, bir palataly Parlament modeline kóshý baǵdarlamasy qoǵam pikiri negizinde ázirlenedi.

Qosa ketsek, buǵan deıin ıordanııalyq sarapshy Nıdal Zýbeıdı bir palataly Parlament basqarý tıimdiligin arttyrýy múmkin ekenin málimdedi.

Sonymen qatar, Kazinform agenttigine suhbat bergen ázerbaıjandyq sarapshylar Parlamentti bir palataly júıege kóshirý bastamasyn erekshe atap ótti.