Bolat Kerimbek ǵaryshkerlerdi daıyndaıtyn arnaıy baǵdarlama ázirleýdi usyndy

ASTANA. KAZINFORM — «Baıqońyr» ǵarysh aılaǵynyń obektilerinde Qazaqstan menshigindegi kólik quraldaryna tehnıkalyq pasport berý, tirkeý jumystaryn retteý qajet.

Bul týraly Premer-mınıstrge saýal joldaǵan Májilis depýtaty Bolat Kerimbek aıtty.

— Bıyl Baıqońyr ǵarysh aılaǵynyń qurylǵanyna 70 jyl toldy. «Baıqońyr jerdiń kindigi» — dep beker aıtylmasa kerek. Osy kúnge deıin ǵaryshqa ushqan adam balasynyń teń jartysy qasıetti qazaq jerinen kókke kóterildi. Osy jyldyń 8 sáýir kúni birqatar depýtat «Baıqońyr» ǵarysh aılaǵyna baryp, Qazaqstan men Reseı Úkimetteri arasyndaǵy «Báıterek» ǵarysh zymyran keshenin qurý týraly kelisim jónindegi zań jobasy boıynsha jumys tobynyń otyrysyn ótkizdik. «Báıterek» keshenin jańǵyrtý jumysy barysymen tanystyq. Bul joba Qazaqstannyń ulttyq múddesi úshin strategııalyq mańyzǵa ıe. Óıtkeni Baıqońyr ǵarysh aılaǵynan kommertsııalyq maqsatta zymyrandar ushyrý elimizdiń álemdik zymyrandar tasý naryǵyna kirýine úlken múmkindik beredi, — dedi depýtat.

Onyń dereginshe alǵashqy kommertsııalyq maqsattaǵy zymyran tasyǵyshtaryn ushyrý 2025 jyldyń jeltoqsanynda josparlanǵan. Bári sátti iske assa, 2028 jyldan bastap jylyna 3 ret zymyran ushyrý kózdelip otyr. 

— Qazirgi tsıfrlanǵan kezeńde spýtnıkke degen suranys óte joǵary. Máselen, 1 spýtnıkti ǵaryshqa shyǵarý 50-60 mln dollar turady, ıaǵnı 25-30 mlrd teńge. Al ony ǵaryshqa tasymaldaýmen sanaýly elder ǵana aınalysady. Osy rette, elimizdegi «Báıterek» kesheniniń múmkindigi zor. Ásirese, ol otandyq ǵylymnyń damýy men bıýdjet qazynasyn toltyrýǵa erekshe yqpal etedi, — dedi ol.

Osy oraıda depýtat «Baıqońyr» ǵarysh aılaǵyn tıimdi paıdalaný jáne damytý úshin Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimetine birneshe máseleni sheshýdi usyndy.

— Birinshi, búginde «Báıterek» ǵarysh zymyran kesheni obektilerinde 150 adam jumys jasaıdy. Ondaǵy qyzmetkerlerdiń jalaqysy óte tómen, bul bilikti mamandardyń ketýine ákeledi jáne kadrlar tapshylyǵyn týyndatady. Sonymen qatar, 2025 jyldyń jeltoqsanynan keıin «Soıýz-5» zymyran tasyǵyshyn daıyndaý jáne ushyrý boıynsha qosymsha 155 ınjener maman qajet. Ondaǵan jyl men mlrd-taǵan qarajat jumsalǵan bul jobanyń odan ári iske asýy úshin bıýdjettik baǵdarlama aıasynda 590 mln teńge qosymsha qarjylandyrý múmkindigin qarastyrýdy usynamyz, — dedi Bolat Kerimbek.

Ol ekinshiden, Іshki ister mınıstrligi múddeli organdarmen birlesip, «Baıqońyr» ǵarysh aılaǵynyń obektilerindegi Qazaqstan Respýblıkasynyń menshigindegi kólik quraldaryna tehnıkalyq pasport berý, tirkeý jumystaryn retteý qajettigin aıtady.

— Úshinshiden, 2025 jyldyń ózinde juldyzdy qalashyqqa 20 myńǵa jýyq týrıst keledi dep boljanyp otyr. Jaqyn jáne alys shetelden kelgen týrısterdiń legi kóp. Bul bizdi qýantady. Sonymen qatar bıyl Qyzylorda qalasynda jańa áýejaı iske qosyldy. Astana men Almatydan kúnine 2-3 reıs qatynap tur. Batys Eýropa — Batys Qytaı joly Baıqońyrǵa kólikpen kelýshilerge de mol múmkindik týǵyzýda. Osy rette biz kıeli Túrkistanǵa, kóne Taraz ben Otyrarǵa, kórshi Ózbekstannyń Samarqand, Buqara jáne Tashkent qalalaryna keletin týrısterge Baıqońyrdy jeke týrıstik ónim retinde usynýymyz tıis. Úkimet osy usynysty nazarǵa alyp, «Baıqońyr» kesheninde týrızmdi damytý jónindegi is-sharalardy iske asyrýdy jalǵastyrýy qajet, — dedi ol.

Depýtat tórtinshiden, kadrlardy daıarlaý máselesin tolyǵymen qaıta qaraý qajettigine toqtaldy. Onyń atap ótýinshe, aeroǵarysh salasynda kez kelgen jobanyń oryndalýy 90 paıyzy ǵylymı jáne tehnıkalyq kadrlarmen qamtamasyz etilýine baılanysty. Jobalardy iske asyrýdyń uzaq merzimderi, qymbattaýy, qarjylandyrýdyń jetkiliksizdigi jáne keıbir jobany iske asyrýdy toqtata turý kadrlardyń basqa salaǵa aýysýyna, shet elderge jappaı ketýine ákelip jatyr. Osyǵan baılanysty, aeroǵarysh salasyn kadrlarmen qamtamasyz etý, mektep jasynan bastap daıarlaý men irikteýdiń jeke jáne dáıekti júıesi arqyly mamandardyń sabaqtastyǵyn qalyptastyrý búgingi kúnniń talaby. 

— Ǵarysh salasynda kadrlardy daıyndaý uzaq merzimdi talap etedi. Osyǵan oraı, arnaıy kadrlyq rezervti qalyptastyrý, onyń ishinde daryndy jastarǵa joǵary oqý oryndarynda granttar bólý, stýdentter úshin praktıkalyq alań berý, arnaıy stıpendııalar taǵaıyndaý, áleýmettik qoldaý sharalary arqyly bolashaq ǵaryshker-ǵalymdardy tárbıeleýdi qolǵa alǵan jón. Úshinshi kosmonavt Aıdyn Aıymbetovtiń ǵaryshqa ushqanyna 10 jyl ótti. Baıqońyr ǵarysh aılaǵy bar elimiz odan beri birde-bir kosmonavty ǵaryshqa ushyrmady. Kelesi kosmonavtymyz kim bolmaq? Al aldaǵy 5-6 jylda tórtinshi qazaq ǵaryshqa sapar shegýi múmkin be?! Osyǵan baılanysty, qazirden biz ózimizdiń ǵaryshkerlerdi daıyndaıtyn arnaıy baǵdarlama ázirleýdi usynamyz, — dedi Bolat Kerimbek.

Buǵan deıin Týrızm jáne sport vıtse-mınıstri Erjan Erkinbaev Baıqońyrdaǵy árbir zymyran ushyrylymyna 2 myńnan astam týrıst keletinin aıtqan bolatyn.