Blogersymaqtardy qatań jaýapqa tartatyn kez keldi – Nartaı Sársenǵalıev

ASTANA. KAZINFORM — Prank barysynda qoǵamdyq tártipti buzǵandardyń biryńǵaı tizimin jasap, ony jarııalaý qajet. Mundaı usynysty Іshki ister men Mádenıet mınıstrleriniń atyna saýal joldaǵan Májilis depýtaty Nartaı Sársenǵalıev jasady.

- Qazir qoǵamda prankpen paraqshasyndaǵy lúpildiń sanyn arttyrǵanmen parasat bıiginen omaqasa qulaǵandar qaptap ketti. Adamdy qorqytýdy, qoǵamdyq orynda aqymaqtyq jasaýdy qyzyq kórip ázildiń shekarasynan shyǵyp ketken árkimder áleýmettik jelide álek salýdy doǵarmaı tur. Naqty mysal aıtaıyn. Astana qalasynda bloger dostarymen birge lıfttiń ishine «jalǵan máıitti» kirgizip, keıin jaryqty óshiredi. Sol sátte máıit keıpindegi adam qozǵala bastaıdy. Jedelsatynyń ishinde bolǵandardyń jan daýsy shyqty. Elordanyń taǵy bir turǵyny jedelsatyǵa tapanshamen kirip, ony adamdarǵa kezep jurttyń záre-qutyn aldy. Almatyda blogerler aýla sypyrýshylarǵa qoqys laqtyryp, mazaq etip beınejazba túsirip taratty. Mundaı mysal myń. Jelige jelimdeı jabysqandar «prank» dep ataıtyn bul áreketterdiń aqylǵa tompaq ekenin ańǵarý qıyn emes, - dedi Májilis depýtaty.

Ol keıbir bloger-symaqtar shetelge baryp abyroıdy aırandaı tógip júrgenin de atap ótti.

- Máselen, qazaqstandyq bloger Arýjan Aıbekova Qytaıda «urlyq jasap jatqandaı» rolık túsirgen. Arty úlken shý bolyp, aqyry álgi qyz jergilikti polıtsııaǵa shaqyryldy. Túsindirý jumystary júrgizildi. Biraq ol túsindi me? Óıtkeni dál osy blogerdiń arada az ýaqyt ótkende Tashkent metrosynda jigitterdiń qolynan ustap tıiskeni týraly beınejazba taǵy tarady. «Oıynnan da omyrtqa synatynyn» bilmeıtin mundaı blogersymaqtardy qatań jaýapqa tartatyn kez keldi. Sebebi bul - adamnyń jeke ómirine qol suǵý, qoǵamdyq tártipti buzý, - dedi ol.

Nartaı Sársenǵalıev qazir prank degen paryqsyz árekettiń taǵy bir túri paıda bolǵanyn, ol jasandy ıntelekpen jasalatynyn atap ótti.

- Birinde memleket basshylarynyń, laýazymdy tulǵalardyń qandaı da bir dúkenge saýda jasaýǵa kelgeni beınelengen. Tsıfrlyq tehnologııany bilmeıtin adamnyń sanasy san saqqa júgiredi, senip qalady. Marketıng úshin dep jasandy ıntelekt arqyly mundaı jasandylyqqa júginýdi toqtatý kerek. Taǵy bir prankte balalar ata-analaryna «tanymaıtyn adam úıge kelip tur, ne isteımiz?» dep jasandy ıntelekt arqyly beımálim adamnyń úıge kirip ketken, páterdi aralyp júrgen sýretterin jiberedi. Záresi ushqan ata-ana polıtsııaǵa telefon shalady, jumysyn tastap úıine barady. Aqyrynda bul prank dep bala-shaǵa beıqam otyrady. Dál sol ýaqytta polıtsııa shyn muqtaj adamǵa kómekke barýǵa úlgermeı qalýy múmkin, ony ınternettiń ınesine otyrǵandar uqpaıdy, - dedi depýtat.

Osyǵan oraı májilismen Іshki ister mınıstri Erlan Sadenov pen Mádenıet jáne aqparat mınıstri Aıda Balaevaǵa mynadaı usynystar berdi:

• prank barysynda qoǵamdyq tártipti buzǵan, jeke adamnyń ómirine qol suqqandardy anyqtap, olardyń biryńǵaı tizimin jasap jarııalaý qajet;
• qaýipti prank arqyly adamnyń ar-namysy men abyroıyna qol suqqandardyń áleýmettik jelidegi paraqshalaryn dereý buǵattaý kerek;
•  áleýmettik jeli ákimshilerinen qaýipti prankter men beınejazba jarııalanǵan paraqshalardy anyqtap, ýákiletti organǵa jedel habarlaýdy talap etý qajet;
• mundaı teris qubylystyń aldyn alý maqsatynda aqparattyq-túsindirý jumystaryn júıeli túrde, nátıje beretin kontent retinde júrgizý kerek.

Osyǵan deıin blogerlerdiń lotereıa ótkizýi qylmystyq sanatqa aýystyrylatyny týraly jazdyq.