BQO-da mektepterdiń ýaqtyly salynýyna jaýapsyz merdigerler kedergi keltirip otyr
Batys Qazaqstan oblysynda bıylǵa josparlanǵan mektepter qurylysy ýaqytymen bite me? Keıbir nysandardyń kesheýildeý sebebi nede? Osyǵan oraı BQO qurylys basqarmasy basshysynyń orynbasary Nurken Moldashevpen Kazinform tilshisi áńgimelesken edi.
– Nurken Ediluly, oblysta úsh aýysymdy jáne apatty mektepter máselesin qalaı sheship jatsyzdar?
– Qazirgi tańda Batys Qazaqstan oblysynda 9 úsh aýysymdy jáne apatty jaǵdaıdaǵy 12 mektep bar. Mine, osy ózekti máseleni sheshý baǵytynda bıyl barlyǵy 27 mekteptiń qurylysy júrgizilip jatyr. Tarqatyp aıtsaq, sonyń 3-eýi aýyspaly, 15-i shaǵyn jınaqty, 9-y – jaıly mektepter.
Aldymen aýyspaly mektepterge toqtalsaq, Kaztalov aýdany Juldyz aýylyndaǵy 108 oryndyq mektep qurylysy aıaqtalyp, paıdalanýǵa berildi. Kaztalov aýdany Kaztalov aýylynda 600 oryndyq Alma Orazbaeva atyndaǵy mektep qurylysy aıaqtalýǵa jaqyn. Kelisim-shart quny – 2 754,3 mln teńge. Bul nysandy 1, 2 qarashada paıdalanýǵa berý kózdelip otyr.
Oǵan qosa 2022 jyly tótenshe jaǵdaılar jelisi boıynsha Qaratóbe aýdany Shalǵyn aýylynda 60 oryndyq shaǵyn jınaqty mektep qurylysy bastalǵan edi. Mundaǵy kelisim-shart quny 766,8 mln teńge bolatyn. Alaıda bıylǵy jyly merdiger uıym «Jıenbaı» JShS-men kelisim-shart buzyldy.
– Sózińiz aýzyńyzda, osy úsh mektep te «saqaldy» qurylysqa aınalyp, «jyry» birneshe jylǵa sozyldy. Munyń sebebi nede? Mindettemelerin oryndamaǵan merdiger uıymdarǵa qandaı shara qoldanylyp jatyr?
– Iá, ýájińiz oryndy, Juldyz mektebiniń qurylysy eki jylǵa keshikti. Munda jumysty ýaqtyly atqarmaǵan atyraýlyq «Alaý-qurylys» JShS josyqsyz dep tanylyp, kompanııaǵa aıyppul salyndy. Aqyry «Altaır» JShS aqsap qalǵan qurylysty aıaqtap shyqty. Ótken jyly kóktemde sýǵa ketken Shalǵyn eldi mekeninde mektep qurylysyn durys júrgizbegen «Jıenbaı» JShS-ǵa da aıyppul salynyp, sot sheshimimen 160 mln teńge óndiriletin boldy. Qazirgi kezde kompanııa BQO qurylys basqarmasyna qaryzdar bolyp otyr. Sol sekildi osy merdiger salyp jatqan Alma Orazbaeva atyndaǵy mekteptiń qurylysyna úsh jyldan asa ýaqyt ótti. Munyń kesheýildeýiniń taǵy bir sebebi, bastapqyda jobalyq-smetalyq qujattamada kólik shyǵyndary qarastyrylmaǵan. ıAǵnı nysan aýdan ortalyǵynda salynyp jatqandyqtan, materıal Kaztalovtan tasylady dep eseptelingen. Shyn mánisinde qurylys materıaldaryn Oral qalasynan tasymaldap otyrǵan merdiger uıym qurylys basqarmasyn sotqa berdi. 2021 jyly qurylys materıaldary qymbattap ketkendikten, bul jobaǵa túzetýler engizildi. Qarapaıym mysal, bir dana kirpish tastyń quny 64 teńgeden 80 teńgege bir-aq kóterildi. Sonda buryn merdiger tasqa 15 mln teńge jumsasa, endi 21-22 mln teńgege shyǵyp, shyǵynǵa batty.
– Mektepter qurylysynyń ýaqtyly bitpeýi oqýshylar men muǵalimderge ońaı tımeıdi. Aýdan, aýyldy aıtpaǵanda, Oral qalasynda daryndy balalarǵa arnalǵan №8 mamandandyrylǵan mektep-lıtseıiniń oqýshylary baqandaı tórt jyl boıy basqa ǵımarattarda bilim alýǵa májbúr bolyp keledi. Bul ata-analardyń renishin týyndatyp otyr. Al №31 mektep taratylyp, balalar №23 jáne Asan Taımanov atyndaǵy №34 mektep-gımnazııasyna qabyldandy. Osy eki mektepke baılanysty ne aıtasyz?
– Qaladaǵy №8 mektep-lıtseıdi kúrdeli jóndeýdi «Gradstroıservıs» JShS qolǵa alǵanymen, jumysyn júrgizbedi. Bul kompanııa respýblıka boıynsha 200-den astam tenderdi jeńip alǵan eken. Mektep ǵımaratyn ashyp qaraǵan kezde bul nysan kúrdeli jóndeýge kelmeıtin bolyp shyqty. Sondyqtan sol orynǵa ǵımaratty qaıta salý úshin tehnıkalyq tekserý jumystary júrgizildi. Bıyl jobalyq-smetalyq qujattama jasaqtaý úshin konkýrs oınatylyp, jobalaýshy mekeme anyqtalady.
Al №31 mektepke qatysty aıtarym, apatty jaǵdaıda bolǵandyqtan, ǵımarat 2020 jyly buzyldy. Jeke ınvestor retinde «Qazholl» JShS qurylys salýdy qolǵa alǵanymen, jumysyn oryndamaǵandyqtan, jer telimi qaıtarylyp alyndy. Qazaqstan Oqý-aǵartý mınıstrligimen aldyn ala kelisim boıynsha Bilim berý ınfraqurylymyn qoldaý qory arqyly sybaılas jemqorlardan tárkilengen qarajat esebinen osy mektepti 2024 jyly salý kózdelip otyr.
– Oblystyń jeti aýdanynda «QPO b.v.» kompanııasynyń qarjysyna salynyp jatqan 15 shaǵyn jınaqty mektepke qysqasha toqtalyp ótseńiz...
– Kúni búginge deıin Báıterek aýdany Jalyn eldi mekenindegi 60 jáne Terektiniń Poıma aýylynda 108 oryndyq mektep paıdalanýǵa berildi. Bul jerdegi kiltıpan, Bórli aýdanynda 108 oryndyq Jarsýat mektebin astanalyq «Berg Inc» JShS salýǵa tıisti bolǵanymen, ol da mindettemesin oryndamaı, josyqsyz dep tanyldy. Qaıtadan merdiger retinde «Qaldyǵaıty» JShS anyqtalyp, mektep qurylysy kelesi jyly bitetin boldy. Qalǵan 12 shaǵyn jınaqty mektep aldaǵy qarasha, jeltoqsan aılarynda iske qosylady.
– «Jaıly mektep» jobasy mektep qurylystaryna qanshalyqty tyń serpin beredi dep oılaısyz?
– Memleket basshysynyń tapsyrmasymen qolǵa alynǵan «Jaıly mektep» pılottyq ulttyq jobasy mektep qurylystaryna tyń serpin berýimen qatar, bilim salasynyń da tynysyn keńeıterine senemin. Óıtkeni Oral qalasynyń ózinde mektep salýdy qajet eter jerler barshylyq. Mysaly, Medkolledj aýdanynda 600 oryndyq mektep salynsa, Qus fabrıkasy aýylynda turatyn oqýshylar basqa bilim ordalaryna avtobýstarmen tasymaldanyp, bilim almas edi. Sondaı-aq Zachagan kentinde «Balaýsa» shaǵynaýdany men Derkól kentinde árqaısysy 1 500 oryndyq mektep boı kótermekshi. «Aqjaıyq» shaǵynaýdanynda 11 kópqabatty úı salynyp jatyr, kelesi jyly taǵy 6 úı turǵyzylmaqshy. Sondyqtan bul jańa aýdanǵa 1 500 oryndyq mektep kerek. Qala halqy jyl sanap ósýde, onyń ústine aldaǵy jyldary qaı mekteptiń apatty dep tanylaryn aldyn ala boljaý qıyn. Oblys ortalyǵyna jaqyn ornalasqan, halqy tyǵyz Terekti aýdany Podstepnyı aýylynda 1 200 oryndyq, Báıterek aýdany Dostyq aýylynda 1 200 oryndyq, Trekınde 600 oryndyq mektep ǵımaratyn salý qajet. Aqsaı qalasynyń ózinde 300, Bórli aýdany Pýgachev aýylynda 300 oryndyq mektep turǵyzylady. Qoryta aıtqanda, kúni búgin 9 mektep boıynsha merdiger mekemeler anyqtalyp, nysandy qorshaý men jobalaý jumystary júrgizilýde.
Jaıly bilim ordalaryn syrtqy ınjenerlik jelilermen qamtý maqsatynda jobalaý-smetalyq qujattama daıyndaýǵa oblystyq bıýdjetten 298 mln teńge bólindi. Qazirgi kezde 10 joba boıynsha jobalaýshy uıymdar anyqtalyp, tıisti jumystar atqarylýda. Qalǵan 8 joba boıynsha konkýrstyq rásimder júrgizilip jatyr. Eger osy qurylystardyń bári kestege sáıkes júrgilip, sátimen bitse, úsh aýysymdyq jáne apatty mektepter máselesin sheshýge bolady.
– Áńgimeńizge rahmet.
Taqyrypty Kaztalov aýdandyq bilim berý bóliminiń basshysy Samal Jangereeva tolyqtyrdy.
«Mektepterdiń qurylysy men kúrdeli jóndelýi uzaqqa sozylsa, eń aldymen oqýshylar men muǵalimderge qıyndyq keltiredi. Mysaly, merdiger mekeme «Gradstroıservıs» JShS aýdan ortalyǵynda Kaztalov mektep-lıtseıin ýaqytynda jóndep bitire almady. Sonyń saldarynan mektep-lıtseı oqýshylary ótken jyly bes orynda bilim aldy. Bul ǵımarat bıyl ǵana paıdalanýǵa berildi. Sol sekildi A.Orazbaeva atyndaǵy mektep shákirtteri ótken jyly on, bıyl bes jerde oqydy. Bir ǵımarattan ekinshisine jetý mashaqaty óz aldyna, bulaı kóship júrý bilim sapasyna keri áser etti. Endi A.Orazbaeva atyndaǵy mektep salynyp bitse, ekinshi toqsandy jańa orynda bastamaqpyz», - dedi S.Jangereeva.
