Bıyl 90 mln tonnadan astam munaı jáne gaz kondensaty óndiriledi
Ulttyq bank zertteýlerine sáıkes, taýarlar eksporty aǵymdaǵy shottyń jaı-kúıin aıqyndaıtyn negizgi quraýysh bolyp tabylady. Negizgi eksporttyq taýarlar mynalar: munaı jáne gaz kondensaty (2017 jyly olardyń eksporttaǵy úlesi 59,8 paıyzdy qurady), qara (8,7%) jáne tústi (10,1%) metaldar.
«Munaı jáne gaz kondensatyn óndirý aǵymdaǵy jyly 91 mln tonna jáne 2019 jyly 93 mln tonna deńgeıinde bolady degen boljam bar. Álemdik taýar naryqtaryndaǵy qolaıly konıýnktýra saqtalady jáne Qazaqstannyń negizgi eksporttyq naryqtarynda ekonomıkanyń ornyqty ósýi kútiledi. 2018 jyly taýarlar eksporty 37,4 paıyzǵa ósedi. 2019 jyly munaı baǵasynyń bir barrel úshin 60 dollarǵa deıin stsenarıılik tómendeýi jaǵdaılarynda eksporttyń 1,1 paıyzǵa qysqarýy boljanady», - dep atap ótedi qarjylyq retteýshi.
Taýarlar ımportynyń ósýi barlyq boljamdyq keńistikte jalǵasady. Bazalyq stsenarıı kezinde ishki suranystyń ulǵaıýy taýarlar ımportynyń 2018 jyly 8 jáne 2019 jyly 10 paıyzǵa ósýine sebepshi bolady. Tutyný ımporty (2017 jyly taýarlardyń jalpy ımportynyń 27,3 paıyzy) ımporttyń neǵurlym sezimtal quraýyshy bolyp tabylady. Tutyný ımportyndaǵy ózgerister aıyrbastaý baǵamynyń aýytqýlarymen jáne tutynýshylyq kredıtteýdiń serpinimen túsindiriledi.
«Bul rette aralyq jáne ınvestıtsııalyq ımporttyń aıyrbastaý baǵamyna táýeldiligi salystyrmaly túrde tómen. Bul munaı-gaz salasyndaǵy ınvestıtsııalyq jobalar úshin ımporttalatyn taýarlardyń eleýli úlesine baılanysty. Mundaı jobalardy iske asyrý aıyrbastaý baǵamynyń ózgerýine baılanysty emes», - delingen Ulttyq bank málimetinde.
Qazaqstanda aǵymdaǵy shottyń saldosy saýda ballansynyń jáne kirister ballansynyń serpinimen aıqyndalady. Kórsetiletin qyzmetter ballansynyń serpini turaqty jáne onyń aǵymdaǵy shottyń kórsetkishterine áseri shektelgen. 2018 jyldyń qorytyndysy boıynsha aǵymdaǵy shottyń jaı-kúıiniń ІJÓ-niń (-)2,3 paıyzy deńgeıine deıin jaqsarýy kútiledi. 2019 jyly defıtsıt munaıdyń ortasha jyldyq baǵasynyń tómen bolýy esebinen ІJÓ-niń (-)3,8 paıyzyna deıin ulǵaıady. Munaı-gaz sektoryndaǵy ınvestıtsııalyq jobalardy iske asyrýdy bastaý nátıjesinde jabdyqtar men qubyrlar ımportynyń ósýi, sondaı-aq birlesken ınvestıtsııalyq jobalardy iske asyrý nátıjesinde sheteldik tikeleı ınvestorlarǵa tólemderdiń ósýi aǵymdaǵy shottyń jaqsarýynyń tejeýshi faktorlary bolyp qalady.
«2018 jyly taýarlar eksporty ósýiniń taýarlar ımportynyń ósýinen basym qarqyny saýda balansynyń oń saldosynyń ulǵaıýyna sebepshi bolady. Sonymen birge 2019 jyly munaıdyń neǵurlym tómen baǵasy jáne munaı-gaz salasyndaǵy iri ınfraqurylymdyq jobalardy ise asyrýǵa arnalǵan taýarlar ımporty kóleminiń ulǵaıýy saýda profıtsıtiniń tómendeýine alyp keledi»,- delingen taratylǵan aqparatta.
Tólem ballansy aǵymdaǵy shotynyń boljamy aqsha-kredıt saıasaty boıynsha sheshim qabyldaý maqsatynda Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq bankiniń boljam raýndtary aıasynda jylyna 4 ret ázirlenedi. Boljamnyń bastapqy ólshemderi retinde QR UB, QR Úkimetiniń jáne halyqaralyq taldaý agenttikteriniń boljamdary paıdalanylady. Ótken boljamdyq raýndtyń bazalyq stsenarııi 2018 jylǵy 4-toqsannan bastap Brent markaly munaı baǵasynyń bir barreli úshin $60 (2018 jyly ortasha baǵa - $70,9; 2019 jyly - $60) boldy.
