Bitimgerlik bedel

ASTANA. QazAqparat - Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń sarabdal saıasatynyń temirqazyǵy, dep jazady «Egemen Qazaq­stan» gazeti.

Ótken jyly 24 qarashada túrikter shekaramyzdy buzdy degen aıyppen Reseıdiń ushaǵyn atyp túsirdi. Budan keıin eki el arasyndaǵy jaǵdaı myq­tap shıelenisti. Saıası qarym-qatynas ǵana emes, ekono­mı­kalyq, qoǵamdyq baılanystar da úzildi. Bir-birine qatqyl aıyptaýlar aıtyldy. Bul ketisý eki jaqqa da qatty tıdi. Búkil Eýropanyń sanktsııalyq kárine ushyraǵan Reseıge Túrkııadaı úlken eldiń ekonomıkasy kerek-aq edi. Biraq qatty bet tyrnas­qan soń, ekonomıkalyq baılanys toqtaǵan. Sirá, bul ózi­niń aı­tar­lyqtaı ishki qory bar Reseıden góri Túr­kııaǵa qatty tıgendeı, óndirgen ónimin shyǵaratyn ry­no­­gy­nan, aǵylyp kelip jatqan týrısterinen aıyryldy.

Ótken aptanyń basynda Reseı jáne Túrkııa memle­ketteri arasynda birshama jylylyq  paıda bolyp, ózara qarym-qatynas jaqsarýǵa bet aldy. Buǵan Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń qosqan úlesi az bolǵan joq. Bul týraly kúni keshe tele­suh­bat bergen Senat Tóraǵasy Qasym-Jomart Toqaev ta aıtyp ótti. 29 maýsym kúni Túrkııa Prezı­denti Redjep Taııp Erdoǵan Qazaqstan basshysyna arnaıy telefon shalyp,  oǵan Túrkııa men Reseı arasyndaǵy qarym-qatynastyń arnasyn qalypqa keltirý jolynda sińirgen baǵa jetpes eńbegi úshin alǵys sezimin jetkizdi. Biri qudaı qosqan alyp kórshi, biri túbi bir týys el tatý bolǵanǵa ne jetsin?!

Túrkııadaǵy Qazaqstan Respýb­lıka­sy Elshiliginiń baspasóz qyzmeti habarlaǵanyndaı, Túrkııadaǵy taralymy 140 myń danany quraıtyn «Milliyet» gazeti «Bul tulǵa iske aralasty: Er­doǵan men Pýtın áńgime­lesti» atty mate­rıal jarııalady. Munda Qazaqstan Prezı­denti­niń Túrkııa men Reseıdiń ymyraǵa kelýine qosqan rólin joǵa­ry baǵa­laıdy. Sonymen qatar, «Önce Vatan» gazetiniń til­shisi Kemal Sally­nyń qala­my­nan týǵan «Sizge sheksiz al­ǵys, qurmet­ti N.Nazar­baev» atty ma­qala jaryq kórdi. Atalmysh maqa­la­da Ana­doly jerin mekendegen 78 mıllıon «qazaq jurty» aty­nan Elbasy N.Nazarbaevtyń ustan­ǵan saıasaty men elaralyq dánekerligine rıza­shy­lyq bildirilip, Qazaq­stannyń qarqyndy damýy týraly sóz etiledi.

Túrkııanyń reıtıngi joǵary «sondakika.com» jáne «haber7.com» aqparattyq portaldary bolsa «Ol Erdoǵan men Pýtındi tatý­las­tyrdy», «Túrkııa men Reseı ara­­syn­daǵy seńdi buzǵan», son­daı-aq, «Qut­tyqtaý jáne alǵys aıtý úshin Nazarbaevqa soǵylǵan qo­ńy­­raý» atty ma­qalalaryn jarııa­lady. Atal­ǵan materıaldarda «Túrki áleminiń Aqsaqaly» retinde tanylǵan Elbasy N.Á.Nazar­baev­tyń Reseı men Túrkııa arasyndaǵy daǵdarystyń basynan-aq ony ótkerý joldaryn qabyl­daǵany týraly jazyl­ǵan. «2016 jyldyń 6 aq­pa­nyn­­da Túrkııa Premer-mınıstri A.Davýtoǵlýny Astanada qa­byldaǵan Elbasy N.Nazarbaev bul jaǵdaıdyń Qazaqstanǵa da zar­dabyn tıgizip jatqandyǵyn jet­kizdi», - delingen. Ári qaraı Qazaq­­stan basshysynyń iske kiris­keni jaıly jazyldy. Qarym-qatynas ýshyqqan kezderi ol taraptardy sabyrlylyqqa shaqyr­dy. Dıplomatııalyq tásilderdi qoldan­dy», - dep atap ótti basylym.

Keıbir túrik sarapshylary Túr­kııa men Reseı arasyndaǵy qarym-qa­tynasty retteý Qazaqstan Prezı­dentiniń qolynan ǵana keletini jaıly boljap aıtqan. «Ankara politikalar merkezi» atty sarap­tamalyq ortalyq dırektory Hasan Qanbolat «Cihan» agenttiginiń saıtynda 2016 jyl­dyń 22 qańtarynda aǵylshyn tilin­de jarııalaǵan óziniń avtorlyq «Túr­kııa men Reseı arasyndaǵy shıe­lenis Nazarbaev basshylyǵymen tar­qa­tyla alady» atty maqalasynda halyq­ara­lyq qatynastar júıesindegi Qazaq­stannyń orny men rólin ataıdy. Sonymen qatar, ol Qazaqstan Pre­zı­­dentiniń álemdik arenadaǵy be­de­li ásirese, Túrkııa men Reseı ara­­syn­­­­daǵy shıe­leniske baılanysty dáne­­­ker bolý­ǵa múmkindik beretinin aıtady.

«Karar» gazeti «Aqsaqal yqpal etip, Reseımen qarym-qatynas­ty jaq­­sartty» atty aqparattyq mate­rıa­l jarııalady. «Túrik - reseı qa­rym-qatynastyń qalyp­qa kelýin­degi sahnadan tys jaǵdaı­lar belgili boldy. «Túrik áleminiń Aqsa­qaly» retinde tanylǵan Elbasy N.Nazarbaev Túrkııa men Reseı ara­syn­daǵy qatynastyń odan ári ýshy­ǵýy­na jol bermedi» dep jazdy basylym.

Osylaısha, Túrkııa buqaralyq aq­pa­rat qural­darynyń alǵashqy bet­­terinde jarııalanǵan osyndaı mate­rıal­­darda Qazaqstan Prezıdenti túrik - reseı qarym-qatynasynyń qalypqa keltirý bastamasyn kóter­geni týraly jazylǵan. Jalpy, tú­rik-reseı qarym-qatynasynyń ret­te­lý máselesi Túrkııada qyzý talqylanýda.

Sońǵy kúnderi Qazaqstan elshili­gine Túrkııanyń túkpir-túkpirinen týrızm jáne aýyl sharýashylyǵy salasyndaǵy sarapshylar men isker toptardyń ókilderi telefon shalyp, Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezı­denti N.Nazarbaevqa alǵys aıtýda. Bul Qazaqstannyń jáne Qazaq eli bas­shy­synyń jeńisi dep baǵalaýda.

Al ótken aptanyń sońynda Ýkraı­na Prezıdenti Petr Poroshenko Qazaq­­stan basshysyna shyǵyp, óz eliniń ońtústik-shyǵysynda oryn alyp otyrǵan daǵ­darysty sheshýge qaıta ara­lasyp, araaǵaıyndyq qyz­­metin jal­ǵas­tyra berýdi ótinip sura­dy. Munyń aldynda, sáýirdiń ba­syn­da Taýly Qarabaqta soǵys órti kenet burq ete túskende, Reseı Pre­z­ıdenti­nen bólek, sol urys qı­myl­­daryna tike­leı qatystary bar Ázer­­baıjan men Armenııanyń basshy­laryn da El­basy­ keleli keńes keltirip, bitim­gerlik jasaýǵa úndegen edi.  Osy­nyń bári Qazaq­stannyń jáne onyń Pre­zı­denti­niń alys jáne ja­qyn shet­el­­derdiń ara­syndaǵy bıik bedelin, araaǵa­ıyn­dyq qyzmetiniń nátı­je­liligin kór­setetin mereıli már­te­be dep tujyrym jasaýǵa bolady.

Taýly Qarabaqta qandy qyrǵyn sol kúnderi birden tyıylym tap­paǵanmen, birtindep basyla túsip edi. Qazirgi kúnderi eki jaq ta saıabyrǵa sabyr bekittirip,  bitimge betteýdiń sharalaryn qarastyryp jatyr. Onyń jaqyn arada birjola túbegeıli sheshimge kelgeli turǵanyna senim bar, kúdikten góri úmittiń oty kóbi­rek mazdap tur. Munda týmysynan bitim­gerlik bılikke jaqyn qazaq halqy­nyń kósh bastar kósheli tulǵasy retinde Nursultan Nazarbaevtyń atqar­ǵan mámilegerlik mindet-qyzmeti az bol­ǵan joq. Rasynda Elbasynyń tul­ǵa­synan, bolmysynan bir kezderi bıler bitim aıtqan dala zańynyń dar­qan dıplomatııalyq daryny keńi­nen kórinedi. Bizdiń sonaý Deshti Qyp­shaq, Altyn orda, Joshy ulysy, Ábil­qaıyr ordasy, Noǵaıly bıligi, Qazaq handyǵy dáýirlerinde qara qyl­dy qaq jaryp, úkim shyǵarǵan qa­byrǵaly qazylarymyzdan beri qanat jalǵap kele jatqan syrtqy-ishki saıa­satymyzdaǵy sheshimniń túp mazmuny eregisip-jaýlasqan eki jaqty ymyraǵa keltirip, bitimge kón­dirý bolatyn. Al bizdiń bitim­ger­lerimiz halyq pen hannyń, taıpa men taıpanyń, el men eldiń orta­synda dáneker, mámi­leger, bitis­tirýshi, úılestirýshi, deldal, elshi qyz­met­terin atqarǵan. Son­dyq­tan qazaq «Eldestirmek - elshiden, jaý­las­­tyr­maq - jaýshydan» dep bilgen.

Bir ǵajaby, Qazaqstanmen etene aralasyp júrgen memleketterdiń báriniń derlik basshylary belgili bir aımaqta nemese belgili bir elder arasynda týa qalǵan áldeqan­daı ózekti máselelerdi, túıindi túıt­­kilderdi shuǵyl sheshý, oǵan yq­pal etý kerek bola qalǵan jaǵ­daı­da kóbine-kóp sol ha­lyqtyń búgingi shoqtyǵy bıik, óne­geli ókili Nursultan Nazarbaevqa sóz salyp, buıymtaı jetkizip turýdy birazdan beri dástúrge aınaldyryp keledi. Bul bizdiń kózimizdi Nursultan Ábishulynyń áıgili Aqtamberdi jyraý tolǵaǵan naǵyz «qıýadan aqyl alatyn, qıynnan aıla tabatyn» tulǵa ekenine jetkize túsedi. Buǵan álemdegi búgingi tańdaǵy eń qýatty derjava - AQSh-tyń Prezıdenti Barak Obamanyń 2014 jyldyń naýryz aıynan beri Qazaq­stan basshysyna birneshe ret telefon shalyp, Reseımen arada oryn alyp otyrǵan daǵdarysqa baılanysty keıbir máselelerdi sheship berýge yqpal etýdi suraǵan ótinishteriniń ózi naqty aıǵaq bola alady. Qurama Shtattardyń lıderi Ýkraınanyń ońtústik-shyǵysynda qalyptasyp otyrǵan ahýalǵa oraı da san márte habarlasyp, osy máseleniń túıini tıimdi bolyp tarqatylýyna úles qosýǵa tilek bildirgen bolatyn.

Osy jerde oıǵa oralyp otyr, 2014 jyldyń jeltoqsan aıynda Frantsııa Prezıdenti Fransýa Olland ýkraın daǵdarysyn retteý jóninde aqyldasý úshin Astanaǵa ushyp kelip, sodan soń Almatyda bolyp, Nursultan Nazarbaevpen áńgi­meleskennen keıin áýelgi baǵy­tyn kilt ózgertip, qaıtar jolynda Máskeýge aıaldap, Vladımır Pýtın­men de qabyrǵaly keńeske bet bur­ǵan edi. Al 2015 jyly qara­sha aıynda Parıjde bolǵan kezde Fran­sýa Olland Elbasyn jyly qar­sy alyp, «Normand pishimindegi» kezdesýge araaǵaıyndyq jeke kúsh-ji­gerin joǵary baǵalady. Al mun­daı dánekerlik derekteri Elba­sy­nyń memleket basqarýdaǵy qyz­meti kezinde az kezdesken joq. Sonyń biri - 2015 jylǵy qazanda Qazaq­stanǵa memlekettik saparmen kelgen Petr Poroshenkonyń kózin elde tynyshtyq pen turaqtylyq­ty saq­taýdy qalyptastyrmaı, myq­ty mem­­leket qurýdyń múldem múm­kin emes­­tigine jetkizdi. Sol jylǵy maý­­­sym aıynda Astanaǵa álem jáne dás­túrli dinderdiń V sezine qaty­sý­ǵa kelgen Iordanııa koroli Abdal­la II-niń Qazaqstan basshysyna qara­ta aıtqan: «Men úshin Siz­ben kezde­sip, Sizdiń jer-jahandaǵy ahýal­dy qaıt­kende bárimizdiń kúshi­miz­ben jaqsarta túsetinimiz jaıynda aıtatyn aqylyńyzdy alý qashanda bir ǵanıbet. Men uzaq jyldardan beri Sizdiń aımaqtaǵy bitimgerlik maq­sattaǵy, halyqtar men dinder arasyn jaqyndatýdaǵy áreketterińizdi qatty qaıran qalyp baqylap kelemin», degen sózderine bas ımeske bolmaıdy.

Osy jerde eske túsip otyr, áıgili Dosbol bı aıtatyn: «Bárinen de sóz bastaý qıyn, taýyp aıtsań - mereke qy­lady, tappaı aıtsań - keleke qy­la­dy», - degen qaǵıdatty jadynda myq­tap ustap ósken halyqtyń ókili Nursultan Nazarbaev mundaı ot pen sýdyń oıabynda júrgendeı bitimgerlik qyzmetti respýblıka Prezıdenti bolyp saılanǵan alǵashqy kezinen-aq bas­taǵan edi. Biz munyń ilki basy joǵaryda aı­tylǵan Ázerbaıjannan, sondaǵy Taý­ly Qarabaq óńirinen arna tartaty­nyn da tarqatyp aıtyp óteıik. Aqı­qaty kerek, Qazaqstan basshysy Ázerbaıjan men Armenııa arasynda Taýly Qarabaq úshin kenetten kóterilip ketken daý-janjaldyń eń birinshi bitimgerleriniń biri bolyp ta­bylady. Qazirgi memleketter bas­shy­lary men saıasatkerler qatarynda onymen bul jóninen merzim jarys­tyryp, tájirıbe salys­tyra alatyn birde-bir tulǵa joq. Al aty­raptaǵy atys 1988 jyl­dyń aqpan aıynda Ázerbaıjan respýblıkasy qu­ramyndaǵy Taýly Qarabaq avto­­no­mııaly oblysy men Shaýmıan aýda­ny­nyń odan bólinip shyǵa­tyn­­da­ryn jarııalaǵan kezinen bastaldy. Bul teketires 1991 jylǵy 2 qyr­kúıekte Taýly Qarabaqtyń orta­lyǵy - Stepanakert qalasynda jer­gi­likti keńes depýtattary avtonomııa­ly oblysty táýelsiz mem­leket dep jarııalaǵan qaýly qabyl­daǵannan keıin burynǵydan beter ýshyǵa tústi. Endi barǵan saıyn qar­qyn ala bastaǵan qandy qyrǵyndy syrt­tan yqpaldy kúshter aralasyp, toqtatpasa bolmaıtyndaı kún týdy. Eki jaq ymyraǵa kelýden, bir-birin tyńdaýdan qaldy. Sol kezde yntaly top tizginin Reseı Prezıdenti Borıs Eltsın men Qazaqstan basshysy Nursultan Nazarbaev birlese qolǵa aldy. Eki respýblıkanyń basshylary Baký, Stepanakert jáne Erevan qalalarynda qyrkúıektiń 20-23-i kúnderi bolyp, Ázerbaıjan, Taýly Qarabaq jáne Armenııa res­pýblıkalary basshylyǵymen kelis­sóz­der ótkizip, aımaqta joǵary deń­geıdegi birinshi bitimshilik mıssııasyn júrgizdi. Osyǵan baılanys­ty ótken kezdesýler óte-móte aýyr jaǵdaıda órbidi. Sebebi, aımaqtyń sonaý keńes ókimeti alǵash qurylǵan kezden beri qalyptasyp, búginge deıin ábden qor­dalanyp qalǵan, sheshýin tap­paǵan pro­blemalaryn bir-aq sát­te, bir uı­ǵa­rym­men sheshe salý áste múmkin emes-tin. Sondyq­tan osy kúnderi Qa­­zaq­­stan delegatsııasy quramyn­da sol sa­­par­da bolǵan «Egemendi Qazaq­stan» (ba­sylym­nyń sol kezdegi ataýy - E.Q.) ga­ze­­ti­niń tilshisi: «Buryn o­r­­ta­­lyq ta, or­­ta­lyqtyń eń basty tul­­ǵasy M.S.Gorbachev te túsinbegen, túsinýge ty­­rys­­paǵan alaýyzdyq sy­ryn tabýdy, ony ret­teý jolyn iz­deý­di B.Eltsın men N.Nazarbaev bir­lesip qolǵa aldy», - dep aqıqatyn ashyq jazdy. Óıtkeni, saıası qaı­ratkerligi men adamgershilik qa­sıeti qatar tanylǵan Reseı men Qa­zaq­­stan­­nyń basshylary keshegi keńis­tik­­tiń bir qıyrynda adam qany tógi­lip jatqanda, óz respýblıkasyn­da ba­­ıyz taýyp, tynysh otyra almaǵan edi.

Osylaısha óz bastamalarymen araaǵaıyndyq mıssııany qolǵa alǵan Reseı Prezıdenti Borıs Eltsın men Qazaq­stan Prezıdenti Nursultan Nazarbaev saparlaryn Ázerbaıjan asta­nasy - Bakýden bastady. Munda olar Ázerbaıjan Prezıdenti Aıaz Mýta­lıbov bastaǵan respýblıka basshy­larymen etene otyryp, egjeı-teg­jeıli pikir almasty. Túnge deıin sozyl­ǵan kelissóz eki Prezıdentti bi­raz sharshatyp tastasa da, olar kele­si kúni tańerteń ertemen Taýly Qara­baq­tyń ortalyǵyna shuǵyl attandy.

Aldymen jergilikti jurttyń ókilderi sóılep, ózderin tolǵandy­ryp otyrǵan máselelerdi jaıyp saldy. Sońynan Borıs Eltsın men Nursultan Nazarbaev sóz alyp, jı­nal­ǵan halyqty sabyr men shy­dam­dy­lyqqa, aqyl-parasat pen ustam­dylyqqa shaqyrdy. Áńgimeniń negizgi arqaýy qaıtken kúnde de aımaq­taǵy qandy qasapty toqtatýǵa baǵyt­taldy. Qalǵan jaıttardy keıin­gi kelissózderdiń barysynda birtin­dep sheship alýǵa bolady.

Sol kúni tús aýa Prezıdentter Arme­­nııanyń astanasy - Erevan qalasyna ushyp keldi. Bul jerdegi jıyn álemdik deńgeıdegi aýqymǵa deıin kóterilip ketkendeı. Ony jer júziniń kóptegen elderinen kel­gen jýrnalıster qarasynyń tipti kóp bolǵany anyq ańǵartty. Bitim­gerler munda tek Armenııa Prezı­den­ti Levon Ter-Petrosıanmen jáne onyń komandasymen ǵana emes, sony­men qatar KSRO Qorǵanys jáne Іshki ister mınıstrlerimen jabyq esik jaǵdaıynda eki kezdesý ótkizip úlgerdi. Bulardyń báriniń sońǵy túıini 23 qyrkúıek kúni Reseı­diń Jeleznovodsk qalasynda ótken bas­qosýda shyǵaryldy. Oǵan Reseı, Qazaq­stan, Ázerbaıjan, Arme­nııa jáne Taýly Qarabaq respýb­lıka­larynyń basshylary qatysty. Onyń qorytyndysy boıynsha «Reseı Fede­ra­tsııasynyń Prezıdenti B.N.El­tsın men Qazaqstan Prezıdenti N.Á.Nazarbaevtyń bitimshilik sapa­ry­­nyń qory­tyn­dylary týraly Bir­les­ken mazmundama» qabyl­dandy. Mundaǵy basty túıin Ázerbaıjan jáne Armenııa respýblıkalarynyń ishki isterine syrttan áldekimderdiń aralasýǵa quqyǵy joq ekenin atap kórsetý boldy. Osy arqyly Odaqtyń sol kezdegi Prezıdenti Mıhaıl Gorbachevtiń buǵan aralasa almaıtyny ıshara etilip, máseleniń aldy alyndy. Ne bolǵanda da, jaǵdaıdy taraptar ózderi qarastyryp, sheshýleri tıis. Sol tusta KSRO Prezıdentiniń Taýly Qarabaqtaǵy máseleni retke keltirý maqsatynda jarlyq daıyndap jatqany belgili bolǵan. Osyǵan oraı Jeleznovodskide N.Nazarbaevtyń jýrnalıster aldynda «bul jarlyq­tyń endi qajettiligi joq» ekenin aıtyp, «ózderiniń aralarynda týyndap otyrǵan máseleni táýelsiz eki respýblıkanyń ózderi sheshetinin» jetkizýi de úlken batyldyq pen baılamdy pikirdiń úlgisi edi.

Bul bir shynynda da óte bilikti­lik pen yjda­ǵattylyqty qajet etetin asa jaýapty mıssııa boldy. Onyń barysynda Qazaqstan Res­pýb­lıkasynyń bas­shysyna úlken synaqtardan ótýi­ne týra keldi. Solardyń bárinen Nursultan Nazarbaev súrinbeı ótti. Ras, birin­shi bitimgershilik saparynan soń Qarabaqtaǵy qandy qyrǵyn bir­­den toqtaı salǵan joq. Biraq ol bu­dan keıingi osy tóńirektegi barlyq kelis­­­sóz­­­derdiń negizgi jelisin tartyp berdi. Endigi jerde taraptar óz­­deri us­ta­natyn baǵyttardy aı­qyn­­­dap al­dy. Arada bir jyl ótken­nen keıin El­ba­sy táýelsiz Qazaq­­stan mem­leketi­niń tuńǵysh Pre­zı­­denti retinde Al­ma­ty­da taǵy bir bitim­­gershilik jıynyn ótkizdi. Ala­taý baýraıyndaǵy qalada 1992 jyl­ǵy 27 tamyzda ótken bul kezdesýde Qa­zaq­stan, Ázerbaıjan jáne Ar­­menııa elderiniń Syrtqy ister mı­­nıstr­­leriniń qatysýlarymen úsh­­jaq­ty kelisimge kezek beril­di. Jıyndy ashqan Nursultan Nazarbaev taǵy da óziniń týabitti bitim­­ger ekenin baı­qatty. Alqaly jıyn­­dy ashardaǵy sózin­de ol dál qazir máseleniń bul teke­­­­t­i­reste kim­niń durys, kimniń burys ekenin anyq­taýǵa tirelip tur­ma­­ǵ­a­nyn, bul úshin edáýir ýaqyt pen kúsh­­tiń kerek bo­latynyn, sondyq­tan búgingi tań­daǵy basty mindet qaqty­ǵys­­­ty toqtat­ý­dyń naqty joldaryn iz­­des­­­­tirý ekenin atap ótti. Sońynda Ázer­­­­baı­­­jan men Armenııa Syrtqy is­ter mı­­­nıstrleri Qazaqstan Prezı­den­­­ti­ne bitim­gershilik qyzmeti úshin al­ǵys­­­­­taryn bildirdi. Kelissózdiń qory­­­­­tyn­­­­dylary boıynsha olar 1992 jyl­­­­dyń 1 qyrkúıeginen bastap urys qımyl­­­d­aryn toqtatýǵa ázir ekenderin málimdedi.

Osynyń bári Qazaqstan Prezı­denti Nursultan Nazarbaevtyń sarabdal saıasattaǵy naǵyz bitimgerlik bedelin aıqyn ańǵartady. Bizdiń Memleket basshysy budan keıingi jyldary Taýly Qarabaqta 22 jyl boıy beıbit tir­shi­liktiń ornaýyna osylaısha sebepker boldy. Elbasy sol bitimgershilik pozıtsııasyn osy joly da tanytty. Osy dánekerlik dergeıde atqarylǵan jumystardyń kóne Qarabaq jerinde qaıtadan ty­nysh­tyq ornaýyna taǵy da úles qo­syp otyrǵany anyq.

Memleket basyna kelgennen óziniń bitimgerlik jáne beıbitshilik súıgish ustanymyn aıqyn tanytqan Nursultan Nazarbaev táýelsizdiktiń tańy jańa ata bastaǵan shaqtan-aq, qýaty jaǵynan álemde tórtinshi áleýet bolyp keletin ıadrolyq qarý­dan óz erkimen bas tartýy arqy­ly da tarıhta esimin qaldyrdy. Osy jyldarda Prezıdent jer-jahan jylnamasynda tuńǵysh ret qatarynan bes márte ótken álemdik ári dástúrli din ókilderiniń konfessııaaralyq ún­qa­tysýy negizin qalady. Qazaq­stan Elbasynyń tabandy túrde júr­gizgen salıqaly da salaýatty saıa­satynyń arqasynda halyqaralyq deń­geı­degi asa iri daý-sharlardy sheshý­ge qatysa­tyn bıik bedeldi mem­le­ketterdiń qataryna qosyldy. Eli­miz osy tarapta sońǵy kezderi Iran­nyń ıadrolyq baǵdarlamasyna qatysty qalyptasyp qalǵan kereǵar kózqarastar irgesin bir-birlerine ja­qyn­datyp, tuıyqtan túıin taýyp ke­tý­diń aqyldy amalyn tapty. So­nyń nátıjesinde parsy eli­niń álem arenasyndaǵy ekinshi tyny­sy ashylyp, ekonomıkalyq yqpal­das­tyqqa qaraı qadam basty.

Elimiz­diń jáne Elbasynyń shırek ǵasyr be­derin­degi syrtqy ister salasyndaǵy sarabdal saıasatynyń iri jeńisi - Qazaq­stannyń BUU Qaýipsizdik Keńe­sine turaqty emes múshelikke saılanýy.

Biz búgin Qazaqstan Prezıdenti­niń shırek ǵasyrdan beri el men eldiń arasyn qosýǵa arnaǵan bitim­gerlik salasyndaǵy eleýli isterin tizbe­lep atap óttik. Osynyń ózi Jer betinde beıbit ómir­di, ty­nysh­tyq­ty saqtap qalý maq­satynda bitim­ger­shi­lik jolyn tań­daǵan Elbasynyń to­lym­dy tulǵasyn burynǵydan da as­qaq­tatyp, aıshyqtaı túsedi der edik.

Erkin QYDYR

«Egemen Qazaqstan» gazeti, 2016 jyl 6 shilde, №128 (28856)