Byltyr til oqytý ortalyqtaryna 29 myńdaı qazaq ana tilin úırenýge barǵan
ASTANA. KAZINFORM – 21 aqpan – Halyqaralyq Ana tili kúni. Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrliginiń Kazinform saýalyna joldaǵan jaýabynda eldegi til oqytý ortalyqtarynda óziniń ana tilin oqyp júrgenderdiń naqty sany aıtylǵan.
- Elimizde jergilikti atqarýshy organdardyń janynan qurylǵan 114 tilderdi oqytý ortalyǵy jumys isteıdi. Olardyń 95-i - negizgi ortalyqtar bolsa, 19-y - fılıaldary.
2024 jyldyń qorytyndysy boıynsha til úıretý kýrsynan ótkender sany – 63 857 adam. Onyń ishinde memlekettik tildi oqý kýrsynan ótkender – 45 841, orys tili kýrsynan ótkender – 4 700, aǵylshyn tili – 13 316 adam.
Jergilikti atqarýshy organdarda qazaq tili kýrsynan ótkender sany – 45 114 adam, onyń ishinde 16 517 etnos ókilderi, - dep jazylǵan jaýapta.
Aımaqtar boıynsha qazaq tilin úırengender:
- Aqtóbe – 1 700
- Abaı – 1 400
- Aqmola – 3 172
- Atyraý – 605
- BQO – 705
- SQO – 2 346
- Qostanaı – 6 761
- Ulytaý – 176
- Jambyl – 4 052
- Pavlodar – 2 294
- Qaraǵandy – 3 577
- Qyzylorda – 1 000
- Túrkistan – 4 980
- ShQO – 2 512
- Jetisý – 3 822
- Shymkent – 901
- Almaty oblysy – 2 634
- Almaty – 977
- Astana – 1 500
Mınıstrliktiń málimetine qaraǵanda tilderdi oqytý ortalyqtarynyń bári jergilikti bıýdjetten qarjylandyrylady. Oqý kýrsyna 18 jastan asqan memlekettik qyzmetshiler men bıýdjettik sala qyzmetkerleri, ulttyq kompanııa ókilderi, úı sharýasyndaǵy adamdar, zeınetkerler, sheteldik azamattar, etnos ókilderi taǵy da basqa kez-kelgen ótinim bergen azamattar qatysa alady.
Al memlekettik organdar men ulttyq kompanııalar oqytý kýrstaryn óz esebinen qarjylandyrady.
Sondaı-aq, memleket túrli etnos ókilderine qazaq jáne ana tilderin úıretýge arnalǵan kýrstar uıymdastyryp otyr.
- 2024 jyly 10 etnostyń tili 2 910 akademııalyq saǵat kóleminde oqytyldy (dúngen tili, ózbek tili, kúrd tili, tatar tili, uıǵyr tili, ýkraın tili, polıak tili, nemis tili, koreı tili, belarýs tili), - dep jazady mınıstrliktegiler.
Resmı málimet boıynsha qańtar aıynda UBT tapsyrǵan talapkerlerdiń 76,81%-y qazaq tilinde, 23,14%-y orys tilinde, 89 adam aǵylshyn tilinde testileýden ótken.