Byltyr Pavlodarda jetim qyzdardy tósek qatynasyna tartýdyń 8 deregi tirkelgen

PAVLODAR. KAZINFORM — Jynystyq qol suǵylmaýshylyqqa qatysty qylmystyq derekterdiń bárin prokýratýra organdary sotqa deıingi tergep-tekserýdiń biryńǵaı tizilimine tirkegen. 

Óńirlik prokýratýranyń dereginshe, 2023 jyly Jelezın aýdanynda er adam jetim qyzben tósek qatynasyna túsip, keıin qylmysy úshin ustalatynyn bilgen soń ózin ózi atyp óltirgen. Ol zaıyby ekeýi jetimder úıinen bes birdeı balany asyrap alǵany anyqtaldy.

Bul balalar 2002-2009 jyldary týǵan. Alaıda 2022 jyly qamqorshylary bizdi tyńdamaıdy degen jeleýmen barlyǵyn balalar úıine qaıta ótkizip tastaıdy. Sonyń biri — 16 jasar qyz medıtsınalyq tekserýden ótkende álgindeı keleńsizdik belgili bolǵan.

Osy jaǵdaıdy eskergen oblystyq prokýratýra byltyr balalar úıleri men mamandandyrylǵan mekemelerde tárbıelenip jatqan, kámelet jasyna tolmaǵan qyz balalardy dárigerlik tekserýden ótkizýge pármen bergen.

Mundaı medıtsınalyq tekserýler Halyq densaýlyǵy kodeksinde, Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń 2020 jylǵy arnaıy buıryǵynda kórsetilgen.

— Byltyr qarasha aıynda jetim balalar men ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalarǵa, sondaı-aq áleýmettik qyzmet kórsetetin 10 memlekettik mekemege tekserý júrgizildi. Onyń barysynda 10 jastan 16 jasqa deıingi tárbıelenýshilerdi (onyń ishinde gınekologııalyq) medıtsınalyq tekserýden ótkizýge bastamashylyq jasaldy. Nátıjesinde qyz balalardyń jynystyq tıispeýshiligine qatysty qylmystyń (Qylmystyq kodekstiń 121 jáne 122-baptary) 8 deregi anyqtalyp, tirkeldi, — dep habarlady Kazinform tilshisine Pavlodar oblysy prokýrorynyń birinshi orynbasary Erjan Dúısekenov.

Balalar úıleri boıynsha atalǵan tekserý bıyl ázirshe júrgizilmegen. Biraq oblys boıynsha jalpy jaǵdaıdaǵy tekserýler turaqty ótkizilip keledi.

Jyl basynan bergi resmı statıstıkalyq málimetke súıensek, kámeletke tolmaǵandardyń jynystyq tıispeýshiligin buzý derekteri boıynsha 35 sotqa deıingi tergeý tirkelgen.

— 2024 jyly sáıkes kezeńde mundaı 40 jaǵdaı tirkelgen bolatyn. ıAǵnı, kórsetkish 12,5%-ǵa tómendegen. Negizinen mundaı oqıǵalarda jábirlenýshilerdiń tanys tulǵalary kúdikke ilinedi. Jaǵdaılardyń kóbi Pavlodar, Aqsý qalalarynda, Baıanaýyl, Aqqýly aýdandarynda bolǵan, — dep tolyqtyrdy Erjan Dúısekenov.

Al bala quqyqtary jónindegi óńirlik ýákil Sáýle Shákenova kámeletke tolmaǵan jasóspirimder arasynda zorlyq-zombylyqqa qatysty tirkelgen qylmys sany ósip kele jatyr dep esepteıdi. Prokýratýra organdarynyń sońǵy esepteri sony aıǵaqtaıdy.

Onyń pikirinshe, keleńsiz jaǵdaılar boıynsha statıstıkanyń ósýi aldyn alý sharalarynyń álsizdigin bildirmeıdi. Bul jerde qoǵam arasynda kópten jasyrylyp kelgen keıbir jaıttardyń da beti ashylyp jatyr.

2024 jyly qoldanystaǵy normatıvtik quqyqtyq aktilerge ondaǵan túzetýler men jańa baptar engizilip, kámeletke tolmaǵandarǵa qarsy qylmystar úshin jaýapkershilikti qatańdatylýy da sebep bolǵan.

— Jýyqta óńirlik prokýratýrada kámeletke tolmaǵandar arasyndaǵy qylmystyń aldyn alýǵa arnalǵan vedomstvoaralyq keńes ótti. Men jynystyq qol suǵylmaýshylyqqa qarsy qylmystardy tergeıtin arnaıy jedel-tergeý tobyn qurý jóninde usynys jasadym. Mundaı qylmystyq isterdiń ereksheligi aıqyn. Tıisinshe bul tásildiń jas qyz balalarǵa qatysty jasalatyn qylmystardy ashý kezinde názik jaıttardy anyqtaýǵa septigi tıedi, — deıdi ombýdsmen.

Sondaı-aq ol mektep psıhologtarynyń azdyǵy da kóp jaǵdaıda másele týdyratynyn jetkizdi.

Óńirdegi keıbir mektepte 2 myńnan astam oqýshy bilim alady, al shtatta 2 psıholog qana jumys isteıdi. Mamandar buǵan deıin usynǵan norma — 500 oqýshyǵa 1 psıholog normasy áli kúnge normatıvti quqyqtyq aktilerge enbegen.

Eske sala keteıik, buǵan deıin Pavlodarda kámelet jasyna tolmaǵan qyzdy ógeı ákesi zorlap kelgenin jazǵan edik.