Bilim vıtse-mınıstri JOO ókilderi tekserýden ótý úshin qandaı zańsyzdyqtarǵa baratynyn aıtty
«Dostar! Aldyńǵy jazbada biz nege joǵary oqý oryndaryn lıtsenzııadan aıyratynymyz týraly jazǵan bolatynmyn. Ol jazbany kóptegen adamdar qoldady, olarǵa raqmet aıtamyn. Qoǵam joǵary bilim berýdegi ózgeristerge, onyń ishinde sapasyz bilim beretin joǵary oqý oryndarynyń jabylýyna naqty ári negizdi saýal qalyptastyrǵanyn baıqaýǵa bolady. Aldyńǵy jazbada men tek joǵary oqý oryndary tarapynan jiberilgen eń óreskel zańbuzýshylyqtardyń ǵana betin ashqan bolatynmyn. Búgin men keıbir joǵary oqý oryndarynyń tek bir maqsat - tekserýden ótý úshin qandaı amaldarǵa baratynyn kórsetkim keledi. Bul rette taǵy da atap ótemin, sóz tek búginde basym kópshiligi sapaly bilim berýge tyrysatyn oqý oryndarynyń shaǵyn toby týraly bolmaq»,-dep jazdy vıtse-mınıstr Facebook paraqshasynda.
BІRІNShІ. Tekserý aldynda stýdentterdi, onyń ishinde sheteldik stýdentterdi jappaı oqýdan shyǵarý. Al tekserýden keıin barlyq stýdentter aman-esen oqýǵa qaıta qabyldanady, tek olar oqýdan shyǵarylǵanyn bilmeıdi. Joǵary oqý ornynyń 1 kúnde 800-1000 stýdentti birden oqýdan shyǵarǵany týraly mysaldar bar. Bul oqytýshylar sany az bolsa da stýdentterdiń shaǵyn kontıngentin oqytýǵa jetkilikti ekenin nemese ádebıetter, jabdyqtar sanynyń azdyǵy sol stýdentter sany úshin jetetinin kórsetý úshin jasalady.
Keıbir joǵary oqý oryndarynda stýdentterdiń jappaı kóshi-qony sharyqtaý shegine jetken. Birinshi kýrsqa 200 stýdent qabyldanady, al 900-i bitiredi. Keıbir joǵary oqý oryndarynda bitirýshilerdiń ósimi 400, 500 jáne tipti 950%-dy quraıdy. Sebepteri ártúrli. Kóbinese olar myqty joǵary oqý oryndarynan nashar úlgerimi, akademııalyq adaldyq qaǵıdalaryn buzǵany úshin oqýdan shyǵarylǵan stýdentter.
EKІNShІ. Joǵary oqý oryndarynyń sheteldik joǵary oqý oryndary bergen-mys jalǵan bilim týraly qujattardy qabyldaý faktileri bar.
«Biz júrgizgen tekserýler aýystyrylǵan stýdentter eshqashan sheteldik joǵary oqý oryndarynda oqymaǵanyn, al «dıplomdardyń» ózinde joǵary oqý oryndarynyń, tipti shet elderdiń mınıstrlikteriniń ataýynda óreskel qateler bar ekenin kórsetti. Eń ókinishtisi, jalǵan qujattar negizinde qabyldanǵan stýdentter odan ári basqa qazaqstandyq joǵary oqý oryndaryna aýysqan kezde osylaısha «zańdastyrylady», óıtkeni joǵary oqý ornynan joǵary oqý ornyna transkrıpt negizinde aýystyrylady»,-deıdi mınıstrdiń orynbasary.
ÚShІNShІ. Tekserý kezinde jumysqa ornalasý deńgeıiniń joǵary ekenin kórsetý úshin joǵary oqý oryndary BJZQ-ǵa túlekter úshin eń tómengi tólem jasaıtyn jaǵdaılar jıi kezdesedi.
TÓRTІNShІ. Basqa joǵary oqý oryndarynyń shtattaǵy oqytýshylary bolyp tabylatyn oqytýshylardyń qujattaryn usyný.
Oqytýshylardyń ózderiniń basqa joǵary oqý ornynda tirkelgendigin bilmeıtindigi týraly da mysaldar bar. ıAǵnı, tekserýden buryn uıym basshysy jumysqa qabyldaý týraly, al tekserýden keıin jumystan bosatý týraly buıryq shyǵarady. Muny biz joǵary oqý oryndaryna júrgizilgen jan-jaqty tekserýlerden kóremiz.
ıAǵnı, is júzinde onda qajetti mamandar joq, biraq tekserýden ótý úshin olar jumysqa qabyldanady, tekserýden keıin olar jumystan shyǵarylady.
BESІNShІ. Tekserý aldynda kitaphana qoryn tolyqtyrý. Joǵary oqý oryndary stýdentterdi zamanaýı ádebıettermen qamtamasyz etýi tıis. Biraq, keıbir oqý oryndary olaı dep oılamaıdy. Olar úshin eń bastysy - tekserýden ótý. Sondyqtan olar tekserý kezeńinde oqýlyqtardy basqa joǵary oqý oryndarynan «qaryzǵa alady», biraq olardy teńgerimge qabyldaýǵa úlgermeıdi. Oqýlyqtarda basqa joǵary oqý oryndarynyń mórleri turady.
ALTYNShY. Bilim berý baǵdarlamalaryn, sıllabýstardy taldaý, ádette, búkil qupııanyń betin ashady. Bul máselege men jeke jazba arnaımyn. Sózime tuzdyq bolý úshin mynadaı mysaldy atap ótemin: usynylǵan ádebıetter, mysaly, quqyqtyq pánder tiziminde 10 jyl buryn kúshin joıǵan normatıvtik quqyqtyq aktiler kórsetiledi, oqý nátıjelerinde «Bankter men bank qyzmeti týraly federaldy zańdy bilý» degen de jazýlar bar.
«Endi osy joǵary oqý oryndary qandaı zańgerlerdi shyǵaratyny týraly oılanyp kórińiz jáne siz óz taǵdyryńyzdy sheteldik zańnamany bilip, ol da kúmándi, ózimizdiń zańnamadan habarsyz zańgerlerge senip tapsyra alasyz ba?! Bilim sapasyn joǵary oqý oryndaryn jaýyp qana arttyrýǵa bolmaıdy. Bul sondaı-aq basty maqsat emes.
Ókinishke oraı, biz osyndaı túbegeıli sharalar qabyldaýǵa májbúrmiz. Biz úshin basqa da júıeli is-sharalar basymdyq bolyp tabylady. Sondyqtan biz NQA ózgertý, bilim berý qyzmetin júrgizý úshin jaǵdaılardy jaqsartý jáne akademııalyq derbestikti keńeıtý boıynsha jumys júrgizemiz.Biz áriptesterimizdiń pikirine qulaq asamyz ári olarmen tyǵyz jumys isteımiz. Kóbinese biz olardan kóptegen jaqsy usynystar men ıdeıalar alamyz. Saıyp kelgende, bizdiń mindetimiz bir - ol joǵary bilikti kadrlar daıarlaý.
Aıtpaqshy, talaptardy myqtap kúsheıtý týraly qalyptasqan pikirge qaramastan, ótken jyly zańnamany yryqtandyrýǵa baǵyttalǵan óte kóp ózgerister engizildi. Úsh korpýstyń bolýy týraly talap alynyp tastaldy, shtattyq qyzmetkerlerge, ǵylymı dárejelilikke, joǵary oqý oryndaryndaǵy stýdentterdiń mindetti sanyna qoıylatyn talaptar jáne t.b. aıtarlyqtaı tómendedi. Budan keıin de mundaı sharalar jalǵasatyn bolady. Kóptegen ózgerister joǵary oqý oryndarynyń usynystary negizinde jasaldy. Biz joǵary bilim sapasyn arttyrý jumysyn jalǵastyramyz»,-dep jazdy Mıras Dáýlenov.
