Bilim oshaǵyndaǵy bir kún: elorda mektepteri oflaın oqytýǵa qalaı daıyndalýda
Bilim oshaǵynyń shekteýlerge toly dástúrli formattaǵy jańa oqý jylyna qalaı daıyndalyp jatqanyn dırektordyń tárbıe isi jónindegi orynbasary Gúljan Tóleýova ǵımaratty bizben birge aralaı júrip baıandap berdi.
«Bizdiń mektepte 13 kireberis bar. 4642 oqýshyny osy 13 kireberiske bólemiz. Bastaýysh, orta býyn, joǵary synyptyń oqýshylary blok-blok boıynsha bólinedi. Ár blok bir-birinen oqshaýlanǵan. Óz esikteri arqyly ǵana kirip-shyǵady. Mysaly, qazir biz negizgi blokta turmyz. Bul kireberisten 1,5 metrlik ara qashyqtyq saqtap mektepke kiredi. Asfalttaǵy boıaýlar men syzyqtar qashyqtyqty qalaı saqtaý kerektigin kórsetip tur. Osyndaı belgiler 13 kire beristiń bárinde bar», - dep bastady ol áńgimesin.
Sabaq ádettegideı tańǵy saǵat 8.00-den bastalady. ıAǵnı oqýshylar 7.30-dan kele bastaýy kerek. Olardy mektep ákimshiligindegi 14 adam ár kireberiske bólinip, kútip alady. Jalpy bıylǵy oqý jylynda sanıtarlyq rejımniń saqtalýyna osy 14 qyzmetker jaýapty bolyp bekitilgen eken.
Negizgi kireberistiń esigine Ashyq júıesiniń QR-kody japsyrylypty. Ata-analar, mektep qyzmetkerleri, ózge de kelýshiler osy negizgi kireberisten Ashyq arqyly kire alady. Іshke kiretin jáne shyǵatyn esikter bir birinen týrnıket arqyly bólingen. Kiretin esikten ótken boıda zalalsyzdandyratyn qospa búrketin arnaıy «týnnel» qarsy alady. Syrttan kelgen adamnyń bári – oqýshy da, muǵalim de, qyzmetker de, ata-ana da osy «týnnelden» ótýi kerek.
Esikten ótkennen keıin santızermen qoldaryn zalalsyzdandyryp, týrnıket arqyly ishke qabyldanady.
«Bul jerde oqýshynyń dene qyzýy ólshenedi. Dene qyzýy baıqalǵan bala bolsa, birden ońshaýlaý bólmesine ótedi. Onda mektep dárigeriniń tekserýinen ótip, sımptomdar baıqalsa, oqshaý esikten birden jádel járdemge nemese ata-anasyna tabystalady. ıAǵnı, basqa balamen aralasýyna jol berilmeıdi. Al qyzmetkerler týrnıkettiń janyndaǵy kezekshiden tirkeý jýrnalyn alyp, mektepke kirgen ýaqyty men dene qyzýynyń kórsetkishin jazady. Qalǵan 12 kireberisten ata-analar ishke óte almaıdy. Balalaryn tabystap sol jerden keri qaıtady. Іshke kirý qajet bolsa, negizgi kireberiske kelý kerek», - deıdi mektep dırektorynyń orynbasary.
Qazir mektep ákimshiligi qaı synyptyń qaı kireberisten, qaı blok arqyly kiretinin belgilep jatyr. Bári tolyq belgili bolǵanda ata-analarǵa aldyn ala aqparat jiberiledi.
«Qazir osy jumystyń bárin qarastyratyn tujyrymdama jasap jatyrmyz. Erteń mektepte pedagogıkalq keńes ótedi. Al 26 tamyzda búkil 1-11 synyp oqýshylarynyń ata-analarymen mektepke kelý, balany ákelý-áketý tártibi boıynsha onlaın rejımde túsindirý jumysyn júrgizemiz. Ata-analarǵa sol onlaın jınalysta aıtylǵan aqparat boıynsha jadynamalar beriledi», - deıdi Gúljan Tóleýova.
Ár bloktaǵy balanyń qaı baǵytpen júrý kerektigi edendegi túrli boıaýmen syzylǵan belgiler arqyly kórsetilgen eken. ıAǵnı ár bloktyń ózine tıesili túsi bolady. Al basqa tústi nusqaý belgisi bar blokqa ótýge bolmaıdy degen sóz.
«Mysaly, men ekinshi kireberiske jaýaptymyn deıik. Maǵan tıesili blokta qaı synyptyń oqýshylary bar ekenin, olar qaı kabınetterde bilim alatynyn, qandaı tústi nusqaýshy belgimen qozǵalatynyn naqty bilemin. Tártipti sonyń negizinde qadaǵalaımyn», - deıdi pedagog.
Mektep ákimshiligi bıyl muǵalimderge ǵana dress-kod mindettep otyr.
«Ata-analardyń múmkindigi bolsa, balalaryn burynǵydaı qarakók tústi mektep formasymen jiberýge bolady. Jaǵdaıy bolmasa, klassıkalyq úlgidegi kıimmen kelýge ruqsat etiledi», - deıdi dırektordyń tárıe isi jónindegi orynbasary.
Sanıtar dárigerdiń 5 tamyzdaǵy qaýlysy boıynsha ár kabınette 25 baladan otyrǵyzylýy kerek. Munda da oqý kabaınetteri sol ereje boıynsha daıyndalǵan. Biraq bul mekteptiń jobalyq syıymdylyǵy 2900 balaǵa arnalǵan. Al bıyl 4642 bala bilim alatynyn joǵaryda aıttyq. ıAǵnı myńnan astam bala artyq.
«Qarasańyz ústeldiń betine de «Qashyqtyqty saqtańyz» degen belgiler japsyrylǵan. Sanıtarlyq talap boıynsha kórshiles partadaǵy oqýshylardyń arasynda keminde 1 metr qashyqtyq bolýy kerek. Bas sanıtardyń qaýlysy ár kabınette 25 bala bolýy kerek delingenimen, bul másele áli qaralyp jatyr. Eger oqýshylar 100 paıyz dástúrli oqýy kerek degen túbegeıli sheshim shyqsa, kabınetterde balalar túgel otyrady. Mysaly, bizdiń mektepte ár kabınette orta eseppen 36-38 bala otyrady. ıAǵnı, kabınetterdegi bala sany mekteptegi jalpy bala sanyna, syıymdylyǵyna qaraı jeke-jeke belgilenýi múmkin», - deıdi Gúljan Tóleýova.
Mektep ishinde eki attasań, bir antıseptık qoıylǵan. Ár qabatta, dárethananyń ishi-syrtynda da sanıtaızer qoıylǵan.
«Aldaǵy oqý jylyna tolyq jetetindeı etip sanıtaızerge quıatyn dezınfektsııalyq suıyqtyq satyp alyp qoıdyq. Buryn aýyzsý ishý úshin bir ret qoldanylatyn stakandar qoıylatyn. Qazir onyń ornyna «sýburqaq» túrindegi krandar ornatyldy. Bul da sanıtarlyq talapqa saı. Mekteptiń ashanasy men dálizderde, bastaýysh synyptardyń blogynda ár kabınetke osyndaı sýburqaqty krandar ornatylǵan», - deıdi pedagog.
Jańa oqý jyly dástúrli formatta bastalǵanymen, maskalyq rejımdi saqtaý mindettelip otyr. Maskany ár oqýshy úıinen ákelýi kerek. Mektep bıýdjetinde muǵalimder men personaldyń maskasy qarastyrylǵan eken.
«Bizde qazir 200 muǵalim, 41 personal bar. Ázirge solarǵa dep 1000-ǵa jýyq kóp ret qoldanylatyn maska alyp qoıdyq. Onyń syrtynda bir rettik maska da satyp aldyq. Maskasyn joǵaltqan nemese umytyp ketken balalar bolsa, ýaqytsha sony taǵady», - dedi suhbat berýshi.
Bıylǵy oqý jylynyń burynǵy dástúrli rejımnen basty ózgeshiligi – sabaqtan tys sharalardyń bári onlaın rejımde ótýi kerek. Kezdesýler, kontsertter, búkil tárbıe jumystary ázirshe onlaın formatta ǵana ótýi tıis.
Dáliz ben foıedegi jumsaq oryndyqtarda da áleýmettik qashyqtyq barynsha saqtalǵan.
«Ár kireberiste dezınfektsııalyq kilemshe tóseledi. Shamamyz kelgenshe bárin sanıtar dárigerdiń qaýlysyna saı etip jasap qoıdyq. Onyń bári mekteptiń bıylǵy bıýdjetinde qarastyrylǵan. Endi sanıtarlyq-epıdemıologııalyq qadaǵalaý qyzmetiniń ókilderin kútip otyrmyz. Mekteptiń oqý jylyna qanshalyqty daıyn ekenin naqty sol mamandar aıtady», - dedi dırektordyń orynbasary.
Bıylǵy oqý jylynyń taǵy bir ereksheligi ashanadaǵy shekteýlermen baılanysty.
«Qazirgi talap boıynsha mektepte bar oqýshynyń 30 paıyzy ǵana ashanadan tamaqtanýy kerek. Negizinen 1-4 synyp oqýshylary tamaqpen qamtylýy kerek. Bizde bastaýysh synyptaǵy oqýshylardyń sany 30 paıyzdan kóp. Bıyl birinshi synypqa ǵana 585 bala alyp otyrmyz. 30 paıyz balanyń ózi keste boıynsha ár saǵatqa bólinedi. Óıtkeni ashanadaǵy ústelderdiń ara qashyqtyǵyn saqtaý kerek. Saǵat 9.00-den 12.00-ge deıin 30 paıyz balany bólip-bólip kirgizemiz. Qalǵan 70 paıyz balaǵa ashana qyzmetkerleri bir ret paıdalanatyn ydystarǵa salynǵan tamaq aparyp beredi. Ázirge sanıtar dárigerdiń eń sońǵy qaýlysynda osylaı delingen. Oqýshylardy tamaqtandyrý qyzmetin kórsetetin uıymdar ol úshin qosymsha qyzmetkerler alatyn shyǵar dep otyrmyz», - dep túsindirdi pedagog.
Mundaǵy 200 muǵalimniń bári vaktsınanyń eki komponentin de alypty. Personal shtatyndaǵy 41 adamnyń úsheýi medıtsınalyq qarsy kórsetilim boıynsha vaktsınalaýdan bosatylǵan eken. Qalǵan mamannyń bári tolyq vaktsına alǵan.
«Qazir muǵalimder jyldyq kúntizbe josparyn jasap jatyr. Mınıstrlik І, ІІ toqsanda byltyr ıgerilmeı qalǵan taqyryptardy qamtýdy mindettep otyr. Josparda ol da kórinis tabýy kerek. Sonymen birge Online Mektep, Classroom sııaqty qosymsha platformalar arqyly qosymsha jumys isteý qarastyrylyp jatyr. Ata-analarǵa onlaın oqý múmkindigi bar ekenin aıtyp, habarlandyrý joldadyq. Ázirge ondaı ótinish aıtqan eshkim joq», - dep túıindedi Gúljan Tóleýova.
