Bıyl Qazaqstan Jaıyq, Syrdarııa, Ertis, Іle ózenderi arqyly kórshi elderden qansha sý alady – mınıstr jaýaby
ASTANA. KAZINFORM – Sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstri Nurjan Nurjigitov bıyl elimiz eń negizgi tórt transshekaralyq ózen arqyly kórshi elderden qansha sý alatynyn aıtty.
- Syrdarııa ózeni boıynsha Dýshanbe qalasynda (Tájikstan) qarasha aıynda búkil tarap kezdestik. Bul ózenniń sýyn bólisý eki kezeńge bólinedi. Mysaly, byltyr vegetatsııalyq kezeńde josparlanǵan úlesti 100 paıyz aldyq. Ol 5 tekshe shaqyrymǵa jýyq. Bıyl Vegetatsııa aralyq kezeńde 10,9 tekshe shaqyrym (10,9 mlrd tekshe metr – red) sý alamyz dep keliskenbiz. Al vegetatsııa kezeńinde qansha alatynymyzdy sáýir aıynda Tashkent qalasynda (Ózbekstan) qaıta kelisemiz. Bizge qansha tıetini sol kezde belgili bolady.
Jaıyq ózeni boıynsha byltyr óte kóp sý kelgenin bilesizder, shamamen 17 tekshe shaqyrymnan astam sý aldyq. Qalypty jyldary 8-9 tekshe shaqyrym sý keletin. Bıylǵa jasalǵan kelissóz boıynsha 18 tekshe shaqyrym sý bólý kerek. Sonda bıyl da qalypty jyldarǵa qaraǵanda 2 eseden astam kóp sý bolady, - dedi ol vedomstvonyń alqa májilisinen keıin BAQ ókilderiniń suraǵyna bergen jaýabynda.
Mınıstr bastaýyn Qytaıdan alyp jatqan Ertis ózeniniń 70 paıyz sýy Qazaqstanda qalyptasatynyn eske saldy.
- Byltyr sý mol bolǵandyqtan, Buqtyrma sý qoımasyn shamamen 100 paıyz toltyryp aldyq. Al Qytaıdan kiretin sýdyń kólemi 15-16 tekshe shaqyrym bolý kerek. Ózimizge tıesili sýdy 100 paıyz alyp otyrmyz deýge bolady.
Іle ózeni boıynsha byltyr tek Balqash kóline ǵana 16 tekshe shaqyrymǵa jýyq sý aldyq. Jylda 11-12 tekshe shaqyrym alatynbyz. Bıyl da 16 tekshe shaqyrym kóleminde bolady dep josparlap otyrmyz. Kelesi aptada orynbasarym Qytaı Halyq Respýblıkasyna baryp, arnaıy memorandýmǵa qol qoıady. Ol qujat Іle máselesin ǵana emes, eki eldiń sý qatynastary salasyndaǵy máselelerdi qamtıdy, - dedi Nurjan Nurjigitov.
Eske salsaq, byltyr Germanııanyń «GIZ» halyqaralyq yntymaqtastyq qoǵamy Ortalyq Azııadaǵy transshekaralyq ózenderdiń ekologııalyq jaǵdaıyna taldaý jasaıtyny belgili bolǵan edi.