Bıyl Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy ekijaqty saýda aınalymy 21,8 mlrd dollarǵa jetken
ASTANA. KAZINFORM — Beıjińde QR Saýda jáne ıntegratsııa mınıstri Arman Shaqqalıev Qytaı Halyq Respýblıkasynyń Saýda mınıstri Van Ventaomen kezdesti. Bul týraly vedomstvonyń baspasóz qyzmeti málim etti.
Kelissóz kezinde Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev pen QHR Tóraǵasy Sı Tszınpınniń «Ortalyq Azııa — Qytaı» ekinshi sammıtinde qol jetkizgen ýaǵdalastyqtaryn iske asyrýǵa baǵyttaldy.
Mınıstrler memleket basshylary arasyndaǵy erekshe senim men dostyqqa negizdelgen jan-jaqty strategııalyq áriptestiktiń joǵary deńgeıin rastady. Qasym-Jomart Toqaev pen Sı Tszınpınniń senimi men jeke baılanystary «máńgilik jan-jaqty strategııalyq áriptestikti» nyǵaıtýdyń qozǵaýshy kúshine aınalyp, saýda-ekonomıkalyq baılanystardy tereńdetýge jańa serpin berip otyr.
— Van Ventao ekijaqty saýda aınalymynyń oń qarqynmen ósip kele jatqanyn atap ótti. 2024 jyly taýar aınalymy 43,8 mlrd AQSh dollaryna jetip, ótken jylmen salystyrǵanda 9,2%-ǵa artqan. Al 2025 jyldyń birinshi jartyjyldyǵynda bul kórsetkish 21,8 mlrd dollardy qurady. Bul málimetter 2030 jylǵa qaraı ózara saýda kólemin eki ese arttyrý jónindegi mindettiń naqty ári qoljetimdi ekenin kórsetedi, — delingen habarlamada.
Arman Shaqqalıev atalǵan maqsatqa qol jetkizý úshin «Bir beldeý — bir jol» bastamasy aıasynda shekara mańy saýdasyn damytý boıynsha birlesken is-qımyl jospary men jol kartasy júzege asyrylyp jatqanyn atap ótti. Bul Qazaqstannyń tranzıttik áleýetin aıtarlyqtaı arttyryp, eki el ekonomıkasynyń ózara baılanysyn kúsheıtýge jol ashady.
Kelissózder barysynda qazaqstandyq shıkizattyq emes eksportty jáne qosylǵan quny joǵary ónimderdi ilgeriletý máselesine erekshe nazar aýdaryldy. Arman Shaqqalıev óńdeý ónerkásibin damytýǵa jáne qosylǵan quny joǵary ónimderdi eksportqa shyǵarýǵa baǵyttalǵan kúsh-jigerge daıyn ekenin bildirip, QHR-men «ınvestıtsııalaý jáne satý» qaǵıdaty boıynsha yntymaqtastyq ornatýǵa nıetti ekenin aıtty.
— Taraptar kedendik rásimderdi tsıfrlandyrý, elektrondy saýdany damytý jáne DSU aıasyndaǵy kedergilerdi joıý máseleleri boıynsha birlesken jumysty talqylady. Qazaqstan tarapy «Ortalyq Azııa — Qytaı» ekinshi sammıti aıasynda QR Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrligi men QHR Kommertsııa mınıstrligi arasynda qol qoıylǵan elektrondyq saýda salasyndaǵy yntymaqtastyq týraly memorandýmnyń iske asyrylý barysyna oń baǵa berdi, — dep jazdy vedomstvodan.
Sonymen qatar, iri qytaılyq onlaın-platformalarda Qazaqstannyń ulttyq pavılondaryn keńeıtý usynyldy. Atalǵan kelisim elektrondy saýdany jańa deńgeıge kóterip, eki eldiń ózara tıimdi áriptestigin damytýǵa degen nıetin naqtylady. Logıstıka, ınvestıtsııa jáne elektrondyq saýda salalarynda tájirıbe almasýǵa qolaıly jaǵdaılar jasalýda.
Kezdesý barysynda Qazaqstan ekonomıkasynyń naqty sektoryna Qytaı ınvestıtsııalaryn tartý perspektıvalary da talqylandy. Qazaqstan tarapy Qytaıǵa qazaqstandyq ónimderge qatysty ımporttyq baj salyǵyn tómendetý múmkindigin qarastyrýdy, sondaı-aq QHR kapıtalynyń qatysýymen elimizde shıkizatty tereń óńdeý boıynsha jobalar qurýdyń oryn ekenin atap ótti.
Qytaı tarapy qoldaǵan baǵyttardyń biri — óńirlik yntymaqtastyqty damytý. 2024 jyldyń basynan beri Qazaqstan Nankın, Chendý, Úrimshi, Sıan, Chýntsın jáne Gýanchjoý qalalarynda ornalasqan Tszıansý, Sychýan, Hýnan, Shandýn, Shensı jáne Gýandýn provıntsııalarynyń bıznes ókilderi jáne ákimshilikterimen tyǵyz baılanys ornatyp, alty saýda mıssııasyn uıymdastyrdy. QHR Saýda mınıstri bul tásildi qoldap, óńirlik yntymaqtastyqty odan ári keńeıtýge shaqyrdy. Mınıstr Arman Shaqqalıev Qazaqstannyń Qytaıdyń basqa da iri óńirlerinde saýda ókildikterin ashý jospary bar ekenin málimdedi.
Kún tártibindegi mańyzdy máselelerdiń biri — Qazaqstannyń Qytaıdaǵy halyqaralyq kórmelerge qatysýy boldy. Atap aıtqanda, Shanhaıdaǵy CIIE, Beıjińdegi CIFTIS jáne Úrimshi qalasyndaǵy «EKSPO Qytaı — Eýrazııa» kórmeleri qazaqstandyq ónimderdi ilgeriletý jáne tikeleı B2B baılanystar ornatý úshin mańyzdy alańdar retinde ataldy. Van Ventao qytaılyq kompanııalardyń Qazaqstanda ótetin saýda-ınvestıtsııalyq is-sharalarǵa qatysýǵa qyzyǵýshylyq tanytyp otyrǵanyn jetkizdi.
Beıjińdegi bul kezdesý Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy ózara tıimdi yntymaqtastyqty odan ári keńeıtýge baǵyttalǵan jańa basymdyqtardy aıqyndap, ekijaqty qarym-qatynastardy damytýdyń mańyzdy kezeńine aınaldy.
Eske sala keteıik, buǵan deıin Japonııada QR Ulttyq kúnine oraı Qazaqstannyń týy kóterilgenin jazǵan edik.