Bıyl Qazaqstan ǵaryshqa óz zymyranyn ushyrady

ASTANA. KAZINFORM — Qazaqstan jyl sońynda óz zymyranyn ǵaryshqa ushyrmaq. Qazir ol úshin qarjy bólinip, aılaq daıyndalyp jatyr. Bul týraly Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtaty Ǵalıasqar Sarybaev málimdedi.

– Qazir biz ózimizdiń zymyran ushyratyn aılaǵymyzdy daıyndap jatyrmyz. Oǵan qarjy bólingen. Úkimet bul usynysty qoldady. Bul – kommertsııalyq baǵdarlama. Sol arqyly ushyratyn bolsaq, bolashaqta bizdiń zymyranymyzdy paıdalanamyn degen memleketter kóbeıedi. Qazirgi tańda Afrıka elderi men Mońǵolııa qyzyǵýshylyq tanytyp otyr. Memleket basshysy árbir memleketke barǵanda, ǵarysh salasyn aıtyp júredi. Frantsııaǵa saparynda da ǵarysh týraly sóılesti. Al Mońǵolııa apparattaryn keńistikke alyp shyǵýǵa tapsyrys berip, kelisimshartqa qol qoıyldy. ıAǵnı, biz jyl sońyna deıin ózimizdiń otandyq zymyran tasyǵyshymyzdy shyǵaramyz jáne Qazaqstan ǵarysh salasynda óziniń jańa tarıhyn jazady dep oılaımyn, - deıdi depýtat. 

Halyq qalaýlysy aldaǵy 5-10 jylda tórtinshi qazaq ǵaryshkeri ǵaryshqa sapar shegýi múmkin ekenin aıtty. 

– Bizdiń ǵaryshker tek týrıst retinde baryp kelmeýi kerek. Týrıst retinde ǵaryshkerdi 6 aıda-aq daıyndap shyǵýǵa bolady. Biz halqymyzǵa kerekti ǵylymı zertteý júrgizetin azamattardy búginnen bastap daıyndaýymyz kerek. Sebebi, bir ǵaryshkerdi daıyndaý úshin qyrýar qarajat qajet. Mamandardyń aıtýynsha, bir ǵaryshkerdi ǵaryshqa ushyrýǵa tolyqtaı daıyndaý úshin 60 mln dollardaı aqsha kerek. Al zertteý jumystaryn júrgizetin ǵaryshkerdi biz 7-10 jylda daıyndaımyz. Bolashaqta, 5-10 jylda qazaqtan shyqqan tórtinshi ǵaryshkerdi ushyrýǵa múmkindigimiz bar, - deıdi Ǵalıasqar Sarybaev.

Senat depýtaty Qazaqstannyń ǵarysh salasyndaǵy áleýetine de toqtaldy.

– Nege qazaqstandyq ǵaryshkerler de ushpasqa? Zymyran tasyǵysh – bizdiń jerimizde. Spýtnıkterdi de ózimiz jasaı alamyz. Kosmodrom bizde. Qazir ǵarysh salasynan Reseı azamattary aqyryndap ketip jatyr. Biz sol oryndy toltyryp qalýymyz kerek. Ol jerde álemde teńdesi joq obektiler bar, qurylystar bar. Solardy saqtap qalýymyz kerek. Eń basty másele – osy. Onda bizdiń 40 myńdaı azamatymyz jumys isteıdi. Ǵarysh salasynda 10 myńnan astam azamatymyz jumys isteıdi. Solardyń báriniń áleýetin durys paıdalanyp, bolashaqta osy qazaq eli, qazaq jeri úshin paıda beretin dúnıelerdi durystap jolǵa qoıýymyz kerek, - deıdi ol.

Sonymen qatar senator ǵarysh salasyn damytýdyń elge berer paıdasyn da tilge tıek etti.

– Bolashaqta biz osy ǵarysh salasyna qarjy salatyn bolsaq, ol bizge 2-3, tipti 5 ese ekonomıkalyq paıda ákeledi. Sebebi, búkil Orta Azııa, Afrıka sekildi basqa da elder bizdiń osy zymyran tasyǵyshtar arqyly keńistikke ózderiniń apparattaryn shyǵarǵysy keledi. Ózderiniń núktelerin alǵysy keledi. Biz osy múmkindikti durys paıdalanýymyz kerek, - deıdi depýtat.

Ǵalıasqar Tólendiuly ǵaryshqa ushý úshin daıyndalyp jatqan qazaq qyzdary da bar ekenin aıtady.

– Bıyl Baıqońyr ǵarysh aılaǵynyń iske qosylǵanyna 70 jyl tolady. 70 jyldyq tarıhqa qaraıtyn bolsaq, ózge memleketten ushqan azamattardyń Qazaqstanǵa degen kózqarasy ózgerdi. Bizdi teń dárejeli memleket, kosmostyq derjava retinde qaraı bastady. Osyǵan baılanysty bizdiń de azamattarymyz ushý kerek dep oılaımyn. Sol ushatyn azamatymyz qyz bala bolsa, tipti jaqsy. Sebebi, Tereshkova sııaqty qazaqta da batyr qyzdar bar ǵoı. Daıyndalyp jatqandary da bar. Solardy ushyrýymyz kerek, - deıdi senator.

Eskerińizge sala keteıik, ótken joly SpaceX zymyran ushyrý boıynsha Pentagonnyń eń iri merdigerine aınalǵanyn habarlaǵan edik. 

Oǵan qosa birneshe kún buryn bortynda ekıpajy bar «Jeńis» zymyran tasyǵyshy ǵaryshqa attandy.