Bıyl eń suranysqa ıe mamandyqtar muǵalimder men orta medıtsınalyq qyzmetkerler bolady – sarapshylar
ASTANA. KAZINFORM – «Eńbek resýrstaryn damytý ortalyǵy» AQ sarapshylary 2024 jyldyń II-IV toqsandaryna Enbek.kz elektrondyq eńbek bırjasynyń derekter bazasynda bos jumys oryndarynyń qysqa merzimdi boljamyn daıyndady.
Qujatqa sáıkes, 2024 jyly eń kóp suranysqa ıe bilikti mamandyqtar muǵalimder men orta medıtsınalyq qyzmetkerler bolady.
Bıylǵy jyly boljamǵa baılanysty EEB-da jarııalanatyn bos jumys oryndarynyń sany 1,15-ten 1,3 mln birlikke deıin bolady dep kútilýde. Bazalyq stsenarııge sáıkes osy jyly EEB-daǵy bos jumys oryndarynyń sany 1,2 mln-dy quraıdy, bul 2023 jylǵy deńgeıden 8% - ǵa joǵary.
Sondaı-aq bazalyq stsenarıı sheńberinde bıyl bos jumys oryndarynyń eń kóp sany Almaty qalasynda (125 myń), Qostanaı oblysynda (117 myń), Astana qalasynda (97 myń), Qaraǵandy (88 myń) jáne Túrkistan (87 myń) óńirlerinde bolady dep kútilýde.
Sonymen qatar negizgi jáne optımıstik stsenarıılerdegi bos jumys oryndarynyń eń kóp sany kásibı mamandarǵa tıesili. Atalǵan stsenarıılerde 2024 jyly osy sanat úshin bos oryndar sany 311 myńnan 409 myń birlikke deıin, al olardyń jalpy bos oryndar sanyndaǵy úlesi 26%-dan 31%-ǵa deıin bolady dep kútilýde.
Optımıstik stsenarııde pessımıstik stsenarıımen salystyrǵanda kelesi negizgi kásip toptarynyń úlesi joǵary: basshylar men memlekettik qyzmetkerler (4,7% qarsy 4,2%); kásibı mamandar (31% qarsy 23%); tehnıkter men kómekshi kásibı qyzmetkerler (10,4% qarsy 8,1%); ónerkásip, qurylys, kólik jáne basqa da baılanysty kásipterdiń jumysshylary (12% qarsy 9,9%); óndiristik jabdyqtardyń operatorlary, qurastyrýshylar men júrgizýshiler (10,5% qarsy 8,6%).
Pessımıstik stsenarııde kásiptiń basqa negizgi toptarynyń úlesi joǵary. Bul ákimshilik qyzmetshiler (3,9% qarsy 3,5%); qyzmet kórsetý jáne satý salasynyń qyzmetkerleri (11,5% qarsy 8%); aýyl sharýashylyǵy jáne orman sharýashylyǵy, balyq sharýashylyǵy jáne balyq sharýashylyǵy fermerleri men jumyskerleri (1,2% qarsy 1,1%); biliktiligi joq jumysshylar (30% qarsy 19%).
Pessımıstik stsenarııde bos jumys oryndarynyń eń kóp sany biliktiligi joq jumysshylarǵa tıesili: 344 myń (barlyq bos jumys oryndarynyń 30%).
Bazalyq stsenarııde 2024 jyly jaldamaly qyzmetkerlerge eń úlken jıyntyq suranys bilim berý (364 myń bos jumys orny), densaýlyq saqtaý (105 myń bos jumys orny), basqa da jeke qyzmetter kórsetý (91 myń bos jumys orny), óńdeý ónerkásibi (89 myń bos jumys orny), saýda jáne aýyl sharýashylyǵy (86 myń bos jumys orny) salalarynda qalyptasady. Bilim berý salasynyń kadrlarǵa degen joǵary qajettiligi elde 2000-shy jyldardyń basynan beri baıqalyp kele jatqan «bebı býmǵa» baılanysty.
Boljamǵa sáıkes, 2024 jyly eń kóp suranysqa ıe 10 bilikti mamandyq kelesideı:
- áleýmettik ǵylymdar boıynsha orta mektep muǵalimderi (31 myń bos jumys orny);
- mektepke deıingi bilim beretin tárbıeshiler (27 myń);
- kútim kórsetetin orta medıtsınalyq personal (23 myń);
- bastaýysh synyp muǵalimderi (20 myń);
- úıde emdelýshilerge kútim jasaıtyn qyzmetkerler (19 myń);
- jaratylystaný ǵylymdary boıynsha orta mektep muǵalimderi (17 myń);
- matematıka ǵylymdary boıynsha orta mektep muǵalimderi (16 myń);
- býhgalterler (15 myń);
- aspazdar (13 myń);
- arnaıy bilim berý salasyndaǵy ózge oqytýshylar (12 myń).
Máselen, bilim berý jáne densaýlyq saqtaý salalarynyń bilikti mamandary, sondaı-aq býhgalterler men aspazdar eń kóp suranysqa ıe bolady.