Besshatyr qorǵandary áli zertteýdi qajet etedi - Halyq Baıádilov
«Besshatyr» qorǵandaryna alystan qaraǵanda úlken bes tóbe kórinedi. Sol sebepti «Besshatyr» dep atalyp ketken. Al jaqyndaǵanda tóbeshikterdiń sany arta túsedi. Qorym quramynda úlkendi-kishili 31 oba bar. Dál osynshama qorǵan bir-birimen jerasty joldary arqyly baılanysady. Bul jerde saqtar jerlengen. Jerasty joldarynynyń bar ekenin kez-kelgen týrıst óz kózimen kóre alady. Biraq, ol jolmen júrýge múmkindik joq. Sebebi ýaqyt óte jerasty dálizderi qulap, kómilip, jabylyp qalǵan. Al eń úlken qorǵannyń bıiktigi 17, dıametri 104 metr. Keıbir qorǵandardy san ǵasyrlyq tarıhy bar meńgir tastar qorshaǵan. Ol tastar sol zamandaǵy saqtardyń mártebesine qaraı qoıylǵan desedi. Bul aımaqty 1959-1960 jyldary belgili arheolog, qazaq arheologııa ǵylymynyń negizin qalaýshylardyń biri Kemal Aqyshev bastaǵan top zerttegen.
«Qazaqstandyq jáne reseılik arheologtar 18 qorymdy ashyp, zerttedi. Qazba jumystaryn júrgizgen kezde adamdardyń súıekteri, saqtardyń paıdalanǵan qysh ydystary, áshekeı buıymdary, qarýlary, qalqandary tabylǵan. Odan basqa qorymdy ashqan kezde aǵashtan quralǵan konstrýktsııa shyqqan. Sol konstrýktsııanyń ózi úsh bólimnen ıaǵnı, kireberis, dáliz, aqymnan turady. Jáne de qorǵandardyń ózi úlken, orta, kishi qorǵan bolyp úshke bólinedi. Úlken qorǵanda saqtar ózderiniń patshalaryn jerlese, orta qorǵanda rý basshylary men ásker qolbasshylaryn jerlegen. Al kishi qorǵanda qarapaıym áskerı adamdary jerlendi», - deıdi «Altynemel» memlekettik ulttyq tabıǵı parkiniń mamany Janserik Elýbaı. 
«Bul qorǵandarda sol kezdegi qolbasshylardy jerlegen. Biraq onyń barlyǵy belgili bir ara-qashyqtyqta jerlengen. Menińshe, áli zertteletin tunyp turǵan tarıh. Biz bir qorǵandy ashyq aspan astyndaǵy mýzeı etip jasadyq. Ǵalymdar bul jerde óte kóp eńbek etti. Ár qorǵannyń astynda jerasty joldary bar. Jáne olar bir-birimen baılanysady. Biz ony damytýymyz kerek. Áli de zertteýdi qajet etedi. Elbasynyń «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» maqalasyn júzege asyrýda bul mekenniń alar orny erekshe», - deıdi «Altynemel» memlekettik ulttyq tabıǵı parkiniń dırektory Halyq Baıádilov. 
Saq taıpalarynyń tarıhy men mádenıetinen habar beretin asa kórnekti eskertkishke qyzyǵýshylyq tanytyp, arnaıy keletin týrıster de barshylyq.
«Tańǵajaıyp álemge tap bolǵandaımyn. Meńgir tastardyń ózi óte ádemi. Qorymdardyń bir-birimen jerasty joldary arqyly baılanysatyny meni tipten tańǵaldyrdy. Elime barǵanda Qazaqstannyń tarıhy jaıly aıtatyn bolamyn», - deıdi ıtalııalyq Danıela Djordanı.
Aıta keteıik, bıylǵy jyldyń 12-15 maýsym aralyǵynda ıÝNESKO-nyń Parıjdegi shtab-páterinde «Adam jáne bıosfera» baǵdarlamasy halyqaralyq úılestirý keńesiniń kezekti sessııasy ótti. Onda elimizdiń «Altynemel» memlekettik ulttyq tabıǵı parki ıÝNESKO-nyń dúnıejúzilik tizimine endi.
