Bektenov Jibek Joly ekonomıkalyq aımaǵyndaǵy jobalardyń iske asyrylý barysymen tanysty
TARAZ. KAZINFORM – Jambyl oblysyna barǵan Oljas Bektenov birneshe joba aıasynda Prezıdenttiń ekonomıkany ártaraptandyrý, ónerkásip óndirisi kólemin ulǵaıtý jáne ekonomıkanyń túrli salasynda qaıta óńdeý qarqynyn arttyrý jónindegi tapsyrmalarynyń oryndalý barysyn tekserdi.
Premer-mınıstrge Jibek Joly arnaıy ekonomıkalyq aımaǵynyń aýmaǵynda hımııa, óńdeý ónerkásibi, mashına jasaý, energetıka, metallýrgııa salalaryndaǵy ınvestıtsııalyq jobalardyń júzege asyrylý barysy, sondaı-aq qajetti ınfraqurylymnyń damýy týraly baıandaldy. Munda barlyǵy 18 qatysýshy tirkelgen. 2024 jyldyń qorytyndysy boıynsha óńirge salynǵan ınvestıtsııalar kólemi 506 mlrd teńgeni qurady, 2025 jyly 9 jobany salý nátıjesinde shamamen 850 mlrd teńgege deıin artady dep kútilip otyr.
Jambyl oblysy ákiminiń orynbasary Ábilhaıyr Tamabek AEA ınfraqurylymyn, onyń ishinde gaz jáne elektrmen jabdyqtaýdy, sý qubyryn, temirjol kirme joldaryn damytý týraly baıandady. Qabyldanǵan sharalar salynyp jatqan óndiris oryndarynyń qajettilikterin qamtamasyz etýge múmkindik beredi jáne jańa ınvestıtsııalyq jobalardy iske asyrýǵa negiz qalyptastyrady.
Sonymen qatar Premer-mınıstr jańadan qolǵa alynǵan ónerkásip nysandarynyń, atap aıtqanda, tolyq tsıkldi metallýrgııalyq keshen men júgerini tereń óńdeıtin zaýyt qurylysynyń barysymen tanysty. Atalǵan jobalar byltyrǵy qarasha aıynda Oljas Bektenovtiń QHR-ǵa jumys sapary aıasynda ótken kezdesýler men qol jetkizilgen ýaǵdalastyqtar sheńberinde júzege asyrylýda.
Qytaılyq ınvestor Fujian Hengwang Investment Co., Ltd kompanııasynyń qatysýymen jalpy quny shamamen $1,2 mlrd-ty quraıtyn elimizdegi eń iri metallýrgııa zaýyttarynyń biriniń qurylysy bastaldy. Jobany qarjylandyrý ınvestordyń óz qarajaty esebinen júzege asyrylady. Kásiporyn armatýra, sozba symdar, jolaq jáne profıldi bolat, sondaı-aq metall ónimderiniń basqa da túrlerin shyǵarady.
Fujian Hengwang Investment Co., Ltd basqarma tóraǵasy Tszen Chjaotsıan 2027 jyly birinshi kezeńdi iske asyrý aıasynda zaýyttyń óndiris qýaty jylyna 1 mln tonnaǵa jetetinin baıandady. 2027–2029 jyldar aralyǵyndaǵy ekinshi kezeńde óndiris kólemin jylyna 3 mln tonnaǵa deıin jetkizýge múmkindik beredi. Sondaı-aq kásiporynnyń qajettilikterin qamtamasyz etý úshin gaz týrbınaly elektr stansasynyń qurylysy qarastyrylǵan. 2,5 myń jumys ornyn ashý josparlanyp otyr. Tsıkldiń mańyzdy elementi – temirdi tikeleı totyqsyzdandyratyn qorshaǵan ortaǵa zııansyz tehnologııa qoldaný.
Qazaqstan temir rýdasynyń qory boıynsha álemde 9-shy oryn alady. Ótken jyldyń qorytyndysyna sáıkes, óndiris kólemi 37 mln tonnaǵa jetti. Tolyq tsıkldi metallýrgııa kesheniniń jańa jobasy otandyq metallýrgııanyń damýyna aıtarlyqtaı úles qosyp, ekologııalyq taza tehnologııalardy qoldanýdyń úlgisine aınalady.
– Atalǵan joba elimizdegi temir rýdasyn tereń óńdeýdiń tolyq tsıkli bar qara metaldar men metall ónimderin shyǵaratyn iri óndirýshilerdiń birine aınalady. Úkimet bul zaýyttyń qurylysyna jan-jaqty qoldaý jasap, onyń sátti iske qosylýyna qajetti kómek kórsetedi, - dep atap ótti Oljas Bektenov.
Sondaı-aq Premer-mınıstr júgerini tereń óńdeý zaýytyn salý jónindegi ınvestıtsııalyq jobanyń qurylys alańyna bardy. Investıtsııa kólemi $800 mln-dy quraıdy. Jáne óndiristik qýattylyǵyn jylyna 1 mln tonna júgeriden ári qaraı 3 mln tonnaǵa deıin ulǵaıta otyryp, tiginen ıntegratsııalanǵan ónerkásip parkin qurý josparlanýda.
Jobany bıofermentatsııa ındýstrııasyndaǵy álemdik kóshbasshy – qytaılyq Fufeng Group kompanııasy júzege asyrýda. Ónerkásip keshen quramyna krahmal zaýyty jáne úsh bıofermentatsııa kásiporny kiredi. Zaýyttan: lızın, glýtamın, glýtamın qyshqyly, leıtsın, treonın, jem jáne taǵy da basqa joǵary qosylǵan quny bar ónimder shyǵarylady dep kútilýde.
Ónerkásip parkiniń qajettilikterin qamtamasyz etý úshin ınvestor kómir jylý elektr stansasy men aǵyndy sýlardy tazartý stansasyn salýdy da josparlap otyr. Ary qaraı tuz qyshqyly men suıyq ammıakty qosa alǵanda, hımııalyq komponentter shyǵaratyn zaýytty iske qosý qarastyrylǵany atap ótildi. Negizgi nysandardy paıdalanýǵa berý 2026 jylǵa josparlanǵan. 1,5 myńǵa deıin jumys ornyn ashý kózdelýde.
Oljas Bektenov bul jobany júzege asyrý aýyl sharýashylyǵy ónimderin qaıta óńdeý deńgeıin arttyrýda, eksporttyq áleýetti damytýda jáne zamanaýı agrotehnologııalardy tartýda mańyzdy qadam bolatynyn atap ótti.
Premer-mınıstr Sarysý aýdanynda «Qazaq Soda» JShS kaltsıılengen soda shyǵaratyn zaýyt qurylysynyń barysyn tekserdi. Yildirim Holding atqarýshy dırektory Ismaıl Djeılan men «Qazaq Soda» JShS dırektory Ramazan Ibraımov joba týraly baıandady. 42 gektar alqapta birinshi kezeńde qýattylyǵy jylyna 500 myń tonna ónim óndiretin óndiris kesheni iske asyrylyp, keıinnen 1 mln tonnaǵa deıin ulǵaıtylady. Jergilikti shıkizat paıdalanylatyn bolady. Óndiris úderisinde qaldyqtardy nóldik deńgeıde qamtamasyz etetin tehnologııalardy qoldaný josparlanýda.
Kaltsıılengen soda metallýrgııa, shyny, tamaq, toqyma jáne hımııa ónerkásibinde, sondaı-aq turmystyq hımııa óndirisinde qoldanylady. Búginde elimizdiń sodaǵa degen qajettiligi jylyna 350-400 myń tonnany quraıdy. Jobany júzege asyrý ımportty tolyq almastyrýdy qamtamasyz etýge jáne TMD elderi men Qytaıǵa eksportty bastaýǵa múmkindik beredi.
Qazirgi ýaqytta qurylys-montajdaý jumystary 30%-ǵa oryndaldy, negizgi jabdyqtardy jetkizý júzege asyrylýda. Zaýytty paıdalanýǵa berý 2026 jyldyń tamyz aıyna josparlanǵan. Joba aıasynda 1 myń jumys orny, onyń ishinde 400 turaqty jumys orny ashylady. Investıtsııalardyń jalpy kólemi shamamen $400 mln-dy quraıdy.
Premer-mınıstr Qazaqstandy álemdegi jetekshi kaltsıılengen soda óndirýshilerdiń qataryna qosatyn, ımportqa táýeldilikti tómendetetin jáne elimizdiń hımııa ónerkásibin damytý úshin jańa múmkindikter týǵyzatyn jobany ýaqtyly júzege asyrýdyń mańyzdylyǵyn atap ótti. Atalǵan jobany júzege asyra otyryp, elimiz Qytaı, Túrkııa, AQSh jáne Reseı sııaqty álemdegi jetekshi soda óndirýshileriniń qataryna qosylady.
Buǵan deıin Oljas Bektenovtiń Qordaıdaǵy kólik-logıstıkalyq keshen salý jumysynyń barysyn teksergenin jazǵan edik.