Baýyrjan Baıbek: Praımerızdiń maqsaty – partııaǵa jańa adamdardy ákelý
Suhbat barysynda el Prezıdentiniń jýyrda jasaǵan joldaýynan týyndaıtyn mindetter, aldaǵy Májilis jáne máslıhattar saılaýy, ókildi organdardyń quzyrettilik máseleleri, ondaǵy jańalyqtar jáne elimizde partııa bastamasymen tuńǵysh ret ótkizilip jatqan saıası is-shara – praımerızdiń jaı-kúıi, saıası dodanyń ótý reti men tártibi jaıly jan-jaqty áńgime boldy.
Sóz basyn Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń Joldaýynan bastaǵan Baýyrjan Baıbek, atalǵan qujattyń mańyzdy tustaryna keńinen toqtaldy.
«Búginde pandemııaǵa baılanysty kúrdeli ahýalǵa oraı josparlaý shegi men jurttyń talap-tileginiń sheńberi belgili bir deńgeıde aıqyndalyp qalǵanyn kórip otyrmyz. Menińshe, Prezıdent Joldaýy eki iri blokqa jaýap beredi. Birinshiden, ol – azamattarymyzdyń qazirgi suranysy. Munyń qazirgideı belgisizdik kezeńinde tipti de mańyzdylyǵy artady. Qasym-Jomart Kemeulynyń Joldaýynda osy máselege arnaıy bólim arnalǵan. Munda ekonomıkany damytý, jumys oryndaryn qurý, halyqtyń turmysy tómen tobyna járdem berý sekildi keshendi de ózekti máseleler qamtylǵan. Sonymen birge Joldaý – memlekettiń ortasha merzimde damý máselelerine de jaýap beretin qujat. Munda jańa ekonomıkalyq saıasattyń 7 negizgi basymdyǵy belgilengen. Joldaý naqty reformaǵa baǵyttalyp, «Halyq únine qulaq asatyn memleket» tujyrymdamasyn naqtylaı túsken. ıAǵnı, munda Prezıdent berik saıası erik-jiger tanytyp, sabaqtastyqty jalǵastyrýda» - dep atap ótti partııa Tóraǵasynyń birinshi orynbasary.
Sonymen birge, Prezıdent Joldaýynda aıtylǵan aýyl ákimderin saılaý, memlekettik basqarýdyń tıimdiligin arttyrý, Strategııalyq josparlaý agenttigin qurý máseleleri de nazardan tys qalmady. Baýyrjan Baıbek Joldaýda aıtylǵan aýyl ákimderin tikeleı saılaýdyń mańyzdy reformaǵa bastaıtyn óte jaqsy bastama ekenin aıtyp, saılanǵan ákimniń halyqqa kóbirek kóńil bóletinin atap kórsetti. Aýyl ákimderi elimizdegi ákimderdiń 90%-ten astamyn quraıdy.
«Prezıdent aıtqandaı, biz halyq únine qulaq asatyn memleketti qurýymyz qajet. Qazirgideı koronavırýs kezinde kóp jerlerde jergilikti basshylar, aýdan, aýyl ákimderi keıbir máselelerdi sheshpegenin, jaǵdaıǵa mán berip, qamdanbaǵanyn kórip jatyrmyz. Halyqtan aryzdyń kóbeıýi, túrli máseleler 1 emes 100 ret kóterilse, árıne, ony júıeli problema dep aıtýǵa bolady. Sondyqtan saılanǵan ákimder osy máselelerge kóbirek mán berip, kóńil bóledi. 2015 jyldan bastap Elbasy bastamasymen 5 ınstıtýtsıonaldyq reforma aıasynda ákimderdi, jalpy maslıhat depýtattaryn saılaý bastaldy. Endi tikeleı sondaı saılaýǵa kóshetin bolamyz. Qoǵamdaǵy keleńsizdikterdi ashyq aıtyp, onymen kúresetin saıası, qoǵamdyq mádenıet qalyptastyrý qajet» - dedi Baýyrjan Baıbek.
Partııa Tóraǵasynyń Birinshi orynbasary, ásirese, elimizdiń saıası keńistiginde qazirgi kezde ótip jatqan praımerızdiń barysyna basa nazar aýdardy.
«Elbasy eki apta buryn óziniń úndeýinde bizge ishki partııalyq irikteý - praımerızdi ashyq, ádil, teń jaǵdaıda ótkizý kerek dep tapsyrdy. Árıne, bul – jańa bastama. Praımerız degen sózdi bilmeýshi edik. Ol – dúnıe júzinde qalyptasqan demokratııalyq qural, halyqtyń saılaýy. Úmitkerlerimiz de halyq aldyna shyǵyp, máselelerdi kóterip, jergilikti problemalardy ashyq aıtady. Praımerızdiń negizgi maqsaty – partııaǵa jańa adamdardy ákelý. Ol – zaman talaby», - dedi Baýyrjan Baıbek.
Suhbat barysynda atqarýshy bılikke, partııaǵa qarata syn aıtyp, qarsylas bolyp júrgen jandardyń praımerızge qatysý múmkindigi jaıly da sóz boldy. Osy oraıda, júıeni syrttan emes, ishten ǵana ózgertýge bolady degen partııa Tóraǵasynyń birinshi orynbasary saıası uıym opponentteriniń óz qataryna qosylýy partııalyqtardy tek qana qýantatynyn alǵa tartty.
Sondaı-aq, tele-suhbatta áıelder men jastarǵa arnap belgilengen kvota jaıy da áńgime arqaýyna aınaldy.
«Áıel azamattarǵa, jastarǵa zańda kórsetilgen 30%-tik kvota bar. Saılaýshylardyń 52%-i – áıel azamattar, 40%-y – jastar. Al maslıhattarǵa kelsek, jastardyń úlesi – 3% qana. Dısbalans kórinip tur. Sondyqtan Elbasynyń tapsyrmasy boıynsha partııada jastarǵa 20%-tik, áıelderge 30% kvota kózdelgen. Halyqtyń jartysynan kóbi áıel azamattar bolǵandyqtan, olarǵa jol ashyp, áleýmettik lıft jasamasaq, onda halyqtyń teń jartysy ekonomıkaǵa úles qosa almaıdy. Sondyqtan áıelderge múmkindik berý máselesi qoǵam úshin de, memleket úshin de mańyzdy» - dedi Baýyrjan Baıbek.
Praımerızdiń taǵy bir jańalyǵy – «Nur Otan» partııasynyń árbir aýdan, óńir, qalaǵa arnap daıyndaǵan 216 damý baǵdarlamasy. Partııa Tóraǵasynyń Birinshi orynbasary jan-jaqty áleýmettik zertteýler men memlekettiń naqty múmkindikterine negizdele otyryp ázirlengen bul qujattardyń el damýyna tıgizer áseri men mańyzyna da keńinen toqtaldy.
«Bizde naqty problemalardyń kartasy bar. Sol karta boıynsha biz árbir aýdanǵa, árbir qalaǵa, óńirge jeke baǵdarlama daıyndadyq. Aǵylshyn tilimen aıtqanda, «kraýdsorsıng» degen jaqsy demokratııalyq qural bar. Kraýdsorsıng degen – halyqtyń pikirin tyńdaý. Aldyn-ala osy baǵdarlamalardy daıyndap, halyqqa jarııa etemiz. Dodaǵa túsken azamattarymyz osy máselelerdi kóteredi. Sodan soń keri baılanys ornatyp, halyqtyń pikirin tyńdaıdy, ony jınaıdy. Praımerızden keıin ony bizge jetkizedi. Sondyqtan osy baǵdarlamalardy aldyn-ala berip, halyqtyń usynysyn jınap, ony taǵy bir ret jetildiremiz» - dep túıindedi Baýyrjan Baıbek.
Esterińizge sala keteıik, praımerızge qatysýǵa 11 myńǵa jýyq adam úmitker retinde tirkelgen. Olardyń ortasha jasy – 43 jas. Praımerızge qatysýǵa tirkelgen kandıdattardyń 34%-i – áıelder. Kandıdattardyń úshten biri – 35 jasqa deıingi jastar. Kandıdattardyń 72% – ózin ózi usynýshylar. Konkýrs bir orynǵa 18 adamǵa deıin jetedi (Nur-Sultan qalasynda).
7 qyrkúıekten bastap praımerızdiń kelesi kezeńi – úgit bastalady. 14 – 30 qyrkúıek aralyǵynda jarııa pikirsaıystar ótedi.
