Baýyrjan Jaqyp «Qazaq ádebıeti» gazetiniń bas redaktory bolyp taǵaıyndaldy

ASTANA. KAZINFORM — «Qazaq ádebıeti» gazetiniń bas redaktory bolyp aqyn, fılologııa ǵylymdarynyń doktory, professor Baýyrjan Jaqyp taǵaıyndaldy. 

«Elimizdiń bas ádebı, mádenı aptalyǵy -“Qazaq ádebıeti» gazetiniń Bas redaktory qyzmetine taǵaıyndaldym. Buryndary Ǵabıt Músirepov, Beıimbet Maılın, Ábdilda Tájibaev, Іslám Jarylǵapov, Syrbaı Máýlenov, Jumaǵalı Saın, Zeınolla Qabdolov, Jumaǵalı Ysmaǵulov, Nyǵmet Ǵabdýllın, Ánýar Álimjanov, Sherhan Murtaza, Tólen Ábdikov, Oralhan Bókeı, Ahat Jaqsybaev, Ulyqbek Esdáýlet, Júsipbek Qorǵasbek, Jumabek Kenjalın, Jumabaı Shashtaıuly sııaqty tulǵalar atqarǵan qyzmetke kelý úlken jaýapkershilik júkteıdi. Akademık-jazýshy Zeınolla Qabdolov ózimniń tól ustazym, al keıingi jyldary Bas redaktor bolǵan Janarbek Áshimjan men Dáýren Qýat ózimniń tól shákirtterim. Qazaqstan Jazýshylar odaǵy basqarma tóraǵasynyń shyǵarmashylyq jónindegi orynbasary bolyp, 7 jylǵa jýyq ter tóktim. Endi mine Tóraǵa Mereke Ábdeshuly Qulkenov Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń Hatshysy — «Qazaq ádebıeti» gazetiniń Bas redaktory qyzmetine taǵaıyndap otyr. Úlken jaýapkershilik pen senimdi aqtaýǵa tyrysamyn», — dep jazdy Feısýbýktegi paraqshasynda Baýyrjan Jaqyp.

Baýyrjan Jaqyp - 1963 jyly 1 mamyrda burynǵy Semeı oblysy Abaı aýdany Aqqora aýylynda týǵan. Almaty qalasyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń jýrnalıstıka fakýltetin bitirgen. Eńbek jolyn Qazaq teledıdarynyń ádebı-dramalyq habarlar bas redaktsııasynda, odan keıin «Jalyn» kitap baspasynda redaktor bolyp bastady. Qazaq teledıdarynda qyzmet atqarǵan kezinde «Dıdar» ádebı telealmanahyn, «Halyq qazynasy», «Jyr jazamyn júregimnen», «Suhbat» habarlaryn ázirlep, júrgizdi. «Aıtys» habaryn jasaýǵa qatysty. «Alataý» telearnasy arqyly «Óleń – sózdiń patshasy», «Baspasózge sholý» tsıkldi habarlaryn júrgizdi.

1986 – 2001 jj. ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetinde oqytý- shy, stajer-zertteýshi, assıstent, aǵa oqytýshy, dotsent, dekannyń oqý isi jónindegi orynbasary, jýrnalıstik sheberlik jáne ádebı redaktsııalaý kafedrasynyń meńgerýshisi, baspa isi kafedrasynyń, merzimdi baspasóz kafedrasynyń meńgerýshisi, jýrnal- ıstıka fakýltetiniń dekany bolyp istedi. 2009 jyly «Qazaq entsıklopedııasynyń» bas dırektor- bas redaktory boldy.

1994 jyly professor T.S. Amandosovtyń jetekshiligimen «Muhtar Áýezov – pýblıtsıst» atty taqyrypta kandıdattyq dıssertatsııasyn, 2004 jyly akademık Z.Qabdolovtyń jetekshiligimen «Qazaq pýblıtsıstıkasynyń qalyptasý, damý joldary» degen taqyrypta doktorlyq dıssertatsııasyn qorǵady. 1997 jyly dotsent, 2005 jyly professor ǵylymı ataǵyn aldy. 200-den astam ǵylymı eńbektiń avtory.

Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń Basqarma múshesi (2002), Qazaqstan Jýrnalıstıka akademııasynyń akademıgi (2006), halyqaralyq Jazýshylar men Pýblıtsıster assotsıatsııasynyń múshesi (2006), QR Joǵary mektep ulttyq ǵylym akademııasynyń korrespondent múshesi (2007), Halyqaralyq Shyńǵys Aıtmatov akademııasynyń akademıgi (2011). QR UǴA-nyń korrespondent múshesi.

«Aýdıtorııa» (1984), «Baspaldaqtar» (1987), «Bir kemeniń ústinde» (1987), «Parýs vremenı» (1987), «Aralym – arym, Balqashym – baǵym» (1988), «Kózimniń nury» (1990), «Aıdyndaǵy aspan» (1996), «Muhtar Áýezov – pýblıtsıst» (1997), «Aq laq» (1997), «Qoltańba» (2001), «Ýaqyt urshyǵy» (2004), «Qazaq pýblıtsıstıkasynyń qalyptasý, damý joldary» (2004), «Pýblıtsıstıkalyq shyǵarmashylyq negizderi» (2007), «Qyzyl qaıyń» (2008), «Abaıdyń Qasqabulaǵy» (2012), «Elikkórgen» (2013), «Meniń dalam» (2014), t.b. kitaptary jaryq kórdi. Tańdaýly jyrlary «Eki myń jyldyq dala jyry» (2000) antologııasyna, «Jyr marjany» atty on tomdyq qazaq poezııasynyń antologııasyna (2015) engizilgen. Shyǵarmalary orys, túrik, ýkraın, makedon, túrkimen, qyrǵyz tilderine aýdaryldy.

Shyǵarmashyl jastardyń «Jiger» festıvaliniń ıegeri (1984), Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń M.Maqataev atyndaǵy syılyǵynyń (1990), Daryndy jas ǵalymdardyń memlekettik stıpendııasynyń (1998), Qazaqstan Jýrnalıster odaǵynyń S. Sádýaqasov atyndaǵy syılyǵynyń (1998), «Daryn» memlekettik syılyǵynyń (1999), 2004 jyly Bakýde ótken Búkil túrki dúnıesi aqyndarynyń 11-shi «Hazar sheır aqshamdary» festıvaliniń ıegeri. QR Mádenıet jáne aqparat mınıstrliginiń «Mádenıet qaıratkeri» tósbelgisimen marapattalǵan (2006). Túrkııanyń Elazyǵ shaharynda ótken áıgili jazýshy Shyńǵys Aıtmatovqa arnalǵan búkil túrki dúnıesi aqyndarynyń 15-shi «Hazar sheır aqshamdary» festıvaliniń dıplomanty (2007). Makedonııanyń Skope, Kosovanyń Prıshtına qalalarynda ótken búkil túrki dúnıesi aqyndary festıvaliniń ıegeri (2007). «JOO- nyń úzdik oqytýshysy» respýblıkalyq baıqaýynyń jeńimpazy (2009), QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń Qurmet gramotasyn (2010), 2011 jyly sáýirde Elbasy N.Á. Nazarbaevtyń Alǵys hatyn aldy. «QR táýelsizdigine 20 jyl», medalimen, «Qurmet» ordenimen, 2013 jyly «Mádenıet salasynyń úzdigi» tósbelgisimen marapattaldy. Shákárim atyndaǵy Semeı memlekettik pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń «Qurmetti professory». 2014 jyly Qazaqstan Jýrnalıstıka akademııasynyń «Altyn juldyz» syılyǵymen, t.b. kóptegen syılyqtarmen marapattalǵan.

2015 jyldyń naýryzynan bastap ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıetinde rektordyń keńesshisi – «Ónegeli ómir» serııalyq basylymy bas redaktorynyń orynbasary qyzmetin atqarady.

2018 jyldyń 12 naýryzynda ótken Qazaqstan Jazýshylarynyń HV quryltaıynda Qazaqstan Jazýshylar odaǵy Basqarma Tóraǵasynyń orynbasary bolyp saılandy.