Batys Qazaqstanda 521 myń gektarǵa aýyl sharýashylyǵy daqyldaryn egý kózdelip otyr
BQO aýyl sharýashylyǵy basqarmasy basshysynyń orynbasary Denıs Omashevtiń aıtýynsha, sonyń ishinde 214 myń gektary (57 myńy – kúzdik, 157 myńy – jazdyq) – dándi daqyldar.
Sondaı-aq 126 myń gektarǵa (55 myńy – kúnbaǵys, 157 myńy – maqsary) maıly daqyldar sebilmekshi. 8,8 myń gektarǵa kartop, kókónis-baqsha daqyldary otyrǵyzylady.
Sonymen qatar mal sharýashylyǵyn qajetti jemshóppen máselesin sheshý maqsatynda 172 myń gektarǵa mal azyqtyq daqyldar (sonyń 13,5 myńy – birjyldyq, 12,8 myńy – kópjyldyq shóp, 1,6 myńy – súrlemdik daqyl, 144,1 myńy – ótken jyldardaǵy kópjyldyq shóp) egiledi.
Basqarma basshysy orynbasarynyń sózine qaraǵanda, kóktemgi egiske qajetti 17 myń tonna jazdyq dándi daqyldar, 2 myń tonna maıly daqyldar, 0,4 myń tonna mal azyqtyq daqyldar jáne 4,8 myń tonna kartop tuqymy tolyqtaı daıyndaldy.
Sońǵy jyldary óńirde aýyl sharýashylyǵy tehnıkalary jaqsy jańartylýda. Mysaly, oblys sharýalary 2020 jyly – 884, 2021 jyly 1062 aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyn lızıngke satyp aldy.
Kóktemgi dalalyq jumystarǵa 4670 traktor, 3050 tuqymsepkish, 838 qopsytqysh 1 sáýirge deıin tolyq daıyn bolmaqshy.
Sonymen qatar sharýalardyń qajetti janar-jaǵar maıdy qolaıly baǵamen alýyn qamatamasyz etý barysynda Atyraý munaı óńdeý zaýytynan 11,5 myń tonna arzandatylǵan dızel otyny bólindi (sáýir – 3 myń tonna, mamyr – 5,5 myń tonna, maýsym – 3 myń tonna). Dızel otynynyń baǵasy lıtrine 184-188 teńgeden keledi. Bólingen dızel otyny kóktemgi dalalyq jumystardy ýaqtyly júrgizýge tolyq jetkilikti.
-Qazirgi tańda daıyndyq jumystary tolyqqandy júrgizilip jatqanymen, RF Úkimetiniń qaýlysyna sáıkes bıylǵy 15 naýryzdan 30 maýsymǵa deıin Reseıden dándi daqyldardy áketýge ýaqytsha tyıym salynýy túıtkildi máseleni týyndatyp otyr. Soǵan baılanysty Reseı shekarasynda BQO aýyl sharýashylyǵy taýar óndirýshileri satyp alǵan aýyl sharýashylyǵy daqyldarynyń tuqymdary tıelgen avtokólikter ótkizilmeı, keri qaıtarylýda. Jalpy, Reseıden oblys sharýashylyqtarymen aldyn ala aqshasyn tólep, kelisimshartqa otyrylǵan 1200 tonna tuqym alynýy tıis, - deıdi basqarma basshysynyń orynbasary.
Oǵan qosa kóktemgi dalalyq jumystarǵa qatysatyn aýyl sharýashylyǵy tehnıkasy negizinen Reseı men Belarýsta óndiriletindikten, ishki naryqta qosalqy bólshekterdiń tapshylyǵy men baǵasynyń ósýi baıqalady.
«Kóktemgi egis jumystaryn josparly jáne ýaqtyly ótkizý maqsatynda atalǵan máselelerdi sheshý baǵytynda 2022 jylǵy 17 naýryzda Qazaqstan Respýblıkasy Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligine hat joldandy», dedi D.Omashev.
Onyń málim etkenindeı, memlekettik qoldaý, ıaǵnı sýbsıdııalaý baǵdarlamalary boıynsha 726,4 mln teńge qarjy bólinip otyr. Sýbsıdııalaý erejeleri bıylǵa ózgerissiz, kúshinde qalady. Ózgerister 2023 jylǵy 1 qańtardan kúshine enetin bolady.
Tuqym sharýashylyǵyn damytýdy sýbsıdııalaý boıynsha 2022 jylǵa 247 mln teńge qaraldy (2021 jyly – 196 mln teńge). Osy qarjyǵa 1 700 tonna tuqymdy sýbsıdııalaý josparlanýda.
Sýbsıdııalaý baǵdarlamalarynan bólek kóktemgi dalalyq jumystardy qarjylandyrýǵa «Keńdala» baǵdarlamasy boıynsha 950 mln teńge (mólsherleme 5 paıyz) jáne «Agrobıznes» baǵdarlamasy arqyly 250 mln teńge (mólsherleme 17 paıyz) qarastyryldy.
Qazirgi tańda barlyǵy 764 mln teńge nesıe, sonyń ishinde «Keńdala» baǵdarlamasy boıynsha 33 aýyl sharýashylyǵy taýaryn óndirýshige 671 mln teńge jáne «Agrobıznes» baǵdarlamasy arqyly 4 sharýaǵa 93 mln teńge berildi. Ótinimderdiń túsýine baılanysty nesıelendirý jumystary jalǵasýda.
Kúni búgin turaqtandyrý qory arqyly maýsymaralyq kezeńde belgilengen baǵamen kókónis ónimderimen qamtamasyz etý úshin jáne shıkizatty odan ári 1-surypty un men kúnbaǵys maıyna qaıta óńdeý úshin forvardtyq satyp alý boıynsha shamamen 1 mlrd teńge kóktemgi egis jumystaryna baǵyttalatyn bolady.
Jalpy, turaqtandyrý qory boıynsha «aınalym shemasy» tetigi sheńberinde áleýmettik mańyzy bar azyq-túlik taýarlarynyń baǵalaryn turaqtandyrý jáne turaqtandyrý qoryna azyq-túlik taýarlaryn satyp alý úshin 1,8 mlrd teńge qarjy bólindi. Búgingi tańda turaqtandyrý qorynda 3 676 tonna kóleminde azyq-túlik ónimi bar. Qaraqumyq jarmasy, kúrish jáne qant baǵasyn turaqtandyrý úshin qosymsha qaryz berý kózdelýde.
Oblystaǵy un tartýshy kásiporyndardy arzandatylǵan bıdaı astyǵymen qamtamasyz etý jáne 1-surypty nannyń baǵasyn turaqtandyrý maqsatynda «Azyq-túlik kelisimshart korporatsııasy» UK» AQ arqyly óńirlerdegi un tartýshy kásiporyndarǵa arzandatylǵan (90 myń teńge/tonna) bıdaı jiberý tetigi iske qosylýda. Osy sharalardy iske asyrý úshin 16 myń tonna bıdaıǵa úsh jaqty memorandýmǵa qol qoıyldy.
«Azyq-túlik kelisimshart korporatsııasy» UK» AQ arqyly azyq-túliktik bıdaıdy satyp alyp, oblys turǵyndary úshin 1-surypty bıdaı unynyń (áleýmettik nannyń) baǵasyn turaqtandyrý sharalaryna qatysý úshin «Beles Agro» JShS men «Jelaev AÓK» AQ un tartýshy kásiporyndary operator retinde usynyldy.
«Osyndaı is-sharalar Prezıdent tapsyrmasyna sáıkes óńirdiń azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etýge septesetin bolady», dedi Denıs Omashev.
Eske sala keteıik, budan buryn BQO-da azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etý baǵytynda 94 ınvestıtsııalyq joba júzege asyrylyp jatqanyn jazǵan bolatynbyz.