BQO ýnıversıtetinde túıe sútinen balmuzdaq pen ıogýrt jasaý qolǵa alyndy
ORAL. KAZINFORM – Jáńgir han atyndaǵy Batys Qazaqstan agrarlyq-tehnıkalyq ýnıversıtetiniń «Taǵam qaýipsizdigi» ǵylymı-zertteý zerthanasynda túıe sútinen balmuzdaq pen ıogýrt jasala bastady.
Zerthana meńgerýshisi, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty Aıan Orazovtyń málim etkenindeı, túıe sútinen balmuzdaq pen ıogýrt jasaý ıdeıasy budan eki jyl buryn oıyna kelgen.
Aıan Jarylqasynulynyń sózine qaraǵanda, óziniń dıssertatsııasyn qorǵap kelip, jas maman retinde jumysqa ornalasqannan keıin ǵylymı jetekshisimen birge jańa ónim túrlerin shyǵarýdy oılastyra bastaǵan. «Jas ǵalym» konkýrsynyń granttyq qarjysyn ıelenip, osy ǵylymı jobasyn júzege asyrǵan.
- Bizdiń zerthanamyz bıylǵy qyrkúıek aıynan beri jumys isteı bastady. Túıe sútinde aqýyz mólsheri joǵary ekendigin eskere otyryp, aldymen balmuzdaq jasaýdy qolǵa aldyq. Munyń sebebi – balmuzdaqtyń balalar arasynda tanymal taǵam ekendigi. Durys tamaqtanbaý aǵzaǵa teris áser etedi. Bizdiń maqsatymyz – taǵamnyń sapalyq kórsetkishin arttyryp, ratsıondy retteýge septesý. Túıe sútinen jasalǵan balmuzdaq aǵzaǵa qajetti zattardy bóledi, tez qorytylady. Kúni búgin balmuzdaqqa ónertabystyq patent aldyq. Al ıogýrtqa ótinish berip qoıdyq, - deıdi A.Orazov.
Onyń aıtýynsha, balmuzdaq daıyndaý tehnologııasy retseptýraǵa sáıkes qospalardy aralastyrýdan bastalady. Túıe súti, qant, qosymsha dámdeýishter, basqa da qospalar qosylady. Eki-úsh saǵat boıy turaqtandyrýdan keıin aýamen qanyqtandyrylyp, frezerlik apparat arqyly daıyn ónim alynady.
Mamannyń málimdeýinshe, túıe súti Batys Qazaqstan men Atyraý oblysyndaǵy sharýa qojalyqtarynan ákelinedi. Túıeniń túrine, jerindegi shóbine baılanysty sútiniń quramynda ózgeshelikter bolady. Súttiń maılylyǵy sıyrdikinen kem emes. Mysaly, Atyraý oblysynan jetkizilgen túıe sútiniń maılylyǵy 10 paıyz boldy.
- Jalpy, elimizde túıeniń shubatyn untaq túrinde óndirý qolǵa alynǵanymen, ol árige barmaı qalyp jatady. Sondyqtan túıe sútinen birneshe ónim túrin óndirgen áldeqaıda tıimdi bolmaq. Bizdiń maqsatymyz – bolashaqta balmuzdaq pen ıogýrtty óndiristik negizde óndirýge ǵalym retinde óz úlesimizdi qosý, - dedi A.Orazov.
Ýnıversıtettiń taǵam qaýipsizdigi mamandyǵynyń 1 kýrs magıstranty Sándi Ǵılman ıogýrttyń jasalý jolyn aıtyp berdi.
- Sútti pasterlegennen keıin 40-40 gradýsqa deıin jylytamyz. Qajetti qospalar qosylady. Qazirgi kezde ıogýrttiń tórt túrin jasap shyǵardyq. Onyń qyshqyldyǵyn anyqtaımyz, túptep kelgende, qaısysy talapqa saı keledi, sonyń bárin zertteý ústindemiz. Bul dámdeýishtersiz tabıǵı taza ónim bolyp esepteledi, - dedi S.Ǵılman.
Eske sala keteıik, budan buryn batysqazaqstandyq ǵalymdardyń kıik etinen shujyq jasap shyǵarǵanyn jazǵan bolatynbyz.