Batys Qazaqstanda aǵashtar nege jersinbeıdi – mınıstrlik jaýap berdi
ORAL. KAZINFORM – Batys Qazaqstan oblysynda egilgen aǵashtardyń jersiný deńgeıiniń tómendigi jóninde Kazinform agenttigi másele kótergen edi.
Onda BQO tabıǵı resýrstar jáne tabıǵat paıdalanýdy retteý basqarmasynyń derekterine sáıkes kúzgi túgendeý qorytyndysy boıynsha orman daqyldarynyń jersinýiniń ortasha kórsetkishi 2021 jyly — 44,9%, 2022 jyly — 41,6%, 2023 jyly — 41,3 paıyz bolǵan edi.
Al keıbir ekologtardyń pikirinshe, aǵashtardyń jersinýi 25 paıyz shamasynda.
Osy máselege oraı Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrliginen jaýap keldi. Hatta aıtylǵandaı, Batys Qazaqstan oblystyq orman sharýashylyǵy jáne janýarlar dúnıesi aýmaqtyq ınspektsııasy tekserý josparyna jáne orman daqyldaryna túgendeý qaǵıdasyna sáıkes jyl saıyn orman jáne janýarlar dúnıesin qorǵaý jónindegi kommýnaldyq memlekettik mekemelerde tekserý júrgizedi.
Tekserý qorytyndysy boıynsha ınspektsııa orman daqyldarynyń jersiný deńgeıiniń tómendiginiń mynadaı negizgi sebepterin anyqtaǵan:
— otyrǵyzý materıalyn tasymaldaýǵa qoıylatyn talaptardy saqtamaý;
— agrotehnıkalyq is-sharalardyń buzylýy;
— qolaısyz aýa raıy jaǵdaılary (mysaly, 2024 jyly sý tasqynynan keıin pıtomnıkter men orman ekpeleri shaıylyp ketti);
— orman daqyldary ýchaskeleriniń jabaıy janýarlar men úı maldarynyń zaqymdanýynan saqtalýyn qamtamasyz etý jónindegi sharalardyń bolmaýy.
Qoldanystaǵy orman zańnamasyna sáıkes 15 paıyzdan astamy joıylǵan orman daqyldary tolyqtyrylýǵa jatady.
— Orman daqyldarynyń joıylýy birkelki emes ýchaskelerde tolyqtyrý kez kelgen, biraq jersiný 25 paıyzdan tómen emes kezde júrgiziledi. Orman aǵashtarynyń jaı-kúıi basty tuqymdylardyń alqap boıynsha jersinýine, bóliný sıpatyna baılanysty. Osy oraıda ósimdikterdiń ósip-damýyna jándikter men sańyraýqulaq aýrýlarynyń búldirýi, sondaı-aq tórt túlik pen jabaıy janýarlardyń jaıylýy áser etýi múmkin. Orman ıelenýshiniń kinásinen orman daqyldarynyń normatıvtik ómir súrýine qol jetpegen jaǵdaıda olar osy orman ıelenýshiniń qarajaty esebinen tolyqtyrylýǵa tıis, — delingen resmı jaýapta.
BQO orman sharýashylyǵy jáne janýarlar dúnıesi aýmaqtyq ınspektsııasynyń málimetine qaraǵanda, óńirde orman ósirý boıynsha 2021-2027 jyldarǵa arnalǵan jospar bekitilgen.
Osy baǵdarlama aıasynda jalpy aýmaǵy 15 228 gektar jerde 56,6 mln túp aǵash otyrǵyzý kózdelgen.
Alaıda orman daqyldarynyń jersiný deńgeıi oıdaǵydaı bolmaı otyr. Oblys boıynsha 65 paıyz tóńireginde.
— Memlekettik orman qory aýmaǵynda maldyń baqylaýsyz jaıylýy ózekti máseleniń biri bolyp qalyp otyr. Mal jas óskinderge zııanyn tıgizedi. Qazirgi tańda orman daqyldaryn qorǵaý baǵytynda sharalar qabyldanýda. Kópjylǵy eńbek jemisin saqtaý úshin qorshaýlar ornatylyp jatyr. 2024 jyly otyrǵyzylǵan orman daqyldarynyń jersiný deńgeıi qoldanystaǵy túgendeý qaǵıdasyna sáıkes aldaǵy jyly anyqtalady. Bul jasalǵan jumys nátıjesin baǵalap, bolashaqtaǵy is tásilderin naqtylaýǵa múmkindik beredi, — deıdi ınspektsııa basshysy Nurlan Rahymjanov.
Eske sala keteıik, budan buryn Batys Qazaqstanda egilgen mıllıondaǵan aǵash nege jersinbeı qýrap ketetinin jazǵan bolatynbyz.