Batys Qazaqstan oblysynda sút ónimderimen qamtý ózekti másele bolyp otyr
ORAL. KAZINFORM – Batys Qazaqstan oblysynda sút ónimderimen qamtý ózekti másele bolyp otyr. Bul týraly QR Premer-Mınıstri Oljas Bektenovtiń BQO-ǵa jumys sapary barysynda málim etildi.
BQO ákiminiń orynbasary Qalııar Aıtmuhambetovtiń aıtýynsha, óńirde Memleket basshysynyń aýyl sharýashylyǵynyń jalpy ónim kólemin 2 ese arttyrý jónindegi tapsyrmasyna sáıkes tıisti jumystar atqarylýda.
Onyń sózine qaraǵanda, bıyl oblysta barlyq egis alqaby 606,8 myń gektar bolmaq. Osy oraıda bıdaı jáne arpa egisin ońtaılandyrý arqyly maıly, mal azyqtyq jáne kartop daqyldary alqaptary ulǵaıtylady.
Sondaı-aq maýsymaralyq kezeńde kartop jáne kókónis saqtaýǵa arnalǵan 51 myń tonnalyq 32 qoıma bar (75 paıyz). Bıyl 18 myń tonnalyq 4 qoımany iske qosý arqyly qajettilikti tolyq qamtý kózdelýde.
Sý únemdeý tásilderi arqyly 2023 jyly 9,0 myń ga alqap sýarylǵan bolsa, bıyl 11,0 myń gektarǵa jetkizilmek.
Jyl saıyn tórt túlik boıynsha turaqty ósim baıqalady. Oblysta 33,5 myń basqa arnalǵan (barlyq ınfraqurylymdarmen jabdyqtalǵan) 14 mal bordaqylaý alańdary bar. Bıyl syıymdylyǵy 17,4 myń basqa arnalǵan 7 mal bordaqylaý alańy iske qosylmaqshy.
«Oblysta sút ónimderin óndirýge basa nazar aýdarylmaq. Qajettilik 112 myń tonna bolsa, qazir sonyń 25 paıyzy ǵana qamtylyp otyr. Memleket basshysynyń tikeleı tapsyrmasyna sáıkes SQO tájirıbesin tırajdaý baǵdarlamasy («Agroónerkásiptik keshendegi ınvestıtsııalyq jobalarǵa kredıt berý» baǵdarlamasy) aıasynda ótken jyly 6 mlrd teńge qarajat bólindi. Sonymen qatar bıyl 2,8 mlrd teńge bólinip, jalpy 2 700 basqa arnalǵan 6 iri sút-taýarly fermasynyń qurylysy jáne keńeıtý jumystary júrgizilýde. Nátıjesinde sút óndirisi 41,2 myń tonnaǵa jetip, qamtylýy 36,8 paıyzǵa jetetin bolady», - dedi Q.Aıtmuhambetov.
Osyǵan oraı Oljas Bektenov memleket tarapynan aýyl sharýashylyǵyna udaıy qoldaý kórsetilip otyrǵanyn atap ótti.
«Bıyldyń ózinde aýyl sharýashylyǵy taýarlaryn óndirýshilerdi qoldaý úshin 500 mlrd jýyq teńge bólinip jatyr. Tyńaıtqysh, sýmen qamtý jáne basqa maqsattarǵa jumsalatyn shyǵynnyń 50 paıyzy sýbsıdııalanady. Qazir Prezıdenttiń tapsyrmasy boıynsha qarjy kólemi eki ese kóbeıtiledi. Sondyqtan perspektıva bar, belsendi jumys jasaý qajet», dedi Úkimet basshysy.
Budan keıin Premer-Mınıstr «World Green Company» JShS jylyjaı kesheniniń jumysymen tanysty.
Kásiporyn dırektory Murat Ibragımovtiń málim etkenindeı, «Báıterek» jylyjaı kesheniniń aýmaǵy – 12 gektar, oblystaǵy iri ınvestıtsııalyq jobalardyń biri. Joba quny 14 mlrd teńge bolsa, óndiristik qýaty – jylyna 7,6 myń tonna kókónis óndirý. 2021 jyly iske qosylǵan jylyjaıda 190 adam eńbek etedi. Ortasha jalaqy – 216 myń teńge.
«Jylyjaı paıdalanýǵa berilgennen beri 9 myńnan astam tonna qııar, 5 myńnan astam tomat óndirildi. Ónim ótkizýde másele joq», dedi M.Ibragımov.
Sonymen qatar Úkimet basshysyna Aqjaıyq aýdanynda ornalasqan «Sátımola» ken ornyn ıgerý barysy da tanystyryldy. Soaktsıoner Nurlan Artyqbaev kalıı tyńaıtqyshtaryn óndirý baǵytynda iri jobanyń qolǵa alynyp jatqanyn baıandap, 2025-2027 jyldary qurylys-montaj jumystary atqarylyp, 2030 jylǵa qaraı tolyq qýatyna kóshý kózdelip otyrǵanyn jetkizdi.
«Ken ornynda jylyna 12 myń tonna kalıı tyńaıtqyshyn óndirý josparlanýda. Bastapqy kezeńde 1500, kásiporyn iske qosylǵan kezde 4 myń turaqty jumys orny ashylmaq. Joba barlyq halyqaralyq ekologııalyq talaptarǵa saı keledi. Eksporttyq ónim kólemi jylyna 5,1 mlrd dollar shamasynda bolmaq. Ónim 30-dan astam elge jóneltilmek. Álemdegi qajettilik qazirgi kezde 80,6 mln tonna kalıı hrolıdi bolsa, 2030 jylǵa qaraı 97 mln-ǵa jetpek. Kásiporyn ashylǵan kezde Qazaqstan kalıı tyńaıtqyshtaryn óndirý jóninen álemdegi TOP-5-ke kirmek», dedi N.Artyqbaev.
«Іri ken ornyn ıgerý úshin memleket lıtsenzııa berdi. Endi mindettemelerdi ýaqtyly oryndaý kerek. Merziminde qarjyny salyp, óndiristi bastaý kerek. Memleket tarapynan da qoldaý kórsetiletin bolady», dedi Oljas Bektenov.
Eske sala keteıik, budan buryn Oljas Bektenovtiń Oral qalasynda JEO 80 paıyzǵa tozǵany jóninde aıtqanyn jazǵan bolatynbyz.
