Batys Qazaqstan oblysy jylytý maýsymyna qanshalyqty daıyn
ORAL. KAZINFORM — Batys Qazaqstan oblysynda aldaǵy jylytý maýsymyna daıyndyq qalaı júrgizilip jatyr? Kommýnaldyq kásiporyndardyń ózekti máseleleri qalaı sheshilýde? Mine, osy oraıda Kazinform tilshisi BQO energetıka jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq basqarmasynyń basshysy Beıimbet Mýsınge birneshe saýal qoıǵan edi.
— Beıimbet Málikuly, «Qys qyr astynda» degendeı, jylytý maýsymyna daıyndyq qashan aıaqtalady?
— Ázirlik jumystary týraly aıtqanda, aldymen aýyzǵa áleýmettik mekemeler ilinedi. Kúni búgin oblysta densaýlyq saqtaý, bilim, sport jáne áleýmettik salada 3 571 nysan bolsa, solardyń barlyǵy daıyn.
Oral qalasyn «Jaıyqjylýqýat» AQ jylýmen qamtamasyz etetini belgili. Aldaǵy jylytý maýsymyna jylýmen jabdyqtaý júıelerin daıyndaý úshin 3,5 mlrd teńgege 9,5 kılometr qubyr men negizgi jabdyqtardy jóndeý jumystary josparlanǵan edi. Qazirgi tańda 8,5 kılometr jylý jelisi jóndelip, 90 paıyzǵa oryndalyp otyr.
Sondaı-aq osy kásiporynǵa qarasty jylý-elektr ortalyǵynda 3 083 tonna mazýt qory bar, ıaǵnı tolyq qamtamasyz etilgen.
Oblys ortalyǵynda «Batys sý arnasy» JShS boıynsha 2 mlrd teńgege 5,7 kılometr sý qubyrlaryn jáne № 18A káriz-sorǵy stantsııasyn qaıta qurý jumystary 80 paıyzǵa aıaqtaldy.
Aqsaı qalasynda «Aqsaıjylýqýat» MKK № 23 úıdiń qazandyǵyn, № 9 jáne № 11 káriz-sorǵy stansasyn jáne Bestaý sý qabyldaǵyshyn kúrdeli jóndeýden ótkizdi. 63 km jylý jelilerine syǵymdaý jumystary júrgizildi. Aqsaı jylytý maýsymyna tolyqtaı daıyn dep aıtýǵa bolady.
«Batys Qazaqstan aımaqtyq elektr jelilik kompanııasy» JShS teńgeriminde kerneýdiń ár túrli klastaryndaǵy 20 531 shaqyrym elektr berý jelileri, 156 qosalqy stantsııa jáne 3 028 túrli keshendi transformatorlyq qosalqy stantsııa bar.
Kúni búgin oblys boıynsha elektr jelileriniń tozýy ortasha eseppen alǵanda — 78,86 paıyz.
Tozýdy azaıtý maqsatynda kompanııa bıyl ınvestıtsııalyq baǵdarlama boıynsha 1,2 mlrd teńgege 43,6 shaqyrym kabeldik jáne áýe jelilerin qaıta qurý, 128 jabdyq men tirekti aýystyrý jáne energııa resýrstaryn baqylaý men esepke alýdyń avtomattandyrylǵan júıesin ornatý jumystaryn júrgizip jatyr. Sonymen qatar jóndeý qory aıasynda 500 mln teńgege 550 shaqyrym elektr jelileri, 22 qosalqy stantsııa jáne 120 keshendi transformatorlyq qosalqy stantsııa jóndeýden ótkizildi.
Aldaǵy jylytý maýsymyna daıyndyq jumystary 15 qazanǵa deıin tolyqtaı aıaqtalatyn bolady.
— Oral qalasynda magıstraldyq jylý qubyrlaryn qaıta qurýǵa qansha qarjy bólindi, bul jumys qalaı atqarylyp jatyr?
— 2025 jyly № 2 jylý magıstralin qaıta qurý jobasyn jalǵastyrýǵa Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń rezervinen 2,6 mlrd teńge bólindi. Búgingi tańda jumystar 80 paıyzǵa oryndaldy, 3,2 km qubyr tóseldi. Odan basqa, 5,5 km jylýmen jabdyqtaý jelileri qaıta jańartyldy.
— Jýyrda Premer-Mınıstrdiń keńesshisi Eraly Toǵjanovtyń qatysýymen ótken keńesten keıin nendeı máselelerge basa kóńil bólinip otyr?
— Premer-Mınıstrdiń keńesshisi Eraly Toǵjanovtyń qatysýymen Oralda ótken keńesten keıin bilim berý, densaýlyq saqtaý nysandarynyń jylytý maýsymyna daıyndyǵy jáne tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alý týraly máseleler pysyqtaldy. Atap aıtqanda, jylýmen qamtamasyz etý uıymdarynyń, turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq nysandarynyń jumysy zerdelenip, Oral qalasyndaǵy jylý jelilerin jańǵyrtý barysyna baqylaý kúsheıtildi.
Premer-Mınıstrdiń keńesshisi jaýapty mınıstrliktermen jáne BQO ákimdigimen birlesip, Oral jylý-elektr ortalyǵynyń óndiristik ǵımaratyn kúrdeli jóndeýge jáne jylý qondyrǵylaryn qaıta jańǵyrtýǵa qarajat bólý máselesin qarastyrýdy tapsyrdy. Sondaı-aq Aqjaıyq, Terekti jáne Báıterek aýdandaryn gazdandyrýǵa arnalǵan «Rostoshı-Taıpaq» joǵary qysymdy gaz qubyryn qaıta jańǵyrtý jobasyn qarjylandyrý máselesi kún tártibinde tur. «Energetıkalyq jáne kommýnaldyq sektordy jańǵyrtý» ulttyq jobasy aıasynda jumystardy jandandyrý, 2025-2026 jyldarǵa josparlanǵan energetıkalyq jáne kommýnaldyq nysandardy kúrdeli jóndeý men qaıta qurý jumystaryn tolyq kólemde qamtamasyz etý máselesine de nazar aýdaryldy.
Oblystyń jylý-energetıkalyq júıesiniń senimdi jáne apatsyz jumys isteýi úshin atalǵan is-sharalardyń atqarylǵany mańyzdy.
— Sózińiz aýzyńyzda, taıaýda Oralda gıdravlıkalyq synaq kezinde qubyr jaryldy. Mundaı jaǵdaı qysta bolmas úshin ne isteý kerek?
— Iá, jaqynda júrgizilgen gıdravlıkalyq synaqtar barysynda qubyr jarylǵany ras. Aıta ketý kerek, gıdravlıkalyq synaqtyń ózi qysqy merzimde qubyr jarylýynyń aldyn alý sharasy bolyp esepteledi. Bul synaqtar júıeniń álsiz tustaryn der kezinde anyqtaýǵa jáne apatty jaǵdaıǵa jetkizbeı jóndeý jumystaryn júrgizýge múmkindik beredi.
Jalpy, oblys boıynsha 312 km jylý jelileri bar. Qazirgi tańda jelilerge tolyqtaı syǵymdaý jumystary aıaqtaldy. Tótenshe jaǵdaılar úshin avarııalyq brıgadalar tolyqtaı daıyn.
Qysqy kezeńde qaladaǵy ár ýchaske ózine qarasty aýdandardy turaqty baqylaýda ustaıdy. Árıne, qubyrdyń jarylýy múldem bolmaıdy dep aıtý múmkin emes, degenmen jyl saıyn tozyǵy jetken ýchaskeler jaz aılarynda josparly túrde aýystyrylyp, jóndeledi.
Sonymen qatar «Jaıyqjylýqýat» AQ bazasynda apattyq jaǵdaı týyndaǵan sátte jedel aýystyrý úshin jetkilikti kólemde qubyr qory saqtalady. Budan bólek, kez kelgen tótenshe jaǵdaıǵa jedel áreket etý úshin táýlik boıy daıyn turǵan arnaıy avarııalyq brıgadalar jumys isteıdi.
— Sońǵy saýal, qaladaǵy ıesiz kópqabatty úıler qansha, olardyń máselesi qalaı sheshilmek?
Kúni búgin 1 938 úıde jylytý maýsymyna daıyndyq jumystary aıaqtaldy. Bul — jospardyń 95 paıyzy.
Onyń ishinde Oral qalasynda 1 210 turǵyn úıdiń 1 107-si daıyndyq qujattaryn aldy. Mundaı qujat almaǵandar ishinde ıesiz 5 jataqhana bar. Oral qalasy ákimdigi tarapynan jataqhana turǵyndarymen túsindirý jumystary júrgizildi. Atalmysh jataqhanalar jylytý maýsymy bastalǵansha daıyndyq qujattaryn alatyn bolady.
— Áńgimeńizge rahmet.
Eske sala keteıik, budan buryn Batys Qazaqstanda qandaı jylý nysandary jańartylyp jatqanyn jazǵan edik.
Sondaı-aq Oral qalasynda las sý aǵyp jatqany jóninde ákimdik jaýap berdi.