Baspana baǵasy qymbattaı ma
Sheship alynǵan zeınetaqy jınaǵyn emdeýge nemese bilim alýǵa jumsaý múmkindikteriniń bolatyndyǵyna qaramastan zańdy ázirleýshiler baǵlarlamanyń negizgi maqsaty qazaqstandyqtardyń turǵyn úı jaǵdaılaryn jaqsartýy bolatyndyǵyn da jasyrmaıdy. Sondyqtan da zeınetaqy esepshotynan sheship alynǵan aqshany bastapqy jáne qaıtalama baspana, jer ýchaskesin satyp alýǵa, sonymen qatar qurylys pen jóndeý jumystaryna jumsaýǵa múmkindik beriledi. Sonymen qatar qarajatty ıpotekalyq zaımdy qaıta qarjylandyrýǵa ne bolmasa tolyq óteýge de jumsaýǵa bolady.
Turǵyn úı máselesiniń qanshalyq ózekti bolyp otyrǵandyǵyn kóptegen qazaqstandyqtyń «Jyljymaıtyn múlik satyp alý úshin jınaqtaryn barlyǵy qashan sheshim ala ala? Іle-shala baspana baǵasy kóterilip ketpeı me?» degen syndy saýaldarynan-aq baıqalady. Osy oraıda jyljymaıtyn múlik agenttiginiń dırektory Aıkún Tájimbetova baspana naryǵyndaǵy suranystyń artpaıtyndyǵyn aıtyp otyr.
«Eń aldymen qazirgi sátte «jetkiliktilik shegi» bar adamdardyń kópshiligi bul baǵdarlamany paıdalana almaıdy. Al ony paıdalanýǵa múmkindigi bar adamdardyń kópshiliginiń jyljymaıtyn múlikteri bar. Al olarǵa jeke basqarýshy kompanııalar arqyly qarajattaryn tıimdi ınvestıtsııalaý barynsha qolaıly bolady. Buǵan qosa, qazirgi ýaqytta ekinshi deńgeıli bankterdiń barlyǵy derlik zaemshilerge talaptardy kóterip jibergendigin de esten shyǵarmaǵan jón. Bastapqy jarnanyń bolýy ıpotekalyq zaım alýdyń negizgi krıterııi sanalmaıdy. Adamnyń kredıt tarıhyn baǵalaýdy eshkim alyp tastaǵan joq. Al elimizde árbir úshinshi qazaqstandyqtyń nesıe tarıhy búlingen. Sol sebepti turǵyn úı baǵasynyń kóterilýin kútip otyrǵan joqpyn. Qalaı desek te, Sovid-19 Qazaqstandaǵy bızneske teris áserin tıgizdi ári azamattardy bos qarajat aıtarlyqtaı kóp te emes», - deıdi Aıkún Tájimbetova.
Degenmen, ınflıatsııa men koronavırýs belgili bir kezeńde jyljymaıtyn múlik baǵasyn teńdestiredi de. Elordadaǵy jyljymaıtyn múlik agenttikteri biriniń jetekshisi Janı Turysov karantın turǵyn úı baǵasyna qatty yqpal ete almaıtyndyǵyn alǵa tartady.
«Turǵyn úı baǵasynyń quldyramaıtyndyǵy anyq. Eger biz jyldyń basynda jyldyń sońyna deıin 5-8 paıyzdyq boljam jasaǵan edik. Alaıda elorda men Almatynyń keıbir turǵyn úı keshenderinde, aýdandarynda jyl qorytyndysynda 5,8 paıyzdan joǵary bolatyndyǵyn kórip otyrmyz. Osyǵan oraı eger ekinshi karantın bolsa, onda da dál osyndaı boljam jasaı alamyz. Karantın ýaqytynda, shamamen 1 aıǵa baǵa toqtaǵanymen, odan ary ósim qaıta janadanady. Únemi baǵanyń tómendeýin kútip júretin adamdar bar. Alaıda, sońǵy ýaqyttyń ishinde baǵanyń tómenge túsken kezeńi bolǵan emes. Teńgege shaqqanda baǵa únemi ósip kele jatyr», - dedi Janı Turysov.
Jyljymaıtyn múlik jónindegi maman Olga Kachan dollar baǵamy ósetin bolsa, onda bizdiń satýshylarymyz ádettegideıi baǵaǵa túzetý engizetindigin alǵa tartady.
«Árıne, adamdar jalaqyny dollarmen emes teńgemen alatyndyǵyn túsinetin klıentter de bar. Eger bankter ıpoteka berýin toqtatar bolsa, onda baǵanyń tómendeýi yqtımal. Biraq, ázirshe ondaı alǵyshartty baıqap otyrǵanymyz joq. Shyn máninde Qazaqstanda baǵa asyra kóterilgen deńgeıde qalyp tur», - dedi ol.
jarty jyldaǵy paıyzdyq kórsetkishterdi alyp qarar bolsaq, ond búginde bir sharshy metrdiń quny osy jyldyń kóktemindegi deńgeımen birdeı. Osy kezeń ishinde jyljymaıtyn múlik naryǵyndaǵy baǵa saıası ózgeristerge, devalvatsııaǵa, qarjylyq ındeksterdiń tómendeýine, sondaı-aq karantın sharalarynyń qabyldanýyna baılanysty ózgeriske ushyrady.
«Keıinge shegerilgen suranys karantın alynǵannan keıin jandanǵan sátte, sonymen qatar jeke turǵyn úılerge suranystyń artýyna baılanysty menshik ıeleriniń bir bóligi baǵany kóterip jiberdi. Degenmen, qazirgi ýaqytta naryq teńgerimdi jaǵdaıǵa oraldy jáne kútip pozıtsııasyna ornyqty. Jyljymaıtyn múlik naryǵy mámilelerdiń sanynyń tómendeýine aıtarlyqtaı baılanysty. Óıtkeni, Halyqqa qyzmet kórsetý ortalyqtary men notarıýstar jumys istemeıdi. Eger onlaın formattaǵy jumys kezin alyp qarar bolsa, onda da eyljymaıtyn múlik naryǵyndaǵy mámileler sany báribir de quldyraıtyn bolady», - dedi jyljylmaıtyn múlik naryǵynyń sarapshy-taldaýshysy, Qazaqstan Rıeltorlarynyń birlesken qaýymdastyǵynyń múshesi Dılıara Súleımenova.
Esterińizge sala ketsek, Memleket basshysy bıylǵy Qazaqstan halqyna Joldaýynda 2021 jyldan bastap qazaqstandyqtar jeke zeınetaqy jınaqtarynyń bir bóligin paıdalana alatyndyǵyn aıtqan bolatyn. Keıinnen Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Birjan Nurymbetov shamamen 721 myń Qazaqstan azamaty jyljymaıtyn múlik satyp alýǵa zeınetaqy jınaqtaryn paıdalana alatyndyǵyn jarııalaǵan edi.