Basqa elderdegi zeınetaqy, arnaýly tólem, balalar jınaǵy: BJZQ suraqtarǵa jaýap berdi
ASTANA. KAZINFORM — «Biryńǵaı jınaqtaýshy zeınetaqy qory» AQ keıingi kezde tólemderge qatysty jıi qoıylǵan birneshe suraqqa jaýap berdi.
Eger Qyrǵyzstan nemese Reseı azamaty Qazaqstanda jumys istese, ol zeınetaqy ala ma?
- Qazaqstanda jumys istegen jyldary úshin zeınetaqyny Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqqa (EAEO) múshe elderdiń azamattary ala alady. Bul EAEO-ǵa múshe memleketterdiń eńbekshilerin zeınetaqymen qamsyzdandyrý týraly kelisimniń arqasynda múmkin boldy. Ony 2021 jyly barlyq qatysýshy memleket ratıfıkatsııalaǵan. Bul qujatqa sáıkes, ózge eldegi eńbek ótili úshin zeınetaqy tólemderin alýǵa ruqsat etiledi. ıAǵnı, eger EAEO-ǵa kiretin eldiń azamaty Qazaqstanda jumysqa ornalassa, onda zeınetke shyqqannan keıin ol bizdiń respýblıkamyzda eńbek etken ýaqytyndaǵy jınaǵy esebinen zeınetaqy tólemderin resimdeı alady. EAEO-ǵa kiretin memleketterde jumys isteıtin Qazaqstan azamattaryna da osyndaı jaǵdaı jasalyp otyr. Olar osy elderde jumys istegen jyldary úshin sol eldiń azamattarymen teń dárejede zeınetaqy alatyn bolady.
Basqa memlekette eńbek etken kezińiz úshin zeınetaqy alýdyń basty sharty - resmı jumysqa ornalasý. Zeınetaqyny resimdeý kezinde Qazaqstandaǵy 1998 jyldan keıingi jumys ótilin BJZQ-da, al oǵan deıingini Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý komıtetinde rastaýǵa bolady.
Zııandy óndiristerde jumys istegen azamattarǵa beriletin arnaýly áleýmettik tólem týraly aqparat alýǵa bola ma?
- Zııandy óndiristerde uzaq ýaqyt jumys istegen azamattarǵa beriletin arnaýly áleýmettik tólem 2024 jyldyń basynda engizildi. Ol tórt baǵyttan: respýblıkalyq bıýdjet, ómirdi saqtandyrý kompanııalary, jumys berýshilerdiń qarajaty esebinen; sondaı-aq, BJZQ-daǵy mindetti kásiptik zeınetaqy jarnalary (MKZJ) jáne mindetti zeınetaqy jarnalary (MZJ) esebinen tólenedi. Ony taǵaıyndaý úshin qyzmetkerge keminde 84 kúntizbelik aı merzim boıyna MKZJ tólenýi kerek, osydan keıin ol jumystan shyǵýǵa nemese densaýlyqqa zııansyz qyzmetke aýysýǵa mindetti. Tólem qyzmetker 55 jasqa tolǵannan keıin ǵana taǵaıyndalady. Eger qyzmetker barlyq talaptarǵa saı bolsa, onda oǵan barlyq tórt kózden tolyq tólem jasalady.
Eger qazaqstandyq azamat zııandy óndiriste buryn jumys istegen bolsa, onda arnaýly áleýmettik tólemdi rásimdeı alady. Tólem jasaýǵa qoıylatyn talaptar da dál osyndaı, biraq tólem tórt kózden emes, tek eki kózden: «BJZQ» AQ jáne respýblıkalyq bıýdjetten beriledi. Ony resimdeý úshin «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» memlekettik korporatsııasyna (HQKO) júginý qajet.
«Ulttyq qor – balalarǵa» baǵdarlamasyna qosylǵan jetkinshekter týraly aqparat qalaı tekseriledi?
- «Ulttyq qor – balalarǵa» baǵdarlamasy aıasynda balanyń nysanaly talaptarǵa qatysýshy tizimine engizilgendigi týraly aqparatty kámeletke tolmaǵan jetkinshektiń ata-anasy nemese basqa da zańdy ókilderi kids.enpf.kz saıtynan balanyń JSN-i boıynsha teksere alady. Onda baǵdarlamanyń sharttarymen tanysyp, nusqaýlyqtar, qyzyqtyrǵan suraqtaryńyzǵa jaýaptar alýǵa bolady.
Sondaı-aq, ata-analar árbir balaǵa eseptelgen qarjy týraly derekterdi egov.kz portalyndaǵy jeke kabınetinen qaraı alady.
2024 jyly 18 jasqa tolatyn qazaqstandyqtar nysanaly jınaqtaý shottaryna (NJSh) túsken qarajatty BJZQ ınternet-resýrsyndaǵy jáne «elektrondyq úkimettiń» veb-portalyndaǵy jeke kabınet arqyly teksere alady.
«Ulttyq qor – balalarǵa» aıasynda jınaqtar eseptelmese, ne isteý kerek?
Eger otandastarymyz balasyna «Ulttyq qor – balalarǵa» baǵdarlamasy aıasynda qarajat eseptelmegenin anyqtasa, onyń týý týraly kýáliginiń nemese jeke kýáliginiń bolýyn, balanyń jeke derekteriniń durystyǵyn, sondaı-aq, olardyń «elektrondy úkimet» portalyndaǵy jeke kabınetinde tirkelgenin tekserý qajet.
Qujattar bolmaǵan jaǵdaıda, turǵylyqty jeri boıynsha HQKO-ǵa júginý qajet. Eger balanyń azamattyǵy bolmasa, anyqtalmasa nemese durys kórsetilmese, onda turǵylyqty jeri boıynsha kóshi-qon qyzmetine júginý kerek. Qateler túzetilgennen keıin Ulttyq qordan nysanaly talaptar nemese nysanaly jınaqtar jáne olarǵa eseptelgen ınvestıtsııalyq kiris ótkizip alǵan kezeńdi eskere otyryp, kelesi jyly tolyq esepteledi.
Buǵan deıin BJZQ 2025 jyly zeınet jasy erler úshin de, áıelder úshin de ózgermeıtinin málim etti.
Osy rette erler zeınetke 63 jasta, áıelder 61 jasta shyǵady. 2028 jylǵa deıin áıelderdiń zeınet jasy osy deńgeıde saqtalady, sodan keıin zeınetaqy reformasy aıasynda birtindep kóterile bastaıdy.
