Bas prokýratýra: Joldaǵy quqyq buzýshylyqtar sany 8,5 mıllıonǵa jetti

ASTANA. KAZINFORM – Qazaqstan Bas prokýratýrasy ákimshilik quqyq buzýshylyqtardyń aldyn alý boıynsha júıeli jumys júrgizip jatqanyn habarlady. Azamattardyń qaýipsizdigine tikeleı baılanysty kólik jáne jol sharýashylyǵy salasyndaǵy buzýshylyqtarǵa erekshe nazar aýdarylyp otyr.

Memleket basshysy halyqqa Joldaýynda atap ótkendeı: «Halyqtyń ómiri men densaýlyǵyna tikeleı áser etetin taǵy bir túıtkil, bul – jol qaýipsizdigi. Árbir adam óz ómirine jáne aınalasyndaǵy adamdardyń qaýipsizdigine jaýapty ekenin sezinýge tıis. Kólik júrgizý mádenıetin búkil qoǵam bolyp qalyptastyrý qajet».

Elimizde zamanaýı beınebaqylaý júıeleri engizilip, tsıfrlyq tehnologııalar damyǵan saıyn quqyq buzýshylyqtardy anyqtaý deńgeıi artty. 2025 jyldyń alǵashqy alty aıynda 8,5 mln-ǵa jýyq ákimshilik quqyq buzýshylyq tirkeldi, onyń 7 mln-nan astamy (84%) kólik salasyna qatysty.

- Qaıta jasalatyn buzýshylyqtar sany erekshe alańdatýda – shamamen 1,5 mln jaǵdaı tirkelgen. Onyń ishinde 85 myńǵa jýyq adam úsh nemese odan da kóp ret quqyq buzǵan. Bul derekter zań talaptaryn júıeli túrde oryndamaýdyń aldyn alý úshin profılaktıkalyq sharalardy kúsheıtýdi qajet etedi. Osyǵan baılanysty tómen turǵan prokýrorlarǵa jáne Іshki ister mınıstrligine tıisti nusqaýlar berildi, - delingen aqparatta.

Bas prokýratýra jol qozǵalysy erejelerin saqtamaý qaýipti jáne qaıǵyly saldarǵa ákeletinin atap ótti. Avtokólik – joǵary qaýip-qaterdiń kózi, jolda jaýapsyz minez-qulyq tek buzýshylarǵa ǵana emes, kinásiz azamattarǵa da zııan keltirip, olardyń qaza tabýyna sebep bolýda.

Alty aıdyń qorytyndysy boıynsha jol-kólik oqıǵalarynan 5,5 myńnan astam bala zardap shekti, 135 bala qaıtys boldy.

Vedomstvonyń aıtýynsha, mundaı qaıǵyly jaǵdaılar kóbinese ata-analardyń balalardy qaraýsyz qaldyrýy men salǵyrttyǵynan týyndaıdy.

- Mas kúıinde kólik basqarý derekteri de alańdatarlyq. 2025 jyldyń alǵashqy jartysynda osyndaı quqyq buzýshylyq úshin 11 myńnan astam adam jaýapqa tartyldy. Olardyń 158-i jol apatyn jasap, saldarynan 282 adam jaraqat alyp, 17 adam qaza tapty.

Elektrosamokattardy paıdalaný da jol qozǵalysy qaýipsizdigine áser etýde. Jyl basynan beri olardyń qatysýymen 213 jol apaty tirkelip, 224 adam zardap shekken. 42 jaǵdaıda apatqa samokat júrgizýshileriniń ózderi kináli bolǵan, - dep jazdy baqylaýshy organnan.

Bas prokýratýra azamattarǵa jolda qarapaıym erejelerdi qatań saqtaýdy eske salady: jaıaý júrginshiler joldy tek jaıaý júrginshiler ótkelinen kesip ótýi tıis, ótkel joq jerde – kólikterdiń kórinýi jaqsy aımaqta ǵana ótýge bolady. Júrgizýshiler jyldamdyqty jaǵdaıǵa qaraı rettep, ásirese jaıaý júrginshiler ótkelderi, mektepter men balalar alańdarynyń mańynda asa muqııat bolýy kerek.

Sondaı-aq aýa raıynyń áseri de nazardan tys qalmaýy tıis. Uzaq qurǵaqshylyqtan keıingi alǵashqy jańbyr kezinde asfaltta maıly qabat túzilip, tejegish jolyn uzartyp, apat qaýpin arttyrady.

Uıqy rejıminiń buzylýy men sharshaý da júrgizýshiniń reaktsııasyn tómendetip, apat qaýpin arttyrady. Prokýratýra uzaq sapardy durys josparlaýdy, júrgizýshilerge demalys berýdi jáne jolaýshylardyń da qyraǵylyq tanytyp, júrgizýshiniń jaǵdaıyn baqylaýyn usynady.

Eske salamyz, Azamattyq kodekstiń 931-babyna sáıkes, joǵary qaýiptilik kózi ıesi jol apaty úshin tikeleı kináli bolmasa da, keltirilgen zalal úshin materıaldyq jaýapkershilikke tartylady.

Bas prokýratýra jol qozǵalysynyń barlyq qatysýshylaryn zańdy qatań saqtaýǵa, sanaly tártipke jáne ózara syılastyqqa shaqyrady.

«Adam ómiri – baǵa jetpes, qaıǵyly jaǵdaı oryn alsa, ony eshkim qaıtara almaıdy», – dep atap ótti vedomstvo.

Aıta keteıik, ShQO joldarynda qarasha aıynan bastap táýlik boıy kezekshilik júrgiziledi.