Barlyq óńirdegi ÚEU-lar belsendi jumys istep jatyr - Baný Nurǵazıeva
«Azamattyq qoǵam ne úshin kerek? Birinshiden, azamattyq qoǵam halyqtyń arasynan shyqqan belsendi azamattar, túrli ınstıtýttar birlese halyqtyń problemalaryn sheshýge óz úlesin qosady. Damyǵan elderde bul sala jaqsy damyǵan. Qazaqstanda azamattyq qoǵam qanshalyqty damyǵan? Osydan biraz ýaqyt buryn tıisti tujyrymdama qurylyp, bul baǵytta biraz mindetter belgilengen edi. Qazirgi kezde mindetterdiń negizgi bóligi júzege asyryldy. Osy oraıda bılik pen halyq arasyndaǵy úkimettik emes uıymdar eleýli damý deńgeıin kórsetti dep aıtýǵa bolady. Elimizdiń barlyq óńirinde úkimettik emes uıymdar belsendi jumys istep jatyr», - dedi B. Nurǵazıeva.
Sonymen qatar ol bıyl tamyz aıynda Qazaqstan Respýblıkasynda Azamattyq qoǵamdy damytýdyń 2020-2025 jyldarǵa arnalǵan tujyrymdamasy qabyldanǵanyn eske saldy. Bul turǵyda aǵymdaǵy ahýalǵa taldaý jasalyp, halyqaralyq tájirıbege sholý júrgizildi, sondaı-aq elimizde azamattyq qoǵam salasyn damytý qadamdary kórsetildi.
«Tıisti usynystar áli de jasalyp jatyr, 2025 jyldan keıin ózgertýler engiziledi degen oıdamyn. Atap aıtqanda, óńirlerdegi úkimettik emes uıymdardyń jumysyna, olardyń memlekettik organdarmen aradaǵy seriktestigine baǵalaý júrgizýdi jón sanadym. Osy oraıda elimizdegi biraz oblystarǵa saparlap keldim. Úkimettik emes uıymdardyń negizgi bóliginde kásibı biliktiligi eleýli túrde ilgerilegen. 20 jyl burynǵy jaǵdaımen salystyrǵanda ózgerister aıqyn kórinip tur. Qazir olar istep jatqan jumystarynyń naqty maqsattaryn aıqyndap, mańyzdy máselelerdi kóterip júr. ıAǵnı jaı ǵana syrttaı baıqaýshy bolýdan arylǵan», - dedi alıans prezıdenti.
Azamattyq qoǵam jaýapkershiligi
Onyń paıymynsha, qazirgi kezde keıbir memlekettik fýnktsııalardy úkimettik emes uıymdar atqarýǵa qaýqarly bolyp tur.
«Men olardyń osy bastamalaryn qoldaımyn. Medıatsııaǵa toqtalsaq, árbir óńirde ÚEU-lar arasynan medıator bolyp qyzmet etip júrgender bar. Olardyń jınaǵan mol tájirıbesi bar», - dedi B. Nurǵazıeva.
Jalpy, túrli salada kásibı túrde qyzmet kórsetip júrgen úkimettik emes uıymdar barshylyq. Alıans prezıdenti óńirlerge sapar barysynda ÚEU ókilderimen kezdesý ótkizgen. Osy oraıda qarjylandyrý máselesi egjeı-tegjeıli talqylandy. Sondyqtan qarjy bólýdegi kedergilerge erekshe nazar aýdarylyp, memlekettik satyp alýlar salasyndaǵy qıyndyqtar aıqyndaldy. Bul máselelerdi eskere otyryp, zańnamaǵa ózgerister engizýge qatysty tıisti usynystar daıyndalýda.
Munymen qosa ol uıymdarǵa grant bólý máselesine toqtaldy.
«Іske asyrylǵan jobanyń qanshalyqty nátıjeli bolǵany mańyzdy. Bizde kóbinese nátıjesine qaraı bermeıdi. Grant alǵannan keıin, birinshi kezekte esep tapsyrýǵa kóp kóńil bóledi. Osynyń saldarynan atqarylǵan istiń mańyzdylyǵy joıylyp ketedi. Endi tıisti usynystardy Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrligine tapsyrmaqpyz. Atalǵan mınıstrlik basshylyǵy tarapynan bizdiń usynystarǵa qoldaý jasalyp otyr. Memleket basshysy únemi azamattyq qoǵamnyń áleýetin paıdalaný baǵytyna nazar aýdaryp keledi. ıAǵnı memlekettiń aldyndaǵy mindetterdi birlese sheshýge shaqyrdy. Halyqtyń bir bóligi azamattyq qoǵamnyń róli jaıynda tolyq bilmeı jatady. Azamattyq qoǵamnyń ishinde saıası partııalar da, kásipodaqtar da, úkimettik emes uıymdar da bar. ÚEU-lar saıası partııalar sekildi bılikke umtylmaıdy», - dedi Azamattyq alıans prezıdenti.
ÚEU-lar belsendigi
Qazir 22 myń úkimettik emes uıym bar. Sonyń bes myńy reestrge enip, mınıstrlik nemese memlekettik organnan qarjy alyp, qyzmet etkender sanatynda. Jalpy, 15 myńy belsendi jumysyn jalǵastyrýda. Olardyń birazy shetelden jáne elimizdegi donorlardan qarjy alady. Elimizde túrli qorlarmen birlese qyzmetterin jalǵasytyryp keledi.
«Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrligi tarapynan 100 paıyz qoldaýdy kórip turmyn. Azamattyq qoǵam ókilderiniń muńyn jetkizip jatyrmyn, onyń barlyǵyna vedomstvo ókilderi kóńil bólip otyr. Osy oraıda «halyq únine qulaq asatyn memleket» qaǵıdasy aıasynda oń nátıje bolady degen senimdemin», - dedi B. Nurǵazıeva.
Saılaýdaǵy baıqaýshynyń mindeti
Saıası partııalar bılik úshin talasqa túsetin bolsa, al úkimettik emes sektor bılik úshin tartys ádil ári taza ótýine yqpal etedi. Osy oraıda saılaý naýqanynda úkimettik emes sektordyń baıqaýshy retindegi máni men mańyzynyń negizi osynda jatyr.
«Saıası partııalar myqty bolsa – ol memlekettiń damyǵanynyń bir kórinisi. Bul turǵyda úkimettik emes uıymdardyń jumysy qandaı? ÚEU-lar halyqtyń ókili retinde saılaýdyń durys ótýine erekshe mán beredi. Saılaý naýqany kezinde Qazaqstannyń Azamattyq alıansy barlyq óńirde baıqaý sharalaryn júrgizemiz. Saılaý ýchaskelerin 100 paıyz qamtı alamasaq ta, árbir oblysta ókilderimiz baıqaýshy bolady. Óńirlerdegi úkimettik emes uıymdardyń tizimderin rettep, baıqaýshylardy oqytamyz. Olarǵa saılaýdyń zańnama normalary aıasynda ótýine yqpal etý negizderi túsindiriledi. Eń bastysy, saılaý taza ári ashyq ótýi kerek. Óıtkeni, depýtat bolatyn adamdar eldiń suranysyna saı bolýy qajet. Sondyqtan olar taza básekelestik jaǵdaıynda iriktelgeni mańyzdy. Biz osyǵan nazar aýdaramyz. Barlyq saıası partııalar teń dárejedegi básekelestikte qatysýy kerek», - dedi ol.
B. Nurǵazıevanyń sózinshe, úkimettik emes uıymdar saılaý naýqanynyń sońyna deıin baıqaýshy mindettin atarady.