Barlyq dúnıeniń kilti bilimde – halyqaralyq olımpıada júldegeri
- Jambyl, júldeń qutty bolsyn! QR Oqý-aǵartý mınıstri Ashat Aımaǵambetovtiń áleýmettik jelidegi paraqshasynda atap ótkenindeı, 90-ǵa jýyq elden kelgen 350-den astam qatysýshynyń arasynan oza shabý ońaı emes. Endeshe, osynaý úlken tabysqa qalaı jettim dep oılaısyń? Óziń qaı mektepterde bilim aldyń, ustazdaryń jóninde ne aıtasyń?
-Iá, ótken aptada Indonezııadan 2 kúmis jáne 2 qola medalmen oraldyq. Quttyqtaýlaryńyzǵa rahmet!
Birinshiden, men osy olımpıadaǵa tek bir apta, bir aı nemese bir jyl daıyndaldym dep aıta almaımyn. Bul jarysqa men ómir boıy daıyndalyp keldim. Kishkentaıymnan bastap anam maǵan logıkaǵa arnalǵan esepter beretin. Anam Balǵanym Jánekenova matematıka páni muǵalimi retinde oqýshylardyń jumystaryn teksergende, men qasynda esepter shyǵaryp otyratynmyn. Odan keıin birinshi synypqa Tasqala aýdany Tasqala aýylyndaǵy Qanysh Sátbaev atyndaǵy mektepke keldim. Mekteptegi ustazdarym meniń bilimge qushtarlyǵymdy kórip, sony damytý úshin ózderiniń bos ýaqyttaryn bólip, maǵan túnge deıin olımpıadalarǵa daıyndyq retinde qosymsha sabaq beretin. Bastaýysh synypty bitirgen soń, «Sáýlet» mektep-lıtseıinde de matematıka baǵyty boıynsha ázirlendim. Sol kezde Qaraǵandy qalasynda ótken robot tehnıkasy saıysyna baryp keldim. Sol olımpıadadan oryn almasam da, oǵan daıyndyq óte qyzyq jáne paıdaly boldy dep oılaımyn. Robotty ári-beri júrgizýge, qorapty bir jerden basqa jerge qoıýǵa jáne basqa robottarmen sýmoda kúresýge baǵdarlama jazý sondaı jastaǵy árbir balaǵa qyzyqty sharýa dep oılaımyn. Keıin, tek robotqa emes, kompıýterlerge de baǵdarlama jaza bastadym. Áli esimde, Minecraft degen oıynnyń faıldaryn aqtaryp, ondaǵy kodtardy, sýretterdi ózgertip, basqasha kórinetin, basqalaı jumys isteıtin oıyn alatynmyn. Meniń oıymsha, ınformatıkaǵa qyzyǵýshylyǵym sol kezden bastaldy. Keıin, «Bilim-ınnovatsııa» lıtseıinde ınformatıka boıynsha olımpıadalarǵa muǵalimder men úlkenirek synyptaǵy oqýshylar daıyndady. Jetistikke jetýdiń qupııasy durys ortada bolý dep oılaımyn. Qasyńda qoldaıtyn muǵalim, dostaryń bolsa, barlyq maqsatqa jetýge bolady dep esepteımin. Sondyqtan, mektep boıy janymda bolǵan ustazdaryma, dostaryma úlken rahmet aıtqym keledi.
- Nazarbaev ýnıversıtetine oqýǵa túsken ekensiń, qaı mamandyqty tańdadyń, bolashaqta kim bolǵyń keledi? Aldaǵy arman-maqsattaryń qandaı?
- Ýnıversıtette, ázirshe, matematıka baǵytyn tańdaıyn dep turmyn. Qazirden bastap bilim salasyna dendep enip, matematıkany tolyqtaı zerttegim keledi. Oǵan qosa, balalardy olımpıadaǵa daıarlaýmen aınalysý da oıymda bar.
- Óz otbasyń, ata-anań týraly da habardar ete ketseń?
- Otbasymnyń jartysy muǵalim: aıtyp ketkenimdeı, anam - matematıka páni muǵalimi. Al atam Maqsot Jánekenov fızıka páni muǵalimi bolyp jumys istegen. Ákem Eljan Jánekenov - jeke kásipker. Іnim Raıymbek - oqýshy. Bolashaqta IT baǵytynda jumys istegisi keledi.
- Memleket basshysy bıylǵy jyldy Balalar jyly dep jarııalaǵany málim. Osyǵan oraı jańa oqý jyly qarsańynda Batys Qazaqstan oblysynda 130-dan astam taqyryptyq bılbordtar ornatylǵan eken. Solardyń ishinde halyqaralyq jáne respýblıkalyq olımpıada júldegerleri de bar. ıAǵnı seniń sýretiń beınelengen bılbord qazir Oral qalasynda ilýli tur, buǵan ne aıtar ediń?
-Jańalyqtarda men týraly kóptegen derekterdiń shyǵyp, sýretimdi bılbordqa ilgeni, shynyn aıtsam, kútpegen jaǵdaı boldy. Ádette, mundaı qurmet sport jarystarynda júlde alǵandarǵa kórsetiletin. Al bilim salasynda ozyq shyqqandarǵa ondaı mán bere qoımaıtyn edi. Buryn sportshylardy bılbordtan kórseń, endi ózińniń turǵany qyzyq bolady eken. Eń bastysy, bizdiń maqsatymyz – bedeldi joǵary oqý ornynda tereń bilim alyp, keleshekte elimizdiń jan-jaqty qaryshtap damýyna úles qosatyndaı bilikti azamat bolý. Óıtkeni barlyq dúnıeniń kilti bilimde.
- Áńgimeńe rahmet, Jambyl, barlyq arman-maqsattaryńa jetýińe tilektespiz.
Eske sala keteıik, budan buryn 136 ball jınaǵan túlektiń bolashaqta matematıka ǵylymyn qazaq tilinde sóıletkisi keletinin jazǵan bolatynbyz.
