Barlyq oqýshyny óz balamyzdaı jaqsy kóremiz – ShQO-daǵy úzdik mektep dırektory
Óskemen irgesindegi Ahmer kentinde osydan birneshe jyl buryn ǵana salynǵan mektep bar. Bul №49 mektep azǵana ýaqyt ishinde oblystaǵy eń úzdik bilim ordasyna aınalyp otyr. Osynyń qupııasy nede ekenin bilý úshin QazAqparat tilshisi mektep dırektory Aıgúl Qadirovany áńgimege tartyp kórgen edi.
- Bilim salasyna qalaı keldińiz ?
- Shyǵys Qazaqstan oblysy Zaısan aýdany Shilikti aýylynyń týmasymyn. Mektepte 8-shi synypty aıaqtaǵannan keıin Óskemendegi pedagogıkalyq ýchılışege tústim. Sebebi muǵalim bolýǵa bala kúnnen qyzyǵatynmyn. 1984 jyly sol ýchılışeni qyzyl dıplommen bitirdim. Eńbek jolym Tarbaǵataı aýdany Sholaqorda aýylyndaǵy Beıimbet Maılın mektebinde orys tili pániniń muǵalimi retinde bastaldy. 1995 jyly Óskemenge kóship kelip, №41 mektepke jumysqa turdym. 4 jyldan keıin qala boıynsha «Jyl muǵalimi» atanǵanym bar. Jalpy bul saladaǵy eńbek ótilim – 39 jyl. 2017 jyldyń jeltoqsan aıynda Ahmer kentindegi mekteptiń dırektory retinde jumysqa kiristim. Bilim ordasynyń materıaldyq-tehnıkalyq bazasyn jańartýǵa tyrystym. Birde Astanaǵa barǵanda Japon úkimetiniń «Shóp tamyry» degen jobasyn estip qaldym. Soǵan ótinim jiberip, 20 mln teńgedeı qarajat utyp aldyq. Sóıtip, mektepke plastık terezeler salǵyzdyq. Osy ýaqytta kentte jańa mekteptiń qurylysy júrgizilip jatty. Maǵan sol jaqty da baqylap júrý tapsyrylǵandyqtan qurylysshylarmen únemi baılanysta bolyp, qajetti qural-jabdyqtardy túgendedik. 2020 jyldyń qańtar aıynda №49-shy jańa mektepke dırektordyń mindetin atqarýshy bolyp taǵaıyndaldym. Eń áýeli lıtsenzııa alýmen aınalysyp, ishki-syrtqy tazalyq, bezendirý jumystary atqaryldy, muǵalimderdi iriktedik. Sol jyldyń qyrkúıek aıynda sabaq ta bastaldy. Jalpy mekteptiń jobalyq qýaty – 1000 bala. Biraq alǵashqy jyly birden 1200 oqýshy qabyldandy. Bul san jyl saıyn artyp keledi. 2021 jyly – 1350, 2022 jyly – 1450 bolsa, bıylǵy oqý jylynda 1530 bala oqýda.
- Bıyl oblys boıynsha «Úzdik mektep» atandyńyzdar. Sonda bul mekteptiń basqadan qandaı ózgesheligi, artyqshylyǵy bar ?
- Bizdiń mektep áskerı-patrıottyq tárbıe baǵytynda jumys isteıdi. Ahmer kentinde áskerı bólim de ornalasqany belgili. Sondyqtan mektepke osyndaı strategııalyq jospar jasalǵan. «Jas sarbaz», «Jas búrkit» «Jas qutqarýshy» synyptaryn ashtyq. Oǵan ata-analardyń ótinishterine qaraı balalardy qabyldaımyz. Osy arqyly óskeleń urpaqty otansúıgishtikke tárbıelep, durys qundylyqtarǵa baýlımyz. Byltyr qala mektepteriniń dırektorlaryna bul baǵyttaǵy jumystarymyzdy tanystyrdyq. Budan bólek, bizde balalardyń bos ýaqytyn uıymdastyrýǵa, án-bımen, sportpen aınalysýyna jaǵdaı jasaý úshin úıirmeler jumys istep tur. Bala jaqsy bilim alýy úshin ustazdardyń deńgeıi joǵary bolý kerek qoı. Ózim Pedagogıkalyq sheberlik ortalyǵynyń treneri retinde muǵalimderge kórgen-túıgenimdi úıretip kelemin.
Byltyrǵy oqý jylyn aıaqtaǵannan keıin oblys ákiminiń granty sarapqa salynatyn «Úzdik bilim berý uıymy» baıqaýyna qatysýǵa bel baıladyq. Oǵan sońǵy 3 jyldaǵy kórsetkishterimiz endi. Oqytýdaǵy aqparattyq kommýnıkatsııalyq tehnologııalardy engizý, mekteptiń materıaldyq-tehnıkalyq bazasy, ınklıýzıvti bilim berýge jaǵdaı jasaý, ádistemelik ǵylymı jumystar syndy krıterııler boldy. Túlekterdiń UBT-daǵy nátıjeleri de esepke alyndy. Sóıtip, óńirdegi barlyq mektepterdiń ishinen bizdiń kórsetkishterimiz úzdik bolyp shyǵyp, jeńimpaz atandyq.
- Endi jeńip alǵan 25 mln teńge grantty qalaı jumsaısyzdar ?
- Ol qarajat áli bizge aýdarylmady. Biraq qaı baǵytqa jumsaıtynymyzdy oılastyryp qoıdyq. Mektebimizdegi robototehnıka kabınetinde robot jasaıtyn qural-jabdyqtar joq. Sol jabdyqtardy jáne kabınetterge zaman talabyna saı ınteraktıvti taqtalar, monobloktar, prınterler satyp alǵymyz keledi. Taǵy bir maqsatymyz bar. Búginde oblys boıynsha birde bir mektepte gıdroponıka kabıneti joq. Sondaı kabınetti bizde ashsaq deımiz. Onda qysy-jazy túrli ósimdikterdi topyraqsyz sýmen ósiremiz. Balalar onda tájirıbe jasap, ǵylymı jobalardy qolǵa alady. Saıyp kelgende bul oqýshylardy ǵylym salasyna baýlıdy.
- Mektepte muǵalim tapshylyǵy joq pa ?
- Tapshylyq joq. Kadrlar turaqty. Ahmer kentinen qalanyń basqa jaǵyna kóship ketip jatsa da jumys aýystyrmaı, osynda kelip júretinder de bar.
- Siz Keńes úkimeti kezinde de, egemendik alǵannan keıin de bilim salasynda jumys istedińiz. Qazirgi jáne burynǵy oqytý ádisinde aıyrmashylyq kóp pe ?
- Árıne. Bul ózgeristerdiń jaqsy jáne jaman tustary bar. Zamanaýı tehnologııalar, oqytýdyń jańa ozyq ádisteri oqytýshylardyń qolyn uzartty, jumysyn jeńildetti. Alaıda bilim mazmuny qıyndap ketti. Bastaýysh synypta matematıka pániniń materıaldary óte kúrdeli bolǵandyqtan balalardyń qyzyǵýshylyǵy tómendeıdi.
- Jaqsy muǵalimniń boıynda qandaı qabiletter bolýy kerek ?
- Muǵalim eń birinshi balalardy jaqsy kórýi kerek. Sonda ol shynaıy janashyr bolady. Biz mektebimizdegi barlyq oqýshyny óz balamyzdaı jaqsy kóremiz. Oqytýshylarymyz árkez shákirtteriniń qamyn oılap turady. Odan keıin bilimdi bolýy tıis. Únemi izdenýden, ózin jetildirýden sharshamaýy qajet. Ustazdyq jumys degen kúndi ótkizip, jalaqy alýmen shektelmeıdi, onyń mıssııasy joǵary. Jaqsy muǵalim sony sezine bilý kerek.
- Keıbir ata-analar balasynyń oqý úlgerimi tómen bolsa nemese bir jaǵdaıǵa urynyp jatsa mektepti, muǵalimdi kinálap shyǵa keledi. Buǵan ne deısiz ?
- Eń birinshi ata-ana men muǵalim dos bolý kerek. Eger áke-sheshesi mektepti syılasa, onda bala da syılaıdy. Syılamasa, bala da syılamaıdy. Ókinishke qaraı, osylaı óz balasyna teris tárbıe beretinder bar. Mektepte eshkim bala jaman bolsyn demeıdi. Árbir muǵalim oqytyp, shama-sharqy jetkenshe tárbıe beredi. Ata-ana osyny túsinip, kómektesip, muǵalimdermen qoıan-qoltyq jumys istese sonda nátıje bolady.
- Bir sózińizde sabaq qıyn bolǵandyqtan balalardyń qyzyǵýshylyǵy tómendeıdi dep qaldyńyz. Sonda sabaqtyń jeńildeý bolǵany durys pa ?
- Bilim mazmuny barlyq balaǵa túsinikti bolýy kerek dep oılaımyn. Bilim berýdiń basty resýrsy – oqýlyqtar durys, saýatty jazylýy tıis. Sońǵy jazylǵan oqýlyqtar balalar úshin aýyr, oqytý baǵdarlamasy qıyn. Bala úshin oqý qyzyqty bolý qajet. Al qyzyqsyz bolsa oqımyn dep kelgen balanyń yntasy túsedi. Kitap degen qorqynyshty dúnıege aınalady. Sondyqtan baǵdarlama jeńildeý bolyp, túsinikti tilmen jazylǵany jón. Ásirese bastaýysh synyp oqýshylary túgel sabaqty 5-ke bitirse, onda ary qaraı qyzyǵyp, besinshi synypta oqýdy ary qaraı qaǵyp áketer edi. Al bastaýyshta taýy shaǵylǵan, saǵy synǵan oqýshylardyń úlgerimi odan saıyn tómendeı beredi. Osy jaǵyna kóńil bólsek deımin.
- Áńgimeńizge kóp rahmet!
Talǵatjan Muhametbekuly
