Balalardyń qysqy demalysy: Jaraqat alýdan qalaı saqtaný kerek
Osy oraıda QR DSM Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý ulttyq ortalyǵynyń ınfektsııalyq emes aýrýlar monıtorıngi bóliminiń bas mamany Qýanysh Álimbetov qysqy demalys kezinde balalardyń saýlyǵy úshin ata-analarǵa birshama keńes beredi, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.
Onyń aıtýynsha, qysta kóktaıǵaqtan jáne aýa raıyna baılanysty bala túgili eresekterdiń jaraqattanyp qalý qaýpi joǵary.
«Eger balańyz konkımen, shańǵymen nemese shanamen syrǵanaǵysy kelse aldymen oıyn quraldaryn tekserý kerek. Shańǵy balanyń aıaǵyna senimdi ári durys bekitilýi tıis. Al konkı aıaq ólshemine saı turýy kerek. Shanamen nemese shańǵymen syrǵanaý úshin tańdap alynatyn aýmaq mindetti túrde joldan, tal-toǵaıdan alysta bolýy tıis», - deıdi ol.
Qýanysh Álimbetovtyń aıtýyna qaraǵanda, ásirese kólik quraldaryna tirkelip, shanalardy bir-birine baılaý qaýipti. Konkımen arnaıy jabdyqtalǵan oryndarda nemese muz aıdyndarynda syrǵanaý kerek.
«Shańǵymen jáne konkımen syrǵanaý, sondaı-aq taıǵaq tabany bar aıaq kıimdi kııý - aıaq synýynyń negizgi sebepteri. Synyqtyń baryna kúdiktengen kezde dárigerge barýdy keıinge qaldyrmańyz. Qar ústindegi oıyn, kózdiń zaqymdanýyna ákelýi múmkin, sondyqtan eresekter balalarǵa maıda bolsa da muz bólshekteri aralasqan qardy laqtyrmaý kerektigin eskertkeni jqn. Jyldyń sýyq mezgilinde negizgi qaýip-qater kóktaıǵaqtan keledi. Birinshiden, balaǵa aıaq kıimdi durys tańdap alyńyz: jumsaq rezeńkeden nemese termoelastoplastan jasalǵan, ókshesiz qabyrǵaly tabany bar aıaq kıim kıgeni durys. Ekinshiden, kóktaıǵaq kezinde úlken qaýip-qaterdi satylar týǵyzady. Múmkindiginshe, satydan túsken nemese shyqqan kezde aıaqty baspaldaqtyń boıymen qoıyp, abaılap túsý kerek», - deıdi ol.
Maman óz sózinde qysta jaraqattar tizimine «muzǵa jabysý» qaýpi de qosylatynyn atap ótti. Balaǵa aıazda dymqyl qolmen, ne tilmen temir konstrýktsııalardy ustap, jalaýǵa bolmaıtynyn eskertý kerek. Sonymen qatar, jol-kólik jaraqattary da tirkelýi múmkin. Balalar kólik jaqyndap kele jatqanyn kóre tura, tezirek ótip ketýge asyǵady. Al taıǵaq jolda júrgizýshi tejeýge úlgermeýi múmkin. Balaǵa mindetti túrde jol júrý erejelerin saqtaý qajettigin eskertý kerek.
«Taǵy bir kóp kezdesetin qysqy jaraqat – úsik. Oǵan aýanyń tómen temperatýrasymen birge, dymqyl aýa raıy, ylǵaldy kıim nemese tyǵyz aıaq kıim sebep bolýy múmkin. Kóbinese qol men aıaqtyń saýsaqtary, bet, muryn, qulaq úsıdi. Jaǵymsyz saldarlardan aýlaq bolý úshin balany serýendeýge durys kıindirgen jón: aıaǵyn qyspaıtyn jáne sý ótkizbeıtin aıaq kıim, jyly astarly sý juqpaıtyn materıaldan jasalǵan bas kıim qajet. Terini arnaıy balalar kremimen qorǵaý kerek», - deıdi Qýanysh Álimbetov.