Balalardyń jazǵy demalysy kúrdeli máselege aınalyp otyr — zertteý
ASTANA. KAZINFORM — Oqý maýsymy aıaqtalyp, saýyqtyrý lagerlerinde balalardyń jazǵy demalysy bastalatyny belgili. Oqý-aǵartý mınıstrliginiń málimetine súıensek, Qazaqstanda balalardy saýyqtyratyn 10 743 ortalyq jumys isteıdi.
Olardyń kóbi (98,2%) mektepterde ornalasqanyn aıta ketken jón. Onda 2,5 mıllıonǵa jýyq bala, ıaǵnı mınıstrlik josparlap otyrǵan oqýshylardyń 89,3 paıyzy demalady.
300 myńǵa jýyq bala jazǵy demalysyn qala syrtyndaǵy balalar ortalyqtarynda ótkizedi.
Qoǵamdyq saıasat ınstıtýty ata-analardyń balalarynyń jazǵy demalysyn qalaı uıymdastyrýdy josparlap otyrǵanyn anyqtaýǵa tyrysyp kórdi.
Saýalnama nátıjesi boıynsha respondentterdiń 32,3% balalary úıde ýaqyt ótkizetinin, aýlada serýendeıtinin aıtqan.
— 27,7% ata-ájesimen birge ýaqyt ótkizedi;
— 17,3% úı sharýasymen aınalysady;
— 16,9% saıajaıda, aýylda demalady;
— 14,1% otbasymen saıahattaıdy;
— 14,1% úıirmelerge barady (sport, kýrstar, oqý, mýzyka jáne t. b.);
— 12,9% tolyq emes jumys kúnimen jumys isteıtin bolady;
— 12,1% bir nárseni zertteýmen aınalysady (kitap oqý, onlaın kýrstar);
— 2,8% volonterlik nemese qaıyrymdylyq jobalarǵa qatysady.
Ata-analardyń 10,1%-y ǵana balalaryn demalysqa lagerge jiberýdi josparlap otyrǵan kórinedi. Mundaı tómen kórsetkishtiń tirkelýine birneshe sebep bar.
Birinshiden, Qazaqstanda aýyldyq demalys oryndarynyń sany jetkiliksiz. Qazirgi ýaqytta 198-i ǵana jumys isteıdi. Bul — mektep jasyndaǵy balalardyń 8 paıyzyn ǵana qamtýǵa múmkindik beredi.
Eýropada bul kórsetkish 20%-dan asady, Reseıde — 15%, Belarýs elinde 10 paıyzǵa teń.
Ekinshiden, balalar ortalyqtarynyń ınfraqurylymy nashar kúıde. Olardyń kóbi keńestik dáýirde salynǵan, 40 jyl boıy tur. 30 paıyzynda ǵana jyly dárethana bar, 20 paıyzy zamanaýı qural-jabdyqtarmen jabdyqtalǵan.
Úshinshiden, týrıstik joldamalardyń qymbat bolýy. Baǵa saraptamasy balalardyń lagerde turý quny kúnine 9 myńnan 24 myń teńgege deıin ekenin kórsetti.
Tórtinshiden, sanıtarlyq-epıdemıologııalyq normalardyń saqtalmaýy. Ótken jyly 16 balalardy saýyqtyrý ortalyǵy SES ruqsatynsyz jumys istep, baqylaýshy organdar 4 myńnan astam zańbuzýshylyqty anyqtaǵan.
Balalardy eldegi saýyqtyrý demalysymen qamtýdy arttyrý maqsatynda Úkimet balalardy saýyqtyrý ortalyqtaryn damytýdyń 2026 jylǵa deıingi Jol kartasyn qabyldaǵan bolatyn.
Onyń sheńberinde 2 jyl ishinde 50 jańa balalar ortalyǵy salynady dep josparlanyp otyr.
Bul — 2026 jylǵa qaraı balalardy memlekettik merekelermen qamtý 8 paıyzdan 12 paıyzǵa deıin artady degen sóz.
Sonymen qatar, kásipkerlik sýbektileri úshin balalardy saýyqtyrý ortalyqtaryn salý jáne qaıta jańartý boıynsha shyǵyndardyń 10%-ǵa deıin óteý sııaqty yntalandyrý sharalary engizildi.
Ata-analarǵa yńǵaıly bolý úshin naqty ýaqyt rejıminde baǵdarlamalardyń qoljetimdiligin, joldamalardyń baǵasyn jáne saýyqtyrý lagerleriniń ornalasýyn baqylaýǵa múmkindik beretin «Saýyqtyrý lagerleriniń ınteraktıvti kartasy» iske qosylǵanyn esterińizge salamyz.
Balalardyń qaýipsizdigin kúsheıtý aıasynda jazǵy saýyqtyrý lagerleri endigi jerde mindetti túrde baqylaýǵa alynady. Nysandar balalardy qabyldaǵanǵa deıin de, keıin de, jumys istep turǵan ýaqytta da qatań tekserilmek.
