Balalardyń tisin qandaı jaǵdaıda narkozben emdegen jón – maman keńesi

ASTANA. KAZINFORM – Qazaqstanda balalardy qorqynysh pen úreıden qorǵaý úshin tisin «Sevoran» preparatynyń kómegimen emdeý keń tarala bastady. Jalpy qandaı jaǵdaıda narkozben emdeý kerek jáne ony qoldanýda qandaı táýekelder bar? Bul týraly tolyǵyraq Kazinform tilshisine Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń Tótenshe medıtsına ulttyq úılestirý ortalyǵynyń anestezıolog-reanımatologi Gúlfaırýs Esenbaeva aıtyp berdi.

Maman ıngalıatsııalyq narkoz — «Sevorannyń» ne ekenin túsindirdi.

- «Sevoran» - sevoflýran preparatynyń saýda ataýy, ol jalpy narkozdy engizý jáne ustap turý úshin qoldanylatyn ıngalıatsııalyq anestetık. Bul preparat sedatsııaǵa arnalmaǵan,  tolyqqandy narkozǵa arnalǵan qural, - dedi anestezıolog-dáriger.

Jalpy narkoz qashan oryndy, al qandaı jaǵdaıda odan bas tartqan jón

Mamannyń aıtýynsha, ıngalıatsııalyq anestetıkter balalarǵa kelesi jaǵdaılarda qoldanylady:

•  hırýrgııalyq operatsııalarda;
•  aýyrsynýdy basý nemese uzaqqa sozylatyn medıtsınalyq protsedýrada;
•  bala qozǵalmaı otyra almaıtyn jaǵdaıda (nevrologııalyq erekshelikter, qorqynysh);
• shuǵyl jaǵdaıda.

Eger balanyń tisi kóp mólsherde zaqymdanǵan bolmasa nemese qosymsha erekshelikter tirkelmese, tisjegini emdeý jáne sút tisterin julý kóp jaǵdaıda jalpy narkozdy qajet etpeıdi, - dep túsindirdi ol.

Alaıda tis emdeýde narkoz qoldanýdy oryndy dep sanaıtyn kórsetkishter bar:

— aıqyn stomatofobııa;

— kópsatyly emdeýdi talap etetin aýyr erte tisjegi túsýi;

— jasy tym kishi (1,5–3 jas) bolyp, jergilikti anestezııa balanyń qozǵalmaýyn qamtamasyz etpese;

— aýtızm, DTsP, Zeıin jetkiliksizdik jáne gıperaktıvtilik sındromy jáne kooperatsııany qıyndatatyn ózge de jaǵdaılar.

Onyń aıtýynsha, jalpy anestezııa bul balany tynyshtandyrý tásili emes, qatań talaptardy, tıisti jabdyqty jáne qaýipti tolyq túsinýdi qajet etetin tolyqqandy narkoz.

Balalarǵa narkoz salý: kabınet pen mamanǵa qoıylatyn talaptar

Sondaı-aq maman qoldanystaǵy erejelerge sáıkes ambýlatorlyq jaǵdaıda balalarǵa narkoz júrgizýge tek eńbek ótili keminde 7 jyl bolatyn balalar anestezıolog-reanımatologiniń ǵana quqyǵy baryn aıtty. Bul joǵary jaýapkershilik pen qaýip deńgeıine baılanysty.

- Densaýlyq saqtaý mınıstrligi anestezıologııalyq kómekti kórsetý standartyna (DSM №78 buıryǵy, 2025 jylǵy redaktsııa) sáıkes, josparly anestezııa aldynda balany anestezıolog mindetti túrde 12–24 saǵat buryn tekseredi. Bul táýekelderdi baǵalaýǵa jáne ambýlatorlyq narkozǵa ruqsat etiletin-etilmeıtinin anyqtaýǵa múmkindik beredi, - dep túsindirdi Gúlfaırýs Esenbaeva.

Sonymen birge mundaı narkoz arnaıy jabdyqtalǵan bólmede, anestezıolog jáne reanımatsııasy bar jaǵdaıda ǵana júrgizilýi tıis.

- Mınıstrlik standarty ambýlatorlyq anestezııa jasaıtyn kez kelgen klınıkada kapnografııasy bar narkoz-tynys alý apparaty, reanımatsııalyq jabdyq jáne tolyq monıtorıng jıyntyǵy bolýyn mindetteıdi. Bul qarapaıym kabınette júrgizile salatyn protsedýra emes, - dep atap ótti maman.

Protsedýradan keıingi baqylaý

Standartqa sáıkes, bala tynys alýy men esi tolyq turaqtanǵanǵa deıin medıtsına qyzmetkerleriniń baqylaýynda bolýy tıis.

Qarsy kórsetilimder jáne yqtımal asqynýlar

Anestezıolog málimdeýinshe, jalpy narkozdyń qoldanylýyna qatysty qatań shekteýler bar.

Balalarǵa anestezııa júrgizýge negizgi qarsy kórsetilimder:

– shuǵyl kómek kezinde tynys joldarynyń ınfektsııalary;

– júrek pen ókpeniń aýyr aýrýlary;

– týa bitken mıopatııa, qaterli gıpertermııa qaýpi;

– anestezııa komponentterine allergııa;

– aıqyn gıpovolemııa, turaqsyz jaǵdaı.

Sevoflýran qoldanǵanda týyndaýy múmkin asqynýlar (durys daıyndyq kezinde sırek kezdesedi, biraq, eskerilýi tıis):

– larıngospazm, bronhospazm;

– oıanǵannan keıin júrek aınýy men qusý;

– uıyqtaý nemese oıaný kezinde qysqa qutyrý;

– arterııalyq qysymnyń tómendeýi;

– beıim patsıentterde qaterli gıpertermııanyń óte sırek jaǵdaılary.

- Este saqtaý qajet, narkoz - árqashan belgili bir táýekelderi bar medıtsınalyq aralasý. Ońaı nemese qysqa manıpýlıatsııalar úshin obektıvti kórsetilimsiz ony qoldaný durys emes. Keı jaǵdaıda minez-qulyq, azot totyǵy (jeńil sedatsııa), mýltımedııalyq tásilder jáne durys kommýnıkatsııa jetkilikti. Áıtpese narkoz negizdelgen medıtsınalyq qajettilik emes, «yńǵaıly balama» retinde qoldanylýy múmkin. Sonymen qatar shaǵyn hırýrgııa bolýy múmkin, biraq «shaǵyn anestezııa» bolmaıdy. Kez kelgen medıtsınalyq protsedýra táýekelmen baılanysty, -- dep qorytyndylady anestezıolog.

Eske sala ketsek, byltyr stomatologııa klınıkasynda 3 jasar astanalyq sábı mert boldy. Belgili bolǵandaı, sábı narkozdan soń oıanbaǵan, qazir is sotta qaralyp jatyr.