Balalardy vaktsınatsııadan der kezinde ótkizýdiń mańyzy zor – dáriger
ORAL. KAZINFORM — QR Úkimetimen bekitilgen Ulttyq egýler kúntizbesine sáıkes balalardy juqpaly dertten qorǵaý maqsatynda Batys Qazaqstan oblysynda 21 ınfektsııalyq aýrýǵa qarsy profılaktıkalyq ekpe júrgiziledi.
BQO densaýlyq saqtaý basqarmasy basshysynyń orynbasary Aınash Ǵubaıdýllınanyń vaktsınatsııa máselesine qatysty óńirlik kommýnıkatsııalar qyzmeti ótkizgen dóńgelek ústel otyrysynda málim etkenindeı, elimizde Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymymen maquldanǵan, sertıfıkattaýdan ótken, qaýipsiz ári tıimdi, Qazaqstanda tirkelgen vaktsınalar qoldanylady.
Aınash Jubanyshqyzynyń sózine qaraǵanda, vaktsınalar ár túrli elderden satyp alynady. Mysaly, geksaksım, pentaksım (kúl, kókjótel, sirespe, polıomıelıt, vırýsty gepatıtke qarsy vaktsınalar) Frantsııadan jetkiziledi.
- BTsJ ekpesi, qyzylsha, qyzamyq jáne epıdparotıtke qarsy vaktsınalar Úndistannan satyp alynady. Al qyz balalarǵa egiletin adam papıllomasy vırýsyna qarsy vaktsına AQSh-ta shyǵarylady. Grıppol (tumaýǵa qarsy vaktsına) Reseı Federatsııasynda óndiriledi. Kúni búginge deıin 60 myń doza satyp alyndy. Oblys boıynsha osy kúzde 51 585 adam ekpemen qamtamasyz etildi, - deıdi A.Ǵubaıdýllına.
Onyń aıtýynsha, vaktsınalardy saraptaý 6 kezeńnen turady. Vaktsınany tirkeý men qoldanýǵa deıin onyń qaýipsizdigi, tıimdiligi jáne sapasy keshendi tekserýden ótkiziledi.
Adam papıllomasy vırýsynyń keń taralǵany belgili, munyń 200-den astam túri bar jáne olardyń keıbiri onkogendi, ıaǵnı qaterli isik týdyrýy múmkin. Osyǵan qarsy Qazaqstanda tórt valentti «Gardasıl» (AQSh) vaktsınasy qoldanylady, ol atalmysh vırýstyń qaýipti túrlerinen qorǵaýdy qamtamasyz etedi.
- QR Bas memlekettik sanıtarııalyq dárigeriniń 2024 jylǵy qaýlysyna sáıkes ata-anasynyń kelisimimen 11 jastaǵy qyzdar josparly túrde vaktsınatsııadan ótedi. Sonymen qatar 12-13 jastaǵy qyzdarǵa ekinshi doza salynady. Vaktsınanyń tıimdi jáne qaýipsiz ekendigi ár túrli klınıkalyq synaqtar men baqylaýlarda rastalǵan. Ekpe engizilgen elderde vırýstyń taralýy men jatyr moıny obyrymen aýyrý kórsetkishi tómendegen. Qazaqstanda 2025 jyldyń shildesine deıin 149,3 myńnan astam qyz birinshi, 90 myńǵa jýyǵy ekinshi dozany alǵan. Al oblys boıynsha 2024 jyldyń qyrkúıeginen beri 5 801 qyz bala egildi. Eshqandaı jaǵymsyz reaktsııalar tirkelgen joq, - deıdi basqarma basshysynyń orynbasary.
Dáriger balalardy vaktsınatsııadan der kezinde ótkizýdiń mańyzdylyǵyn atap ótti.
- Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy ujymdyq ımmýnıtetti saqtaý maqsatynda nysanaly top balalaryn jyl sońynda ımmýndaýmen qamtýdyń 95 paıyzdan kem bolmaýyn usynady. Alaıda ata-analardyń ekpeden bas tartýy bul kórsetkishke qol jetkizýge kedergi bolyp otyr. Bıylǵy toǵyz aıda 4 568 ata-ananyń bas tartqany tirkeldi. Sonyń ishinde 2 676-sy jeke kózqarasqa baılanysty, 1 198-i dinı sebeppen, 573-i ekpege senbeýshilikten, 170-i áleýmettik jelidegi jalǵan aqparatqa sený saldarynan balasyn ektirmegen, - dedi ol.
BQO sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq departamenti ınfektsııalyq jáne parazıttik aýrýlardy epıdemıologııalyq baqylaý bóliminiń basshysy Nazgúl Ajymuratova juqpaly aýrýlarmen kúreste eń tıimdi ádisterdiń biri vaktsınatsııa ekendigin jetkizdi.
- Vaktsınatsııa arqyly adam aǵzasynda ımmýnıtet qalyptasyp, qaýipti aýrýlarǵa qarsy qorǵanys kúsheıedi. Vaktsınatsııa – qoǵamnyń densaýlyǵyn saqtaý jolyndaǵy senimdi ári ǵylymı dáleldengen ádis. Aldyn ala vaktsınatsııalaý adamnyń ómir súrý uzaqtyǵynyń artýyna, bala óliminiń tómendeýine aıtarlyqtaı yqpal etedi. Qazir kóptegen adamdar balalyq shaqta bir ret jasalǵan ekpelerdi ómir boıy qaıtalaý kerek ekenin bilmeıdi. Vaktsınatsııalanǵan adamdardyń esebinen ujymdyq ımmýnıtet qalyptasady, bul ınfektsııanyń taralýyna jáne epıdemııanyń paıda bolýyna kedergi bolyp tabylady, - dedi N.Ajymuratova.
Eske sala keteıik, budan buryn Batys Qazaqstanda 49 myńǵa jýyq adamnyń tumaýǵa qarsy ekpe alǵanyn jazǵan edik.