Balaǵa ınternette qandaı qaýip bar, ata-ana qalaı baqylaýy kerek
ASTANA. KAZINFORM — Oqý-aǵartý mınıstrligi bala quqyqtaryn qorǵaý komıteti oqýshylardyń ınternetten teris tárbıe alyp, zııan shegýine jol bermes úshin ata-analarǵa birqatar keńes berdi.
«Bala ınternette úı mekenjaıy, telefon nómiri, otbasy syndy jeke málimetterin bólispeýi kerek», — delingen komıtet ókilderi taratqan málimette.
Sondaı-aq ınternette taǵy ne isteýge bolmaıdy?
- Telegram, Vkontakte, TikTok jelilerindegi qaýipti toptarǵa (Sınıı kıt, Tıhıı dom, Razbýdı menıa v 4.20, Mlechnyı pýt, More kıtov, U19, F57, Begı ılı ýmrı, Kıty plyvýt vverh, F58, Rına, Nıa.poka, 50 dneı do moego… Krasnyı delfın, Soıýz nervnyh kletok, Honeymoon, Soıýz ıAn jáne t. b.) kirýge;
- +16, +18 jazbalary bar ádebıetterdi oqýǵa;
- qaýipti onlaın oıyndardy oınaýǵa (Schoolboy Runaway — stealth, GachaLife jáne t.b) bolmaıdy.
Ata-ana balasynyń ınternette ne istep otyrǵanyn baqylaýy kerek. Ol úshin:
- Family Link (Android)
- Screen Time (iOS) baǵdarlamalaryn paıdalanýǵa bolady.
Balanyń áleýmettik jelidegi dostary men kimge jazylǵanyn qarap otyrǵan jón. Sondaı-aq balanyń minez-qulqyna nazar aýdarý kerek, kelesi jaǵdaılar qaýiptiń belgisi sanalady:
- bala erte jatsa da uıqysy qanbaı júrýi
- denesinen kesilgen, kógergen nemese basqa da jaraqat baıqalýy
- muńly mýzyka tyńdap, depressııalyq nemese agressıvti sıýjeti bar vıdeolardy kórýi
- ózimen-ózi oqshaýlanyp, ashýshań bolyp ketýi
- maǵynasy túsiniksiz, qorqynyshty sımvoldardyń nemese belgilerdiń sýretin salýy.
«Ondaı kezde birden mekteptiń pedagog-psıhologyna, mekteptegi ata-analardy pedagogıkalyq qoldaý ortalyǵyna, Balalardy psıhologııalyq qoldaý ortalyǵyna, Bala quqyqtary jónindegi óńirlik ýákilge, 111 nómiri arqyly balalarǵa arnalǵan baılanys ortalyǵyna habarlasyńyz», — delingen aqparatta.
