BABALAR SÓZІ: Sarjan qashqan jeri ataýynyń shyǵýy týraly ańyz

ASTANA. QazAqparat - «QazAqparat» halyqaralyq aqparattyq agenttigi Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń 2015 jyly Qazaq handyǵy qurylýynyń 550 jyldyǵyn ótkizý týraly bastamasyna oraı «Qazaq handyǵyna 550 jyl» atty arnaıy jobany iske qosty. Bul joba aıasynda «Babalar sózi», «Qazaq handary», «Ejelgi qalalar tarıhy», «Halyq qazynasy» qatarly jańa aıdarlar ashyldy.«Babalar sózi» aıdary negizine «Mádenı mura» baǵdarlamasy aıasynda shyqqan 100 tomdyq aýyz ádebıetiniń jyr-tolǵaýlary, qıssa-dastandar, sóz ustaǵan sheshender men bılerimizden qalǵan naqyldar, tarıhı jádigerler alyndy. «Qazaq handary» aıdarynda tarıhymyzda eline qorǵan bolǵan handardyń ómiri týraly derekter beriledi. Al «Ejelgi qalalar tarıhy» aıdaryna qazaq dalasyndaǵy órkenıettiń ordasy bolǵan kóne qalalardyń tarıhy týraly jazbalar jarııalanady. «Halyq qazynasy» aıdary boıynsha Qazaqstandaǵy tarıhı, mádenı eskertkishter, qazaq halqynyń salt-dástúrleri, qolóner, qarý-jaraqtary týraly maǵlumattar berilmek. Joba materıaldary qazaq tilinde (qazaqsha jáne tóte jazýmen) agenttik saıtynda jarııalanady.

*** SARJAN QAShQAN

Sarjan batyr Kenesarynyń júz adamynyń basy bolǵan. Kenesary qashyp qyrǵyzdyń qolyna túsip, Naýryzbaı bastaǵan qazaqtar qashyp, ony orystar qýyp, olar osy joldyń túbine kelip uıyqtap jatady. Kenesarynyń Sarjan batyry kele jatyr dep Bodyq estıdi. (Ol kezde Sarjan alpys jasta, kári dep esepteledi eken.) Ol Sarjandy men kóreıin dep qasyna nóker ertip kele jatady. Sarjan nókerleri uıyqtap jatyp, at dúbirin estip orystar eken dep tura qashady. Sarjan: «Toqtańdar!» - dep nókerlerin toqtatypty. - Bular orystar emes, qazaqtar, - deıdi. - Ony qaıdan bildińiz? - degende, Sarjan bir tóbeden asqannan keıin: - Men baryp bilip keleıin. Olar orystar bolmasa kerek edi, - dep keri qaıtyp bara jatsa, tóbeniń basynda taýdaı bolyp Bodyq batyr tur eken. - Seni batyr dep estip synamaqqa keldim, jolymdy ber, - degen eken. Sonda Sarjan qasqaıyp tura qalypty. Bodyq onyń qamytyn kúl-parsha etip, ýatyp tastapty. Namystanǵan Sarjan jalǵyz jebeniń oǵymen Bodyqty ataıyn dep kózdep jatqanda, Bodyq: - Sen meni ózińe tıgize almaıdy dep oıladyń ba? Men seni synamaqqa istedim. Óziń taýdaı bolǵanmen, aqylyń joq eken. Batyr bolsań tura qal, taǵy bir ataıyn, -degen eken. Sonda Sarjan: «Menen qatelik ketti» dep keshirim surapty. Sodan osy jer «Sarjan qashqan» dep atalady.