BABALAR SÓZІ: Qurmanquldyń Naýryzbaıdyń erligine rıza bolýy

Bul joba aıasynda «Babalar sózi», «Qazaq handary», «Ejelgi qalalar tarıhy», «Halyq qazynasy» tárizdi jańa aıdarlar ashyldy. «Babalar sózi» aıdary negizine «Mádenı mura» baǵdarlamasy aıasynda shyqqan 100 tomdyq aýyz ádebıetiniń jyr-tolǵaýlary, qıssa-dastandar, sóz ustaǵan sheshender men bılerimizden qalǵan naqyldar, tarıhı jádigerler alyndy. «Qazaq handary» aıdarynda tarıhymyzda eline qorǵan bolǵan handardyń ómiri týraly derekter beriledi. Al «Ejelgi qalalar tarıhy» aıdaryna qazaq dalasyndaǵy órkenıettiń ordasy bolǵan kóne qalalardyń tarıhy týraly jazbalar jarııalanady. «Halyq qazynasy» aıdary boıynsha, Qazaqstandaǵy tarıhı, mádenı eskertkishter, qazaq halqynyń salt-dástúrleri, qolóner, qarý-jaraqtary týraly maǵulmattar berilek. Joba materıaldary qazaq tilinde (qazaqsha jáne tóte jazýmen) agenttik saıtynda jarııalanyp otyrady.
***
Ahmet pravıtel Kenesary, Naýryzbaıdan qorǵaný úshin bir bólek ásker ustaıdy. Ol áskerdiń bastyǵy qypshaq rýynyń Aryq taıpasynan shyqqan Qurmanqul Turdyqul balasy degen batyr bolady.
Naýryzbaı Ahmet pravıteldiń ordasyn shaýyp, birneshe qolmen jylqysyn aıdap ketedi.
Ahmet pravıtel «aýlymdy qaıta oralyp shappasyn» degen qaýippen bir top áskerin qaraýylǵa jiberedi. Bastyǵy jańaǵy Qurmanqul. Qurmanqul áskerin taýdyń etegine túsirip, ár jerden qaraýyl qoıyp qarap turady. Tań sarǵaıyp atqan kezde, taýdyń basynan etektegi áskerge qaraı aǵyp kele jatqan jalǵyz qarany kóredi. Álgi qaranyń juldyzdaı aǵýymen qatar, ekpin dúrsili taýdy solqyldatqandaı. Bul kim, bul ne dep ásker úreılenedi. Qurmanqul áskerin bastap tártipke salyp, tobyn jazdyrmaı qaz-qatar tizilip turady. Aǵyzyp kele jatqan Naýryzbaı eken. Manaǵy dúrsil Aqaýyzdyń jerdi tesip ketkendeı jelisi bolyp shyǵady. Qurmanqul jáne onyń áskeri qorqyp tegis qol qýsyryp aıaǵyna bas ıedi. Sodan keıin Naýryzbaı amandasyp, jón surasyp tildesedi. Sonda astyndaǵy Aqaýyz shıyrshyq atyp turmaı, basqan jerin aıaǵymen jer oshaq qyp qazyp, esik pen tórdeı jerge atylady. Naýryzbaı toqtatpasa, Aqaýyz tapap keterdeı, qamys qulaqtary tastóbesinde, kózderi ottaı janǵan, tanaýlary shelekteı kókke qarǵyp turady. Naýryzbaı olarmen tanysqannan keıin qosh aıtysyp, Ahmet pravıtelge jetkizýge Qurmanqulǵa birneshe sóz tapsyryp, keri qaıtady. Naýryzbaı uzańqyraǵan mezgilde osy qoldyń ishinen Shabdar degen myltyq atady. Naýryzbaı myltyqtyń daýsyn estip, qylyshyn sýyryp Shabdarǵa kelgende, Shabdar shydaı almaı, qashyp, qalyń toptyń arasyna kirip ketedi. Qurmanqul Naýryzbaıdyń aldyna baryp: «Munyń ózi qalaı bolsa solaı esalań kisi edi»,-dep kópshiliktiń Naýryzbaıǵa baǵynatyndyǵyn aıtady. «Á, solaı ma edi?!», - dep Naýryzbaı qylyshyn qynabyna sart etkizip salady da, aınalyp júre beredi. Sonda Qurmanqul: «Naýryzbaıdyń erligine yrza boldym», - depti.