Azyq-túlik ónimderi halyqqa qoljetimdi bolýy tıis - Darıǵa Nazarbaeva

NUR-SULTAN. QazAqparat - Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń Tóraǵasy Darıǵa Nazarbaeva Parlamenttik tyńdaýlarǵa daıyndyq aıasynda elimizdiń memlekettik organdarynyń ókilderiniń jáne aýyl sharýashylyǵy ónimderin óndirýshilerdiń qatysýymen et óndirisi salasynyń qazirgi jaǵdaıyna arnalǵan kezdesý ótkizdi. Bul jóninde Senattyń baspasóz qyzmetine silteme jasap QazAqparat habarlaıdy.

Júzdesýge Senat depýtattary, Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń ókilderi men mal sharýashylyǵy boıynsha ónim óndirýshiler qatysty.

Aldymen aýyl sharýashylyǵy mınıstriniń birinshi orynbasary Aıdarbek Saparov Qazaqstandaǵy mal sharýashylyǵynyń qazirgi kúı-jaıymen tanystyrdy.

Mınıstrdiń birinshi orynbasary et óndirisi elimizdegi negizgi salalardyń biri ekenin aıta kelip, ótken jyly 1,1 mln tonna et óndirilgenin jetkizdi.

«Otandyq et ónimderiniń eksporty aıtarlyqtaı emes. 2019 jyly 372 tonna shujyq jáne 769 tonna konservi ónimderi eksporttaldy. Sonymen qatar, Qazaqstannan 156 063 iri qara jáne 263 737 usaq mal syrtqa jóneltildi», - deıdi A. Saparov.

2019 jyldyń qazan aıynda elimizden iri qara men saýlyqtardy syrtqa shyǵarýǵa tyıym salynǵanyna qaramastan 26 781 iri qara jáne 22 272 bas usaq mal áketilgen.

Senat Tóraǵasy Darıǵa Nazarbaeva mal shyǵarýǵa tyıym salý jáne onyń zardaptary máselesin kóterdi.

«Bizge tek kólemmen ǵana emes, sapamen de, baǵasymen de alýymyz kerek. Et dámdi, sapaly jáne baǵasy qoljetimdi bolýy tıis. Búgin bizdiń qolymyzda ne bar? Et baǵasy óte tez ósedi. Bizde et bar, biraq bizdiń naryqta nege qymbat? Onyń ústine, elimiz ben halqymyz etti baǵdarǵa alady. Mańyzy jaǵynan nannan keıingi ekinshi ónim – et», - dedi D.Nazarbaeva.

Batys Qazaqstan oblysyndaǵy «Kýbleı» seriktestiginiń bas dırektory Talǵat Berekeshev qaıta óńdeý ónerkásip oryndarynyń basty máselelerine toqtaldy. Onyń pikirinshe, bizdiń qaıta óńdeý kásiporyndarynyń máselesi – qýattardyń tolyq iske qosylmaı turǵany.

«Et kombınattary 40-45% qýatynda jumys istep tur. Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń búgingi kúni qoldanystaǵy ónimdi mal sharýashylyǵy jónindegi baǵdarlamasy basty sebep bolýda. Oǵan sáıkes, barlyq sýbsıdııalar óndiristik kásiporyndarda shıkizatty qaıta óńdeýge emes, bordaqylaý alańdary arqyly jiberiledi. Sondyqtan fermerler maldy et kombınatyna emes, bordaqylaý alańyna tapsyrsa ǵana malǵa sýbsıdııa alady. ıAǵnı, olar bizge et berýge qushtar emes. Al bordaqylaýshylarǵa eksport tıimdi, sondyqtan sýbsıdııamen alynǵan mal satyp alýshylarǵa ketedi», - dep atap ótti T.Berekeshev.

Senat Tóraǵasy jaýap retinde aıtqan sózinde eger ár zaýyt eń bolmaǵanda 90% qýatynda jumys istegen bolsa, onda ónim kólemi múldem basqa ári naryqtaǵy bólshek baǵa da basqa bolady, bul rette deldaldar azaıady.

«Qazir biz halyq tamaǵynyń toq bolýyn, negizgi azyq-túliktiń qoljetimdi bolýyn oılastyrýymyz kerek. Bul bizdiń basty mindetimiz. Aýyl sharýashylyǵynyń aldynda sala retinde basymdyqtar bar. Qazaqstandyqtar týraly umytpaıyq. Olardyń dastarqanynda qoljetimdi dámdi et bolýy kerek. Aldymen azyq-túlik qaýipsizdigin oılaý kerek. Óz elimizdiń toqshylyqta bolýy mańyzdy», - dedi D.Nazarbaeva.

Senat basshysy et salasynyń qazirgi jaǵdaıy týraly aıta kelip, onyń jeńil ónerkásippen baılanysyn atap ótti.

«Mal soıý - bul da mańyzdy másele. Sebebi teriniń sapasy bizde jeńil ónerkásiptiń damýyna áser etedi. Bul máselege barlyq jaǵynan keshendi túrde qaraý kerek», - dedi ol.

Darıǵa Nazarbaeva kezdesýdi qorytyndylaı kelip, parlamenttik tyńdaýdan keıin de jumys jalǵasatynyn atap ótti.

«2020 jyldyń sońy - 2021 jyldyń basyna qaraı Agroónerkásipti damytýdyń jol kartasy daıyn bolady. Zerdeli zańdar men erejeler qabyldanýy kerek. Sizdermen múddemiz ortaq – aýyl sharýashylyǵyn kóterý, otandyq óndiristiń dámdi ári arzan ónimderi dastarqanda mol bolýy úshin baı el bolý kerek. Ony qarapaıym zattardyń ekonomıkasy deımiz», - dedi D.Nazarbaeva.