Azyq-túlik baǵasy: Almatyda «deldaldyq shemalardy» tekseretin komıssııa qurylady
Almaty qalasynyń Kásipkerlik jáne ınvestıtsııalar basqarmasynyń málimetinshe, qazirgi ýaqytta aýdandyq ákimdiktermen birlesip saýda jelileriniń, bazarlar men úı mańyndaǵy dúkenderdiń sórelerindegi baǵalarǵa kúndelikti monıtorıng júrgizilýde.
«Sońǵy aptada kókónis ónimderine baǵanyń shamaly aýytqýynan basqa, baǵanyń kúrt ósýi baıqalmady. Bul ónimdi saqtaý shyǵyndarymen baılanysty. Baǵanyń negizsiz ósýine jol bermeý úshin otandyq taýar óndirýshilermen jumys júrgizilýde. Tıimdi tetikterdiń biri «jeńildetilgen» zaemdar berý baǵdarlamasy bolyp tabylady. Onyń aıasynda óndirýshiler men saýda jelilerine baǵany uzaq merzimge belgileý úshin paıyzsyz «aınalymdy» qaryzdar beriledi. Búginde osy baǵdarlama aıasynda jumyrtqa óndiretin iri «Alsad Qazaqstan» JShS-men (naryq úlesiniń 30% alady) kelisim jasaldy. 2024 jylǵy 31 qańtarǵa deıin ótkizý baǵalary boıynsha 10 dana jumyrtqanyń baǵasy 400 teńge deńgeıinde tirkeldi. Kelisimniń qoldanysqa enýimen jumyrtqa baǵasyn turaqtandyrý boıynsha oń nátıje baıqaldy. ıAǵnı, 10 dana jumyrtqanyń baǵasy 487-den 462 teńgege deıin tómendedi», - dep málim etti basqarmada.
Jeńildetilgen zaemdar aǵymdaǵy jyldyń sáýir aıynyń sońyna deıin baǵany turaqtandyrý úshin «Magným» (áleýmettik mańyzy bar azyq-túlik taýarynyń 19 túrli ataýyna 5,7 mlrd teńge) jáne «Toımart» (ÁMAT 12 ataýyna 430,2 mln teńge) saýda jelilerine berildi.
Ónimdi aldyn ala satyp alý esebinen «Magným» jelisindegi bólshek saýda baǵasy ortasha qalalyq baǵadan 10-15% tómen. Mysaly, «Magnýmda» qanttyń bir kelisi 265 teńge, al ortasha naryqtyq baǵa kelisine 360 teńgege deıin jetedi. Egin jınaý maýsymynda fermerlerden kókónisterdi tómen baǵamen satyp alý esebinen maýsymaralyq kezeńde (2021 jylǵy qyrkúıekten 2022 jylǵy sáýirge deıin) sóredegi baǵa naryqtyq baǵadan 30% deıin tómen deńgeıde tirkeldi.
Otyrys jumysyn qorytyndylaǵan Almaty ákimi Erbolat Dosaev basqa saýda jelileriniń ókilderin jeńildetilgen «aınalym» qaryzdaryn berýdiń qalalyq baǵdarlamasyna belsendi qatysýǵa shaqyrdy. Sondaı-aq, iri naryq ókilderin baǵanyń negizsiz kóterilýine jol bermeý týraly eskertti.
Budan bólek, «deldaldyq shemalardy» tekserý jóninde komıssııa qurý týraly sheshim qabyldandy.
«Komıssııa aıasynda azyq-túlik taýarlaryn óndirýshiler men jetkizýshilerge saraptama júrgizý, qaıta satyp alýshylar tizbegin anyqtaý jáne tyıý, áleýmettik mańyzdy azyq-túlikterdiń baǵalaryna monıtorıngti kúsheıtý, saýda ústemesiniń 15% asýy anyqtalǵan jaǵdaıda, tıisti sharalar qabyldaý qajet», - dedi Erbolat Dosaev.
Qala basshysynyń aıtýynsha, Almaty oblysyndaǵy áriptestermen birlese otyryp, «Altyn Orda» iri bazarynda «deldaldyq syzbalardy» anyqtaý boıynsha Óńiraralyq komıssııa qurylady. Ol jerden megapolıske 80% deıin kókónis, jemis-jıdek pen et jetkiziletin bolady.
