Azamattarǵa jappaı kezekke turýdyń qajeti joq, áli jarty aı ýaqyt bar – mınıstr AÁK týraly
Jumys sapary kezinde Eńbek mınıstrliginiń basshysy Túrkistan jáne Kentaý qalalarynyń Halyqty jumyspen qamtý ortalyqtarynda (budan ári – HJQO) bolyp, kópbalaly analarmen jáne oblystyń tabysy az turǵyndarymen kezdesti jáne AÁK-tiń jańa formatyn usyný týraly oblys qalalary men aýdandary ákimdikteriniń qyzmetkerlerimen konferentsııa ótkizdi.
Mınıstr aımaqtaǵy baǵdarlamasyn Túrkistan jáne Kentaý qalalaryndaǵy jumyspen qamtý ortalyqtaryna barýdan bastady. Birjan Nurymbetov jumyspen qamtý ortalyǵynyń qyzmetkerlerimen jáne oblystyq jumyspen qamtýdy úılestirý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasynyń basshylyǵymen sóılesken kezde AÁK-ge júginetin azamattardan qujattardy qabyldaý kezinde aǵymdaǵy jylǵy 1 qańtardan bastap Qazaqstanda ataýly áleýmettik kómek kórsetýdiń jańa tetikteri boıynsha naqty túsindirý jumystaryn júrgizý qajet ekenin atap ótti.
«Birinshiden, siz azamattarǵa AÁK taǵaıyndaý úshin qujattardy qańtar aıynyń sońyna deıin tapsyrýǵa bolatyndyǵyn jáne aqpan aıyna deıin barlyq krıterıılerge sáıkes keletinderdiń barlyǵy ataýly áleýmettik kómek alatyndyǵyn túsindirýińiz kerek. Azamattarǵa dúrbeleń men jappaı kezek qurýdyń qajeti joq, ótinish berýge taǵy jarty aı bar», – dedi mınıstr.
Birjan Nurymbetov sondaı-aq azamattar HJQO-ǵa jáne halyqty jumyspen qamtý bólimderine jappaı júgingen jaǵdaıda júkti áıelder men balalary bar áıelderdiń qujattaryn qabyldaıtyn jeke qyzmetkerler bólýdi usyndy.
Eńbek mınıstrliginiń basshysy azamattardyń materıaldyq jaǵdaıyn baǵalaý protsesinde ýchaskelik komıssııalardyń rólin kúsheıtýdi eskere otyryp, AÁK taǵaıyndaý kezinde olardyń qalaı jumys isteýi kerektigi týraly naqty túsinik berdi.
Sondaı-aq, Kentaý qalasynda Mınıstr AÁK arqasynda óziniń qarjylyq jaǵdaıyn jaqsartyp qana qoımaı, óz isin ashýǵa da múmkindik alǵan otbasyna bardy.
Túrkistan qalasyna oralǵannan keıin Birjan Nurymbetov qalalyq mádenıet saraıynda kópbalaly analar men tabysy az azamattarmen kezdesý ótkizip, ataýly áleýmettik kómek kórsetý men kópbalaly otbasylardy qoldaýdyń jańa tásilderiniń mánin túsindirdi.
«Memleket basshysy 2 qyrkúıektegi Qazaqstan halqyna Joldaýynda Úkimet aldyna AÁK taǵaıyndaý tetigin onyń ashyqtyǵyn, ádildigin jáne eńbekke yntalandyrýdy qamtamasyz etý maqsatynda túzetý, sondaı-aq tabysy az otbasylardaǵy balalarǵa arnalǵan kepildik berilgen áleýmettik toptamany engizý mindetin qoıdy. Memlekettik kómektiń jańa sharalary keshendi júzege asyrylady jáne oǵan kópbalaly otbasylardy qoldaý, jańǵyrtylǵan ataýly áleýmettik kómek, tabysy az otbasylardaǵy balalarǵa arnalǵan kepildik berilgen áleýmettik toptama kiredi», – dedi mınıstr.
Ol sondaı-aq, aǵymdaǵy jylǵy 1 qańtardan bastap Qazaqstanda 4 jáne odan da kóp kámeletke tolmaǵan nemese 23 jasqa deıingi kúndizgi oqý bóliminde oqıtyn stýdent balalary bar kópbalaly otbasylarǵa arnalǵan jańa memlekettik járdemaqy engizilgenin atap ótti. Bul memlekettik járdemaqy otbasynyń tabysyna qaramastan 42 496 teńgeden 74 388 teńgege deıin saralanǵan mólsherde tólenedi. Osyndaı tólemdi aǵymdaǵy jylǵy qańtarda jalpy somasy 17,7 mlrd teńgege 367 myń otbasy aldy.
«Tabysy az otbasylarǵa ataýly áleýmettik kómek qarastyrylǵan. Munda balalar sany, bir bala nemese tórt bala bolýy mańyzdy emes. AÁK taǵaıyndaý úshin basty krıterıı – bul jan basyna shaqqandaǵy ortasha tabysy otbasynyń árbir múshesine aımaqtyq eń tómengi kúnkóris deńgeıiniń 70%-ynan aspaýy tıis. Otbasynyń barlyq músheleri úshin AÁK mólsheri jan basyna shaqqandaǵy tabys pen kedeılik sheginiń arasyndaǵy aıyrma retinde aıqyndalatyn bolady. AÁK ashyqtyǵyn qamtamasyz etý úshin toqsan saıyn taǵaıyndalatyn bolady, al otbasynyń materıaldyq jaǵdaıyna tekserý júrgizý merzimi 3 kúnnen 7 kúnge deıin ulǵaıtylady. Eger otbasy AÁK qajet dep eseptese, onda qańtar aıynda áleýmettik kómekti taǵaıyndaý úshin qujattar tapsyra alady. AÁK alatyn barlyq otbasylardyń balalaryna memleket kepildik bergen áleýmettik toptama usynylady», – dep tolyqtyrdy Nurymbetov.
Eńbek mınıstri atap ótkendeı, 1 jastan 6 jasqa deıingi balalar úshin áleýmettik toptamaǵa azyq-túlik jıyntyqtary men gıgıenalyq quraldar engizilgen. 6 jastan 18 jasqa deıingi balalar úshin mektepterde ystyq tamaq, oqý quraldary men mektep kıimderin berý kózdeledi. Sondaı-aq, osy sanattaǵy balalar úshin mektepke deıingi jol júrý shyǵyndary óteletin bolady. Medıtsınalyq, onyń ishinde stomatologııalyq kómek 18 jasqa deıingi balalarǵa tegin medıtsınalyq kómektiń kepildik berilgen kólemi jáne mindetti áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý sheńberinde kórsetiletin bolady.
Óz sózin qorytyndylaı kele, mınıstr kópbalaly jáne tabysy az otbasylarǵa úıde jumys isteý úshin de, óz isin ashý úshin de keń múmkindikter beriletinin atap ótti.
«Nátıjeli jumyspen qamtýdy jáne jappaı kásipkerlikti damytýdyń «Eńbek» memlekettik baǵdarlamasyna qajetti ózgerister engizildi. Kópbalaly jáne tabysy az otbasy múshelerin kásipkerlikke tartý úshin olarǵa mıkrokredıtter jyldyq 4% - dan aspaıtyn paıyzdyq mólsherlememen 7 jylǵa deıingi merzimge jeńildikti sharttarmen beriletin bolady. Budan basqa, halyqtyń barlyq sanattary úshin memlekettik granttardyń biryńǵaı mólsheri – 200 AEK belgilengen. Sonymen qatar, kópbalaly jáne tabysy az otbasy músheleri aldyn ala bilim alýsyz grant alýǵa quqyly», – dedi Birjan Nurymbetov.
Jumys saparynyń sońynda QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri tabysy az otbasylardaǵy balalarǵa arnalǵan kepildik berilgen áleýmettik toptama berý sheńberinde satyp alynatyn daıyn azyq-túlik pen gıgıenalyq jıyntyqtardy kórip, oblys qalalary men aýdandary ákimdikteriniń qyzmetkerlerimen jańa formattaǵy AÁK kórsetý máseleleri boıynsha selektorlyq keńes ótkizdi.
Esterińizge sala keteıik, 2019 jyly QR Premer-Mınıstriniń orynbasary Berdibek Saparbaevtyń óńirlerge jumys sapary aıasynda QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Birjan Nurymbetov Shyǵys Qazaqstan, Qaraǵandy, Qyzylorda, Atyraý, Batys Qazaqstan, Túrkistan, Aqtóbe, Pavlodar, Aqmola, Almaty, Soltústik Qazaqstan, Qostanaı jáne Mańǵystaý oblystarynyń, sondaı-aq Nur-Sultan, Almaty, Shymkent qalalarynyń turǵyndarymen AÁK taǵaıyndaýdyń jańa tetikteri týraly túsindirý jumystaryn júrgizdi.
Qazirgi ýaqytta Birjan Nurymbetovpen qatar, elimizdiń óńirlerinde QR eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý vıtse-mınıstrleri túsindirý jumystaryn júrgizýde.